Νέα δεδομένα στην υπόθεση της οικονομίας και της «καθαρής» εξόδου από το μνημόνιο βάζει αφενός το δημοσίευμα της γερμανικής Süddeutsche Zeitung του Μονάχου περί παράτασης του προγράμματος και αφετέρου οι εκτιμήσεις του ΔΝΤ.

Οι πανηγυρισμοί της κυβέρνησης κόπασαν μετά από το διπλό μήνυμα που έστειλαν οι δανειστές. Τόσο με τα όσα επικαλούνται τα γερμανικά ΜΜΕ όσο κυρίως με το ότι το Ταμείο κόβει και ανάπτυξη και πλεόνασμα και εκτιμά ότι δεν θα επιτευχθούν οι στόχοι.

Από την Ουάσιγκτον, όπου και θα γίνουν κρίσιμες διαβουλεύσεις, το μήνυμα που στέλνεται στην Αθήνα είναι ότι το αφορολόγητο και πότε θα εφαρμοστεί, θα κριθεί τον Ιούνιο, κάτι που αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο εφαρμογής του από το 2019 ως αντάλλαγμα για τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους.

Κάτι τέτοιο, όμως, θα σήμαινε επιβάρυνση των φορολογούμενων κατά 650 ευρώ ετησίως, ένα μέτρο που θα έρθει μαζί με τις επώδυνες περικοπές σε εκατομμύρια συνταξιούχους.

Ακόμη κι αν η κυβέρνηση επικαλεστεί ότι είναι ήδη ψηφισμένα μέτρα, δεν παύει να τινάζει στον αέρα τον σχεδιασμό της.

Στο αέρα ο σχεδιασμός

Όπως στον αέρα είναι και ο σχεδιασμός για καθαρή έξοδο, όπως την επανέλαβε τόσο ο Αλέξης Τσίπρας από το Καστελόριζο, όσο και χθες ο Δημήτρης Τζανακόπουλος. Η Süddeutsche Zeitung του Μονάχου γράφει σε οικονομικό ρεπορτάζ της ότι αυτή την περίοδο οι δανειστές της Ελλάδας συζητούν το ενδεχόμενο να παραταθεί για μερικούς μήνες το Τρίτο Πρόγραμμα Στήριξης που κανονικά ολοκληρώνεται τον Αύγουστο. Ο λόγος είναι ότι για πολλοστή φορά η ελληνική κυβέρνηση χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να υλοποιήσει τις μεταρρυθμιστικές της υποχρεώσεις. Επιπρόσθετα το ΔΝΤ πρέπει να αποφασίσει οριστικά αν θα συμμετάσχει στο πρόγραμμα, κάτι που εξαρτάται από την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, την οποία θα συμφωνήσουν οι Ευρωπαίοι.

Αυτή την Παρασκευή οι δανειστές της Αθήνας συναντώνται για εμπιστευτικές συνομιλίες στο περιθώριο της εαρινής συνόδου του ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον, οι οποίες θα συνεχιστούν στα τέλη Απριλίου στη Σόφια στη σύνοδο των υπ. Οικονομικών της ευρωζώνης. Σκοπός είναι η επίτευξη μιας πολιτικής συμφωνίας για την ελάφρυνση του χρέους. Το αργότερο στις αρχές Μαΐου η απόφαση αυτή θα άνοιγε τον δρόμο για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα. Στις συνομιλίες ωστόσο εξετάζεται ήδη η προθεσμία αυτή να μετατεθεί τον Ιούνιο και να επιμηκυνθεί η ισχύς του τρέχοντος προγράμματος.

Οι δανειστές εξάλλου ζητούν αυστηρότερη επιτήρηση της Ελλάδας μετά το τέλος του προγράμματος σε σύγκριση με την Ιρλανδία η την Πορτογαλία.

Σ’ αυτό το σκηνικό με ενδιαφέρον ήρθαν και οι χθεσινές αναφορές του Γ. Στουρνάρα ο οποίος είπε μεν ότι η προληπτική γραμμή δεν είναι νέο μνημόνιο (δίνοντας μια σχετική διέξοδο στην κυβέρνηση αν την υιοθετήσει), τόνισε ωστόσο ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για την οικονομία αν δεν υπάρξει μια άμεση απόφαση που δεν θα προκαλέσει ζημιά σε μια έξοδο στις αγορές καθώς τα επιτόκια είναι υψηλά.

Το μήνυμα ήταν σαφές: Αν δεν θέλετε προληπτική γραμμή πίστωσης, βρείτε τρόπο ώστε τα ελληνικά ομόλογα να συνεχίσουν να είναι επιλέξιμα από την ΕΚΤ ακόμα και μετά το τέλος του προγράμματος. Κατά την άποψη του διοικητή, η λήψη προληπτικής γραμμής πίστωσης θα ήταν παραπάνω από χρήσιμη. Είναι ξεκάθαρο πλέον όμως πως ούτε η κυβέρνηση προτίθεται να τη ζητήσει, ούτε τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης είναι διατεθειμένα να τη χορηγήσουν.

Με χθεσινή ομιλία του ο Γιάννης Στουρνάρας τόνισε ότι διατήρηση της «“παρέκκλισης” (waiver) θα μειώσει το κόστος χρηματοδότησης των τραπεζών από την ΕΚΤ, αλλά και μέσω των πράξεων χρηματοδότησης από τις αγορές (repos). Θα μειώσει όμως και το κόστος δανεισμού του Δημοσίου, διότι τα ελληνικά ομόλογα θα είναι αποδεκτά στις πράξεις αγοράς κρατικών ομολόγων της ΕΚΤ στο πλαίσιο της ποσοτικής χαλάρωσης, είτε στην κανονική χρονική περίοδο ή στην περίοδο επανεπένδυσης (reinvestment period)», επαναφέροντας στο προσκήνιο και το QE. Τέλος, ο διοικητής της ΤτΕ εκτίμησε ότι τα αποτελέσματα των στρες τεστ θα είναι θετικά για όλες τις τράπεζες.

Και βεβαίως, η στάση του ΔΝΤ είναι καθοριστική καθώς συνδυαστικά όλα αυτά κλείνουν την πόρτα της καθαρής εξόδου στις αγορές.