Κρυφή «βόμβα» στη φορολογική δήλωση 2018 – Τι πρέπει να προσέξετε

Αγορά ακινήτων, ανέγερση οικοδομών, αγορά μετοχών και εντόκων γραμματίων, σύσταση ή αύξηση του κεφαλαίου επιχειρήσεων, δάνεια που χορηγούνται σε φυσικά πρόσωπα, απόκτηση πρώτης κατοικίας, αγορά κινητών πραγμάτων όπως πίνακες ζωγραφικής, έπιπλα ή κοσμήματα άνω των 10.000 ευρώ, ακόμη και γονικές παροχές σε χρήμα άνω των 300 ευρώ τον χρόνο.

Αποτελούν όλα τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων. Δηλώνονται υποχρεωτικά στη φορολογική δήλωση και αν ο φορολογούμενος δεν τα καλύπτει με τα εισοδήματά του θα φορολογηθεί για τη διαφορά μεταξύ δηλωθέντων και τεκμαρτών εισοδημάτων.

Στο νέο έντυπο Ε1 της φορολογικής δήλωσης του 2018 οι φορολογούμενοι πρέπει να δηλώσουν τα ποσά που δαπάνησαν το προηγούμενο έτος για:

1. Αγορά ή χρηματοδοτική μίσθωση αυτοκινήτων, δίτροχων ή τρίτροχων αυτοκινούμενων οχημάτων (κωδικός 719-720).

2. Αγορά ή χρηματοδοτική μίσθωση πλοίων αναψυχής, σκαφών αναψυχής και αεροσκαφών (κωδικός 721-722).

3. Αγορά ή χρηματοδοτική μίσθωση κινητών πραγμάτων αξίας πάνω από 10.000 ευρώ. Στα κινητά πράγματα μεγάλης περιλαμβάνονται πίνακες ζωγραφικής, πολύτιμοι λίθοι, κοσμήματα, έπιπλα, έργα τέχνης κ.λπ. (κωδικοί 723-724).

4. Αγορά επιχειρήσεων ή σύσταση ή αύξηση του κεφαλαίου επιχειρήσεων που λειτουργούν ατομικώς ή με τη μορφή ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης ή ανώνυμης εταιρείας (ΟΕ, ΕΕ ή ΑΕ) ή εταιρείας περιορισμένης ευθύνης (ΕΠΕ) ή ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας ή κοινωνίας ή κοινοπραξίας ή αστικής εταιρείας (κωδικός 743-744).

5. Αγορά εταιρικών μερίδων και χρεογράφων γενικώς. Στην έννοια των χρεογράφων συμπεριλαμβάνονται, ειδικότερα, οι ομολογίες, τα έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου, τα ομόλογα τραπεζών, τα προθεσμιακά συμβόλαια, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, τα συμβόλαια δικαιωμάτων προαίρεσης, τα μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων, οι μετοχές και γενικά προϊόντα που μπορούν να διαπραγματεύονται στα χρηματιστήρια και στις αγορές (κωδικός 743-744).

6. Αγορά ή χρονομεριστική ή χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτων ή ανέγερση οικοδομών ή κατασκευή δεξαμενών κολύμβησης. Ως τεκμήριο λαμβάνεται υπόψη το πραγματικό τίμημα αγοράς, δηλαδή το ποσό της συνολικής επιβάρυνσης, όπως προκύπτει από τα οικεία πωλητήρια συμβόλαια, εκτός εάν από έλεγχο προκύπτει μεγαλύτερο ποσό, οπότε θα λαμβάνεται υπόψη το ποσό αυτό (κωδικός 735-736).

7. Χορήγηση δανείων προς οποιονδήποτε, δηλαδή προς φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Περιλαμβάνονται και τα δάνεια και χρηματικές διευκολύνσεις που χορηγούν εταίροι, μέλη ή μέτοχοι στις εταιρείες που συμμετέχουν (κωδικός 759-760).

8. Δωρεές, γονικές παροχές ή χορηγίες χρηματικών ποσών, εφόσον αυτά υπερβαίνουν ετησίως τα 300 ευρώ, εκτός από τις δωρεές προς το Δημόσιο, δήμους, ΑΕΙ, νοσοκομεία κ.λπ. (κωδικός 725-726).

9. Αποπληρωμή δανείων ή πιστώσεων οποιασδήποτε μορφής. Τεκμήριο θεωρείται το σύνολο των χρημάτων που δαπάνησε ο φορολογούμενος εντός του προηγούμενου έτους για να εξοφλήσει τοκοχρεολυτικές δόσεις στεγαστικών, καταναλωτικών ή προσωπικών δανείων που έλαβε από τις τράπεζες (κωδικός 727-728).

Ολες οι παραπάνω περιπτώσεις απόκτησης περιουσιακών στοιχείων πρέπει να δικαιολογούνται από ανάλογα εισοδήματα των φορολογουμένων.

Η διαφορά που προκύπτει μεταξύ του τεκμαρτού και του συνολικού εισοδήματος φορολογείται ανάλογα με την πηγή προέλευσής της, είτε με την κλίμακα μισθωτών, είτε με την κλίμακα επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Εξαιρέσεις

Πότε δεν προκύπτει επιβάρυνση στο συνολικό εισόδημα

1. Για την αντικειμενική δαπάνη η οποία προκύπτει βάσει επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης αναπήρου, το οποίο απαλλάσσεται από τα τέλη κυκλοφορίας.

2. Για το αλλοδαπό προσωπικό που δεν διαμένει μόνιμα στην Ελλάδα ή ημεδαπό προσωπικό που διαμένει μόνιμα στο εξωτερικό και απασχολείται αποκλειστικά σε επιχειρήσεις, για το ποσό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης, η οποία προκύπτει βάσει του επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης ή της κατοικίας.

3. Για τις επιχειρήσεις μεταπώλησης αυτοκινήτων που έχουν υπαχθεί στο ειδικό καθεστώς φορολογίας του άρθρου 45 του Ν. 2859/2000, για την αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει βάσει των επιβατικών αυτοκινήτων που έχουν αγορασθεί για μεταπώληση με βάση τις διατάξεις του άρθρου 45 του Ν. 2859/2000, εφόσον η άδεια και οι πινακίδες κυκλοφορίας του μεταβιβαζόμενου αυτοκινήτου οχήματος έχουν παραμείνει στη ΔΟΥ στην οποία έγινε η μεταβίβαση του αυτοκινήτου προς την επιχείρηση μεταπώλησης μέχρι και την ημερομηνία μεταπώλησης από αυτή σε τρίτο και το αυτοκίνητο κατά το χρονικό αυτό διάστημα δεν κυκλοφόρησε παράνομα.

Προσοχή: Οι μεταπωλήτριες επιχειρήσεις έχουν υποχρέωση μαζί με την ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος να συνυποβάλουν υπεύθυνη δήλωση του Ν. 1599/1986, στην οποία να αναγράφουν τα πιο πάνω αυτοκίνητα που αγόρασαν ή πώλησαν στο οικείο έτος.

Προκειμένου για ατομικές επιχειρήσεις μεταπώλησης αυτοκινήτων της περίπτωσης αυτής, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει από τα προς πώληση οχήματα, όταν δεν κατατεθούν η άδεια και οι πινακίδες κυκλοφορίας τους στη ΔΟΥ δεν μπορεί να υπερβαίνει τη μεγαλύτερη αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει από αυτοκίνητο της επιχείρησης. Το μέτρο αυτό ισχύει για δαπάνες που προκύπτουν από 1ης Ιανουαρίου 2010 και μετά.

4. Για την αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει με βάση σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης, κυριότητας ή κατοχής μονίμων κατοίκων εξωτερικού.

5. Για την αγορά πάγιου εξοπλισμού επαγγελματικής χρήσης από πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα.

Προσοχή: Στην έννοια του πάγιου εξοπλισμού περιλαμβάνονται μηχανήματα, υπολογιστές, έπιπλα, σκεύη, φορτηγά αυτοκίνητα δημόσιας και ιδιωτικής χρήσης, επιβατικά αυτοκίνητα δημόσιας χρήσης καθώς και επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης, μοτοποδήλατα, μοτοσικλέτες, σκάφη, αεροσκάφη που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας.

6. Για την αγορά επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης, ειδικά διασκευασμένων για πρόσωπα που παρουσιάζουν κινητικές αναπηρίες που υπερβαίνουν σε ποσοστό το 67%.

Ως επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης ειδικά διασκευασμένα για κινητικά αναπήρους θεωρούνται εκείνα που διασκευάστηκαν ύστερα από άδεια της αρμόδιας Αρχής για να οδηγούνται από πρόσωπα που παρουσιάζουν κινητική αναπηρία με ποσοστό πάνω από 67% ή για να μεταφέρουν αυτά τα πρόσωπα μαζί με τα αντικείμενα που είναι απαραίτητα για τη μετακίνησή τους.

7. Για τις αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες φυσικού προσώπου που έχει τη φορολογική κατοικία του στην αλλοδαπή και για τις δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων φυσικού προσώπου που έχει τη φορολογική κατοικία του στην αλλοδαπή εφόσον δεν αποκτά εισόδημα στην Ελλάδα.

Κρίσιμο το όριο των € 6.000

Οι φορολογούμενοι με πραγματικό εισόδημα το 2017 που δεν υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ και το τεκμαρτό τους εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ και εφόσον δεν ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα για την οποία απαιτείται η υποβολή δήλωσης έναρξης εργασιών ή ατομική αγροτική δραστηριότητα, για το εισόδημα αυτό, εξαιρουμένου του εισοδήματος από κεφάλαιο και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, και η προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων, φορολογούνται με την κλίμακα των μισθωτών.Εάν το πραγματικό εισόδημα υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ, το υπερβάλλον ποσό φορολογείται με την κλίμακα της μισθωτής εργασίας χωρίς τη μείωση του φόρου. Δηλαδή φορολογείται από το πρώτο ευρώ. Το ίδιο ισχύει και για τους φορολογουμένους που διέκοψαν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα, για το εισόδημα που απέκτησαν μετά τη διακοπή της.

Πώς φορολογείται η διαφορά τεκμαρτού και εισοδήματος

Η διαφορά που προκύπτει μεταξύ του τεκμαρτού και του συνολικού εισοδήματος, η οποία προστίθεται στο φορολογητέο εισόδημα, φορολογείται :

– Με την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις έχοντας και τη μείωση φόρου 1.900 έως 2.100 ευρώ ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του φορολογουμένου, εφόσον αυτός έχει εισόδημα μόνο από μισθωτή εργασία ή/και συντάξεις ή εφόσον το μεγαλύτερο μέρος των εισοδημάτων του προκύπτει από μισθωτή εργασία και συντάξεις ή δεν υπάρχει εισόδημα από καμία κατηγορία ή έχει εισόδημα μόνο από κεφάλαιο ή/και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου και το τεκμαρτό του εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ.

– Με την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις χωρίς να έχει τη μείωση φόρου, δηλαδή επιβολή φόρου από το πρώτο ευρώ εισοδήματος, εφόσον ο φορολογούμενος έχει εισόδημα μόνο από επιχειρηματική δραστηριότητα, ή το μεγαλύτερο μέρος των εισοδημάτων του φορολογουμένου δεν προκύπτει από μισθωτή εργασία και συντάξεις.

– Με την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις έχοντας και τη μείωση φόρου 1.900-2.100 ευρώ εφόσον ο φορολογούμενος έχει εισόδημα μόνο από ατομική αγροτική επιχείρηση ή εφόσον το μεγαλύτερο μέρος των εισοδημάτων του προκύπτει από ατομική αγροτική επιχείρηση. Στην περίπτωση αυτή η μείωση φόρου εφαρμόζεται μόνο για τους κατ’ επάγγελμα αγρότες, όπως αυτοί ορίζονται στην κείμενη νομοθεσία, εφόσον τουλάχιστον το 50% του εισοδήματός τους προέρχεται από αγροτική δραστηριότητα.

– Με την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις έχοντας και τη μείωση φόρου, εφόσον ο φορολογούμενος είναι εγγεγραμμένος στο μητρώο ανέργων του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ).

Προσοχή: Αν ο φορολογούμενος αποκτά εισόδημα από περισσότερες της μιας κατηγορίας εισοδήματος και υπάρχει ισότητα μεταξύ τους, τότε η διαφορά μεταξύ συνολικού εισοδήματος και αντικειμενικών δαπανών διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων φορολογείται με τη φορολογική κλίμακα τω μισθωτών έχοντας και τη μείωση φόρου 1.900-2.100 ευρώ, που οδηγεί σε έμμεσο αφορολόγητο όριο εισοδήματος 8.636 έως 9.550 ευρώ.