Σε μια προσπάθεια να σταλεί συντονισμένο ευρωπαϊκό μήνυμα προς την Αγκυρα να τερματίσει την ιδιαίτερα προκλητική συμπεριφορά της τόσο στο Αιγαίο όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο έχει προσανατολιστεί η Αθήνα, καθώς χθες εμφανίστηκαν οι πρώτες ενδείξεις αποκλιμάκωσης της έντασης που δημιουργήθηκε στα Ιμια, με τον εμβολισμό σκάφους του Λιμενικού Σώματος από τουρκική ακταιωρό. Χθες, στην περιοχή πέριξ των δύο βραχονησίδων επικρατούσε ηρεμία από τη στιγμή που είχαν αποχωρήσει τα πλοία που είχαν συγκεντρωθεί τις προηγούμενες ώρες. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί με ασφάλεια να πει αν το θερμόμετρο θα ανεβεί ξανά και με ποια αφορμή.

Η ελληνική κυβέρνηση αποδίδει μεγάλη σημασία στα όσα θα πει η γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ στον πρωθυπουργό της Τουρκίας Μπιναλί Γιλντιρίμ, με τον οποίο συναντάται σήμερα στο Βερολίνο. Είναι σαφές ότι η Αγκυρα δεν θέλει να επιδεινωθούν ακόμη περισσότερο οι σχέσεις της με την Ευρωπαϊκή Ενωση –ιδιαίτερα στον οικονομικό τομέα. Ηδη η Αγκυρα έχει δει τις σχέσεις της με την Ολλανδία, που μαζί με τη Γερμανία είναι από τους βασικότερους εμπορικούς εταίρους της, να βρίσκονται στο χειρότερο δυνατό σημείο.

Οι δηλώσεις της Μέρκελ ελπίζεται ότι θα προστεθούν σε αυτές του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος χθες αποδοκίμασε τη συμπεριφορά της Τουρκίας. Αναμένεται πάντως με ενδιαφέρον να φανεί αν η ΕΕ θα κάνει κάποια ουσιαστική κίνηση ώστε να αποδείξει εμπράκτως όσα λέει ενόψει της συνάντησης της Βάρνας με τη συμμετοχή των Ντόναλντ Τουσκ, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, Μπόικο Μπορίσοφ και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις 26 Μαρτίου.

Στο πλαίσιο της συμμετοχής του στη Σύνοδο των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ, ο Πάνος Καμμένος ενημέρωσε τους εταίρους του για την προκλητική τουρκική δραστηριότητα. Ο υπουργός Εθνικής Αμυνας είπε ότι η τουρκική συμπεριφορά «ξεπερνά τα όρια του ανεκτού», διότι πρόκειται για συμπεριφορά που στρέφεται εναντίον τόσο της ΕΕ όσο και του ΝΑΤΟ. Μάλιστα, ο Πάνος Καμμένος είπε ότι έδειξε στους ομολόγους του και οπτικοακουστικό υλικό που καταρρίπτει τους τουρκικούς ισχυρισμούς, χωρίς να δώσει διευκρινίσεις.

Παράλληλα, η Αθήνα ελπίζει ότι θα υπάρξει και μία, έστω προσεκτική, αμερικανική παρέμβαση κατά τη μετάβαση στην Αγκυρα του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον. Της επίσκεψης Τίλερσον προηγήθηκε η επίσκεψη στην Τουρκία του υπουργού Αμυνας Τζέιμς Μάτις και του συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας Χέρμπερτ Ρ. ΜακΜάστερ. Μαζί με τον Τίλερσον θα βρεθεί σήμερα στην τουρκική πρωτεύουσα και ο αμερικανός πρεσβευτής στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ, στο πλαίσιο προγραμματισμένης περιφερειακής συνάντησης αμερικανών πρεσβευτών για να συνομιλήσουν για την ενεργειακή ατζέντα των ΗΠΑ. Ωστόσο, δεν προβλέπεται συνάντηση του Πάιατ με τον τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, όπως αναφέρθηκε σε μερίδα ελληνικών μέσων ενημέρωσης.

Μέτρα εμπιστοσύνης. Την ίδια στιγμή, πέραν της διπλωματικής οδού έχουν ενεργοποιηθεί και δίαυλοι σε στρατιωτικό επίπεδο. Είναι σαφές ότι αυτές οι επαφές δεν μπορούν να ανακοινωθούν, αλλά σε αυτό το πλαίσιο οι συνομιλίες διεξάγονται με διαφορετικό κώδικα. Μένει να φανεί πώς μπορεί να οργανωθεί μια συνάντηση των αρχηγών ΓΕΕΘΑ ναύαρχου Ευάγγελου Αποστολάκη και του τούρκου στρατηγού Χουλουσί Ακάρ το προσεχές διάστημα. Σε αυτή θα καταβληθεί προσπάθεια να βρεθούν οι τρόποι που θα αποτρέπουν την άνοδο της έντασης και ίσως συζητηθούν κάποια Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ).

Ωστόσο, η συζήτηση για τα ΜΟΕ δεν θα είναι καθόλου εύκολη, ιδιαίτερα εφόσον συνεχίζεται η σκληρή τουρκική ρητορική από επίσημα χείλη και τα τουρκικά αιτήματα δημιουργούν ώς και ανυπέρβλητα προβλήματα για την Αθήνα ώστε να τα αποδεχθεί ή και να τα συζητήσει. Οι εμπρηστικές δηλώσεις του συμβούλου του Ερντογάν Γιγίτ Μπουλούτ ότι «η Ελλάδα είναι μια μύγα που πάει να τα βάλει με τον γίγαντα Τουρκία», οι ανεδαφικές θέσεις του ότι οι ΗΠΑ θα ζητήσουν από την Αθήνα να επιτεθεί στην Τουρκία ενώ εκείνη έχει εισβάλει στη Συρία, αλλά και τα σχόλια του Γιλντιρίμ, συντηρούν, έστω ρητορικά, την «υψηλή θερμοκρασία». Η δυσκολία επιτείνεται από το γεγονός ότι η Αθήνα δεν μπορεί να συζητά για ΜΟΕ όταν παράλληλα η Αγκυρα, μέσω επίσημων ανακοινώσεων του υπουργείου Εξωτερικών, αμφισβητεί καθαρά την ελληνική κυριαρχία.

n Το ρεπορτάζ για τη συνάντηση Μέρκελ – Γιλντιρίμ στη σελίδα 34.