Είχαν αφήσει τα δύσκολα για το τέλος. Γι’ αυτό και το τέλος δεν ήταν καθόλου εύκολο. Από χθες το πρωί οι διαπραγματευτικές ομάδες και οι ηγέτες των τριών κομμάτων Ανγκελα Μέρκελ – CDU, Χορστ Ζεεχόφερ – CSU και Μάρτιν Σουλτς – SPD συνεδρίαζαν στο Κόνραντ Αντενάουερ Χάους, τα κεντρικά του CDU στο Βερολίνο, για τις τελευταίες σελίδες της κυβερνητικής συμφωνίας που θα αγγίζει αυτή τη φορά τις 200 σελίδες. Αγκάθια, μέχρι την τελευταία στιγμή, ήταν τα εργασιακά, με την πίεση του SPD να περιοριστούν δραστικά οι συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου, και μεταρρύθμιση στην κοινωνική ασφάλιση με την εξίσωση και δημόσιων – ιδιωτικών ασφαλιστικών ταμείων που απαιτούν οι Σοσιαλδημοκράτες.

Προτεραιότητα στο πρόγραμμα του νέου μεγάλου συνασπισμού (GroCo) έχει η Ευρώπη. Ενα νέο ξεκίνημα για την Ευρώπη είναι το πρώτο κεφάλαιο του κυβερνητικού προγράμματος. Το μήνυμα που θέλει να στείλει ο νέος μεγάλος συνασπισμός είναι σαφές: Πρώτα η Ευρώπη, το κεφάλαιο «Μια νέα δυναμική για τη Γερμανία» έπεται. «Η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι ένα μοναδικό ιστορικά εγχείρημα ειρήνης και επιτυχίας που θα πρέπει να διατηρηθεί και στο μέλλον», η πρώτη φράση του κεφαλαίου. «Η ΕΕ συνδέει την οικονομική σύγκλιση και ευημερία με την ελευθερία, τη δημοκρατία και την κοινωνική δικαιοσύνη», αναφέρεται χαρακτηριστικά. Η Γερμανία χρωστά πάρα πολλά στην Ευρώπη, αυτός είναι ένας ακόμα λόγος δέσμευσης στο στόχο της επιτυχίας. «Για τη Γερμανία μία ισχυρή και ενωμένη Ευρώπη είναι η καλύτερη εγγύηση για το μέλλον με ειρήνη, ελευθερία και ευημερία».

Το κεφάλαιο Ευρώπη είναι ένα από τα σημαντικότερα χαρτιά του προέδρου του SPD Μάρτιν Σουλτς για να πείσει και τη βάση του κόμματός του να εγκρίνει το κυβερνητικό πρόγραμμα. Αναγγέλλοντας «το τέλος της λιτότητας», ο Σουλτς τόνισε ιδιαίτερα τη συμφωνία με τη Μέρκελ για έναν «προϋπολογισμό επενδύσεων» στην ευρωζώνη. Επιπρόσθετα συμφωνήθηκε να αυξηθούν τα κεφάλαια για την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων, μία «δίκαιη φορολόγηση» επιχειρηματικών κολοσσών όπως Google, Apple, facebook, Amazon, καθώς και ένα «Κοινωνικό Σύμφωνο» για την Ευρώπη. Μέσω της ενίσχυσης του Ευρωκοινοβουλίου θα διευκολυνθεί η ευρεία συμμετοχή των πολιτών στις μεταρρυθμίσεις και αλλαγές που προωθούνται στην ΕΕ. «Εχουμε την ευκαιρία μαζί με τη Γαλλία να κάνουμε την Ευρώπη δημοκρατικότερη, κοινωνικότερη και αποτελεσματικότερη» διακηρύσσει ο Σουλτς μολονότι δεν συμφωνεί σε όλα με τον γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν.

Για την Τουρκία το πρόγραμμα του νέου GroCo προβλέπει ουσιαστικά το πάγωμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ. Χριστιανική Ενωση και Σοσιαλδημοκράτες συμφωνούν ότι «η κατάσταση στην Τουρκία στα πεδία της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχει προ πολλού επιδεινωθεί. Για τον λόγο αυτό δεν θέλουμε ούτε να κλείσει κάποιο κεφάλαιο της διαπραγμάτευσης ούτε να ανοίξει κάποιο νέο».

Τέσσερις μήνες, 19 εβδομάδες, περίπου 3.240 ώρες, παραμένει η Γερμανία από τις περασμένες εκλογές χωρίς νέα κυβέρνηση. Αλλά ακόμα και το τέλος της διαπραγμάτευσης δεν θα είναι το τέλος του δρόμου. Παραμένει ένας παράγοντας αβεβαιότητας: το εσωκομματικό δημοψήφισμα στο SPD. Αν ο Σουλτς και η ηγεσία του SPD κατάφεραν με κόπο να πάρουν ισχνή πλειοψηφία στο συνέδριο του κόμματος τον περασμένο μήνα και να ξεκινήσουν τη διαπραγμάτευση με τη Χριστιανική Ενωση της Μέρκελ, άλλο τόσο πρέπει να κοπιάσουν για να πείσουν τη δύσπιστη βάση του SPD να εγκρίνει το κυβερνητικό πρόγραμμα. Τα 440.000 μέλη του SPD έχουν στα χέρια τους την απόφαση, αν η Μέρκελ θα είναι καγκελάριος και την επόμενη τετραετία.

Οι αντίπαλοι του μεγάλου συνασπισμού θα κάνουν τα πάντα για να τον αποτρέψουν. Με επικεφαλής τον πρόεδρο της νεολαίας του κόμματος Γιούζος Κέβιν Κίνερτ επιδόθηκαν σε μία καμπάνια εγγραφής νέων μελών στο SPD καλώντας όσους δεν θέλουν καγκελάριο τη Μέρκελ να ενταχθούν στο SPD και να καταψηφίσουν τη συμφωνία. Η επιτυχία της καμπάνιας ανάγκασε την ηγεσία του SPD να θέσει διορία για την εγγραφή νέων μελών, η διορία εγγραφής έληξε χθες. Η διαδικασία του εσωκομματικού δημοψηφίσματος θα διαρκέσει περίπου τρεις εβδομάδες. Το αποτέλεσμα αναμένεται το πρώτο Σαββατοκύριακο του επόμενου μήνα, 3/4 Μαρτίου. Το αποτέλεσμα κάθε άλλο παρά σίγουρο είναι. Με κεντρικό σύνθημα «Οχι στο μεγάλο συνασπισμό», ο Κέβιν Κίνερτ ξεκινά ήδη από τη Λειψία περιοδεία σε ολόκληρη τη Γερμανία την Παρασκευή. Το δικό του πρόγραμμα εμφανίσεων σχεδιάζει και ο πρόεδρος του SPD. Για τον Μάρτιν Σουλτς η έκβαση του δημοψηφίσματος θα κρίνει και το δικό του πολιτικό μέλλον. Εάν αποτύχει να πείσει τη βάση του κόμματος για το κυβερνητικό πρόγραμμα που διαπραγματεύτηκε με τη Μέρκελ είναι απίθανο να παραμείνει ο ηγέτης του SPD που θα οδηγήσει το κόμμα σε νέες εκλογές. Διότι αν αποτύχει και ο μεγάλος συνασπισμός, η νέα προσφυγή στις κάλπες θα είναι πλέον μονόδρομος.