Ο Χάικο Μάας είναι ο νέος υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας. Μπήκε στην πολιτική, είπε στην ομιλία του αναλαμβάνοντας το υπουργείο, όχι εξαιτίας του Βίλι Μπραντ, όπως πολλοί θα περίμεναν για έναν Σοσιαλδημοκράτη πολιτικό που βρίσκεται στην καρέκλα από την οποία πέρασε και ο εμβληματικός ηγέτης του SPD. Ο λόγος που ασχολήθηκε με την πολιτική ήταν το Αουσβιτς και το Ολοκαύτωμα των Εβραίων, εξήγησε ο Μάας. Λίγες ημέρες αργότερα πραγματοποίησε και την πρώτη επίσημη επίσκεψή του στο Ισραήλ, επιβεβλημένη για κάθε νέο υπουργό Εξωτερικών της Γερμανίας.

Ο υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας είναι υποχρεωμένος να ασχολείται όχι μόνο με το σκοτεινό παρελθόν του αντισημιτισμού στη Γερμανία αλλά και με επίκαιρες εκδηλώσεις του. «Είναι ντροπή να δέχεται ένα παιδί αντισημιτικές απειλές, είναι απαράδεκτο», τόνιζε ο Χάικο Μάας προ δεκαημέρου με αφορμή ένα επεισόδιο σε σχολείο του Βερολίνου. Ο πατέρας μιας μαθήτριας δευτέρας τάξης δημοτικού σχολείου κατήγγειλε ότι η κόρη του δέχθηκε λεκτική επίθεση από συμμαθητή της επειδή δεν πιστεύει στον Αλλάχ. Τη ρώτησε αν είναι Εβραία, είπε ο πατέρας της στην εφημερίδα «Μπερλίνερ Τσάιτουνγκ», και όταν το επιβεβαίωσε, τη φώναζε «Εβραία» με έντονα απειλητικό τόνο. Σε προηγούμενο επεισόδιο, σωματώδης συμμαθητής της την απειλούσε με ξυλοδαρμό, ακόμα και θάνατο, γιατί δεν πιστεύει στον Αλλάχ.

«Θεωρούμε ότι το επεισόδιο είναι σοβαρό», είπε η αρμόδια τοπική υπουργός Παιδείας του Βερολίνου, Σάντρα Σέερες (SPD). Από το περασμένο καλοκαίρι διπλασίασε στα σαράντα συνολικά τα σχολεία του Βερολίνου, οι δάσκαλοι και οι καθηγητές των οποίων εκπαιδεύονται ειδικά για να αντιμετωπίσουν τη ριζοσπαστικοποίηση των σαλαφιστών μέσω των νέων ΜΜΕ. Είχε προηγηθεί η περίπτωση ενός μαθητή σε σχολείο του Φριντενάου-Βερολίνου, που αναγκάστηκε να αλλάξει σχολείο έπειτα από αντισημιτικό μόμπινγκ που υφίστατο επί μήνες από συμμαθητές του. Ο κοινοβουλευτικός ηγέτης του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος CDU Φόκλερ Κάουντερ θέλει να καταγράφονται σε κάθε σχολείο τέτοιου είδους επεισόδια για να υπάρχει μια γενική εικόνα της κατάστασης.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Κεντρικού Συμβουλίου των Εβραίων στη Γερμανία, Γιόζεφ Σούστερ, τέτοια περιστατικά συμβαίνουν κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα. Μολονότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία, η οργάνωση καταγράφει «απειλητική αύξηση» των περιπτώσεων αντισημιτικού μόμπινγκ στα σχολεία, η λέξη «Εβραίος» ακούγεται συχνά πλέον ως βρισιά σε προαύλια των σχολείων και είναι γενικής χρήσης, όχι μόνον εναντίον Εβραίων. Η νέα ομοσπονδιακή υπουργός Παιδείας, Ανια Κάρλιτσεκ, πρότεινε στους υπουργούς των ομόσπονδων κρατιδίων να αναπτύξουν κοινή δράση κατά του αντισημιτισμού και του μόμπινγκ με θρησκευτικά κίνητρα στα σχολεία.

Η δολοφονία στο Παρίσι της επιζήσασας του Ολοκαυτώματος Μιρέιγ Νολ συγκλόνισε και την κοινή γνώμη της Γερμανίας, που είναι ευαισθητοποιημένη σε εκδηλώσεις αντισημιτισμού. Την περασμένη χρονιά, κάθε δύο εβδομάδες γινόταν και μία επίθεση σε εβραϊκή συναγωγή, έγραψε πρόσφατα η εφημερίδα του Βερολίνου «Ταγκεσπίγκελ», ενώ εκτός από τις 27 επιθέσεις σε συναγωγές καταγράφηκαν και άλλες 20 περιπτώσεις βεβήλωσης εβραϊκών νεκροταφείων. Οι περισσότερες επιθέσεις σημειώθηκαν στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία, τη Βάδη-Βυρτεμβέργη, το Βερολίνο, περιοχές με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση μεταναστών τουρκικής και αραβικής προέλευσης. Οι ειδικοί μιλούν για ένα νέο είδος αντισημιτισμού ως σημείο τομής της Ακροδεξιάς και του ισλαμικού φονταμενταλισμού.

Ο αντισημιτισμός με αφετηρία τον σαλαφισμό διεισδύει στα σχολεία μέσω μαθητών τουρκικής ή αραβικής καταγωγής. Σε σχολεία του Βερολίνου με πολλούς μαθητές αυτής της κατηγορίας, εκδηλώσεις αντισημιτισμού αποτελούν «καθημερινή ρουτίνα», διαπίστωσε έρευνα σε 21 σχολεία της γερμανικής πρωτεύουσας. Σύμφωνα με μαρτυρίες εκπαιδευτικών, κάποιοι μαθητές «ασκούν πίεση σε συμμαθητές τους εκτελώντας εντολές δασκάλων του Κορανίου». Τα θύματα είναι κυρίως κορίτσια, κοσμικοί μουσουλμάνοι και ομοφυλόφιλοι.

Η έκθεση με πρωτοβουλία της εβραϊκής οργάνωσης American Jewish Committee AJC δεν είναι αντιπροσωπευτική, αλλά οι περιγραφές των εκπαιδευτικών δείχνουν ότι τα αντισημιτικά στερεότυπα κερδίζουν έδαφος. Ενώ οι μαθητές αυτοπροσδιορίζονταν παλαιότερα με βάση την εθνική προέλευση των γονιών τους, στο μεταξύ το βασικό κριτήριο είναι η θρησκεία, συνδυαζόμενη με τον αποκλεισμό και την απόρριψη των άλλων. Ο βουλευτής των Πρασίνων Φόλκερ Μπεκ, πρόεδρος της Μεικτής Γερμανοϊσραηλινής Κοινοβουλευτικής Ομάδας, καλεί τις διευθύνσεις των σχολείων να ευαισθητοποιήσουν τα παιδιά στο ζήτημα του αντισημιτισμού. «Ο αντισιωνισμός είναι ο επιταχυντής του αντισημιτισμού», λέει ο Μπεκ.

Ειδικός εντεταλμένος της κυβέρνησης

Εντός των επόμενων ημερών αναμένεται να ανακοινωθεί το όνομα του εντεταλμένου της γερμανικής κυβέρνησης για τον αντισημιτισμό. Ο Φόλκερ Κάουντερ και ο πρόεδρος της Βουλής Βόλφγκανγκ Σόιμπλε θα προτιμούσαν οι αρμοδιότητες του εντεταλμένου να μην περιοριστούν στον αντισημιτισμό, αλλά να συμπεριλάβουν όλες τις μορφές ρατσισμού. Είναι η πρώτη φορά που η κεντρική κυβέρνηση θεσπίζει μια τέτοια θέση και μένει να φανεί εάν θα αποδώσει και πρακτικά ή θα παραμείνει σε επίπεδο συμβολισμών.