Α-πολιτική εκπαίδευση δεν υπάρχει!

Ογδόντα χρόνια πέρασαν από τον θάνατο του Ελευθερίου Βενιζέλου και ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών Σήφης Μπουζάκης μας πρόσφερε ως αντίδωρο στην επέτειο αυτή ένα ιστορικό λεύκωμα / άτλαντα για τον μεγάλο πολιτικό και συμπατριώτη του, με θέμα τη συμβολή του στη μεγάλη και σισύφεια ιστορία της νεολληνικής εκπαίδευσης, εκκινώντας από τις ανησυχίες και τα διλήμματα του νεαρού ακόμα πολιτικού από την περίοδο της Κρητικής Πολιτείας και λίγο πριν. Τότε που γεμάτος νεανικό ενθουσιασμό και οράματα για τον επαναστατημένο τόπο του δημοσιογραφούσε στην εφημερίδα «Λευκά Ορη» των Χανίων, για να κλείσει με τη «μεγάλη» περίοδο του ύστερου βενιζελισμού.

Η δημοσίευση αυτής της σύντομης εκπαιδευτικής ιστορίας με πλούσιο και προσεκτικά επιλεγμένο φωτογραφικό υλικό ακολουθεί μια μακρά σειρά σημαντικών εργασιών ατομικών, συλλογικών, συνεδριακών που έχουν ασχοληθεί με την εκπαιδευτική πολιτική του Βενιζέλου και έχει ως στόχο με τρόπο κατανοητό και εύληπτο να: «καταχωρισθούν και [να] σχολιαστούν σύντομα, ταξινομημένα θεματολογικά και χρονολογικά στο εσωτερικό κάθε ενότητας, πλήθος τεκμηρίων» (φωτογραφικά τεκμήρια, συχνά σπάνια, νομοσχέδια, διατάγματα, νόμοι, εγκύκλιοι, εισηγητικές εκθέσεις, εφημερίδες περιοδικά, επιστολές κ.λπ.) που αφορούν την πολιτική του Βενιζέλου στον ευαίσθητο και διαχρονικά συγκρουσιακό τομέα της εκπαίδευσης, σε αναφορά πάντοτε με σημαντικές πτυχές της γενικής Ιστορίας.

Το εμπνευσμένο αυτό έργο αποτελεί βασικό δοκίμιο και εισαγωγή στις βενιζελικές σπουδές περί παιδείας για κάθε ενδιαφερόμενο και ενδιαφερόμενη και τοποθετείται αρμονικά στην επιστημονική σκευοθήκη του Σήφη Μπουζάκη συμπληρώνοντας ένα τριμερές σχήμα συνεχειών και ασυνεχειών στις βιογραφικές συντεταγμένες που εγείρουν το ερευνητικό του ενδιαφέρον και αποτελούν χαρακτηριστικές περιπτώσεις διαχρονικότηας: Βενιζέλος – Παπανδρέου – Λεντάκης.

Το λεύκωμα, σπονδυλωμένο σε τρεις χρονικές ενότητες / τομές (1898-1910, 1910-1920, 1928-1932) και υποενότητες, δίνει μια πλήρη επισκόπηση σε ζητήματα που αφορούν όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες, από το νηπιαγωγείο ώς το πανεπιστήμιο, με άξονες ενδιαφέροντος τη διοίκηση και οργάνωση της εκπαίδευσης, τα αναλυτικά προγράμματα, τα σχολικά εγχειρίδια, τη γλώσσα, τον εκπαιδευτικό, την κοινωνική πολιτική, τη γυναικεία εκπαίδευση, την ειδική αγωγή, το κτιριολογικό, τα ξένα σχολεία κ.ά., εντάσσοντάς τα μέσα στο κοινωνικό και ιδεολογικο-πολιτικό κλίμα της εποχής που τροφοδοτούσε συγκρούσεις και έντονες αντιπαραθέσεις πολλών και ποικίλων συλλογικοτήτων και ομάδων συμφερόντων (Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών, Εκκλησία, διανοούμενοι, συνδικαλιστές, σύλλογοι, σωματεία και επαγγελματικές ενώσεις κ.ά.).

Αλλωστε ο Ευάγγελος Παπανούτσος το έχει καταστήσει σαφές και η θέση του έχει και εδώ την εφαρμογή της: «Σε ό,τι αφορά τις βλέψεις, τις επιδιώξεις της παιδείας, ας παραδεχτούμε ότι α-πολιτική εκπαιδευτική πολιτική δεν υπάρχει! Κάθε πολιτική παράταξη πιστεύει στον τύπο ανθρώπου που οραματίζεται να διαπλάσει… Αφού ζούμε σε μια πολιτεία πολυκομματική, σε πολυκομματικό και όχι σε μονοκομματικό Κράτος, πώς είναι δυνατόν να μην έχει κάθε κόμμα το δικό του πρόγραμμα στο κεφάλαιο της Παιδείας;».

Η Βουλή, η Γερουσία, ο Τύπος, το Ιδρυμα Ερευνών και Μελετών Ελευθ. Κ. Βενιζέλος, τα ΓΑΚ, το Ιστορικό Αρχείο του ΕΚΠΑ κ.λπ. αποτέλεσαν πηγές άρδευσης του εκπαιδευτικού άτλαντα.