Αναζήτηση
«Η Ρωσία είναι ένας γρίφος τυλιγμένος σε ένα μυστήριο μέσα σε ένα αίνιγμα»,είχε πει ο Ουίνστον Τσόρτσιλ σ’ ένα ραδιοφωνικό μήνυμά του, στις αρχές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το θυμήθηκε χθες, ενόσω η διεθνής κοινότητα κρατούσε την ανάσα της πάνω από τη Συρία, ένας αρθρογράφος των «New York Times», ο Μπρετ Στίβενς. Για να το παραφράσει όμως: η προσέγγιση του Ντόναλντ Τραμπ στη Συρία «είναι μια παρόρμηση τυλιγμένη σε μια αδιαφορία μέσα σε μια ασυναρτησία». Την ίδια ώρα, στην ίδια εφημερίδα, ο σκιτσογράφος Πάτρικ Σαπάτ εικονογραφούσε την «Αντεπίθεση του Τραμπ». «Βομβαρδίστε τον Μιούλερ και απολύστε τον Ασαντ!», ήταν η διαταγή που έδινε ο αμερικανός πρόεδρος στους στρατηγούς. Οπου (Ρόμπερτ) Μιούλερ, ο ειδικός εισαγγελέας ο οποίος ερευνά τη ρωσική εμπλοκή στις περσινές αμερικανικές προεδρικές εκλογές.
Η επίθεση με χημικά όπλα που φέρεται να πραγματοποίησαν το περασμένο Σάββατο οι δυνάμεις του Ασαντ στη Δούμα, την τελευταία πόλη της Ανατολικής Γούτα που απέμενε στα χέρια των ανταρτών, ενίσχυσε με τις αλυσιδωτές αντιδράσεις που πυροδότησε τον κίνδυνο ενός ευρύτερου και ακόμα πιο αιματηρού πολέμου στη Συρία. Τουλάχιστον επτά δυνάμεις, ΗΠΑ, Ρωσία, Βρετανία, Γαλλία, Ισραήλ, Ιράν και Τουρκία, ερίζουν στη Συρία –κατά μία έννοια, ήδη διεξάγεται εκεί ένας μίνι παγκόσμιος πόλεμος. Από τις αρχές του εμφυλίου, ωστόσο, πριν από επτά χρόνια, ο κίνδυνος μιας ανοιχτής σύρραξης ανάμεσα στη Ρωσία και τη Δύση ουδέποτε υπήρξε μεγαλύτερος. Αρχικά, ο αμερικανός πρόεδρος έδωσε την εντύπωση (μέσω Twitter, πάντα μέσω Twitter) πως θα απαντούσε άμεσα, από στιγμή σε στιγμή, στη νέα αυτή επίθεση με χημικά όπλα, κατηγόρησε τη Ρωσία και το Ιράν ότι στηρίζουν στη Συρία ένα «ζώο», διαμήνυσε ότι έρχονται «όμορφοι» πύραυλοι… κι έπειτα, την Πέμπτη, κάτι φάνηκε να αλλάζει: «Μπορεί να γίνει σύντομα ή και όχι».
Ενδεχομένως να έπαιξαν ρόλο οι επιφυλάξεις του αμερικανού υπουργού Αμυνας Τζιμ Μάτις. «Προσπαθούμε να σταματήσουμε τον φόνο αθώων ανθρώπων», είπε σε επιτροπή της αμερικανικής Βουλής. «Σε ένα στρατηγικό επίπεδο, όμως, το θέμα είναι πώς να το κρατήσουμε όλο αυτό να μη βγει εκτός ελέγχου –αν καταλαβαίνετε τι εννοώ». Ηταν, όπως είπε αξιωματούχος του υπουργείου του, «η αναγνώριση ενός διδάγματος του πολέμου στο Ιράκ για το τι μπορεί να πάει στραβά έπειτα από μια στρατιωτική επιχείρηση χωρίς σχέδιο». Κεκλεισμένων των θυρών, στον Λευκό Οίκο, ο Μάτις φέρεται να επέμεινε στην ανάγκη να παρουσιάσουν πρώτα οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Γαλλία πειστικές αποδείξεις ότι η Δαμασκός χρησιμοποίησε χημικά όπλα. Οι εμπειρογνώμονες της Διεθνούς Οργάνωσης για την Απαγόρευση των Χημικών Οπλων αναμένεται να ξεκινήσουν δουλειά στη Δούμα, που βρίσκεται πλέον υπό τον απόλυτο έλεγχο της Δαμασκού, όπως και ολόκληρη η Ανατολική Γούτα, από σήμερα.
Η βρετανίδα πρωθυπουργός εξασφάλισε την Πέμπτη το πράσινο φως των υπουργών της να αναλάβει (αδιευκρίνιστη) δράση, από κοινού με τις ΗΠΑ και τη Γαλλία, για την αποτροπή της περαιτέρω χρήσης χημικών όπλων στη Συρία. Το βρετανικό Κοινοβούλιο επιστρέφει ωστόσο από τις πασχαλινές διακοπές του τη Δευτέρα –και παρότι η Τερίζα Μέι δεν υποχρεούται νομικά να το συμβουλευτεί, οι προκάτοχοί της το έκαναν τα τελευταία χρόνια. Ο γάλλος πρόεδρος, από την πλευρά του, δήλωσε την Πέμπτη πως «έχουμε αποδείξεις» για τη χρήση χημικών από τις δυνάμεις του Ασαντ, αποφάσεις όμως θα λάβει «εν ευθέτω χρόνω». «Αν αποφασιστούν χτυπήματα, δεν θα σας το πω. Και ο πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν θα σας το πει», δήλωσε χθες εκπρόσωπος της γαλλικής κυβέρνησης. Ουάσιγκτον, Παρίσι και Λονδίνο βρίσκονται σε διαρκή επικοινωνία. Κατά δήλωση του Κρεμλίνου, ωστόσο, υπάρχουν ανοιχτοί δίαυλοι επικοινωνίας και μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας, ώστε να αποτραπεί ο κίνδυνος μιας αθέλητης σύγκρουσης στη Συρία. Ο Εμανουέλ Μακρόν είχε χθες τηλεφωνική συνομιλία με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, «ζήτησε ο διάλογος με τη Ρωσία να διατηρηθεί και να ενισχυθεί ώστε να επανέλθουν η ειρήνη και η σταθερότητα στη Συρία».
Ο γάλλος πρόεδρος είχε επίσης τηλεφωνική επικοινωνία με τον έλληνα Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος ανέφερε ότι απαιτούνται αποφασιστικές πρωτοβουλίες από την ΕΕ για ειρηνική επίλυση του προβλήματος και απέκλεισε κάθε εμπλοκή των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων σε ενδεχόμενη στρατιωτική επιχείρηση.
ΗΠΑ, Γαλλία και Βρετανία δεν μπορούν να αφήσουν ατιμώρητη την επίθεση με τα χημικά όπλα στη Δούμα. Καλούνται όμως να ισορροπήσουν πάνω σε τεντωμένο σκοινί, η απάντησή τους δεν πρέπει να φανεί «ούτε σαν συμβολικό χτύπημα ούτε σαν επιχείρηση αλλαγής καθεστώτος», σημειώνει στη «Monde» ο Μπρινό Τερτρέ από το Ιδρυμα Στρατηγικών Ερευνών της Γαλλίας. Μια αντίδραση αρκετά ισχυρή ώστε να μη φανεί ότι υποκύπτουν στον εκφοβισμό, αλλά όχι τόσο ώστε να προκαλέσει στρατιωτική κλιμάκωση με τη Ρωσία: αυτή την εξίσωση καλούνται να λύσουν. Θα εμποδίσει αυτό τον Ασαντ να συνεχίσει, με τη στήριξη της Μόσχας και της Τεχεράνης, τη νικητήρια όσο και φονική πορεία του στη Συρία; Επιτέλους μια ερώτηση με απλή, αρνητική απάντηση.
