Το ποσοστό βρεφικής θνησιμότητας στη Βενεζουέλα αυξήθηκε κατά 30% πέρυσι, η μητρική θνησιμότητα κατά 65% και τα κρούσματα της ελονοσίας κατά 76%, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, που καταδεικνύουν ότι η βαθιά οικονομική κρίση στη χώρα έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την υγεία των κατοίκων.

Τα στατιστικά στοιχεία που αναρτήθηκαν στον ιστότοπο του υπουργείου Υγείας από την αριστερή κυβέρνηση του προέδρου Νικολάς Μαδούρο, ύστερα από διετή απουσία αναφοράς παρόμοιων στοιχείων, έδειξαν επίσης και απότομη άνοδο σε ασθένειες όπως η διφθερίτιδα καθώς και εξάπλωση του ιού Ζίκα. Δεν έγινε άμεσα σαφές πότε ανάρτησε τα στοιχεία το υπουργείο, όμως τα τοπικά ειδησεογραφικά μέσα τα μετέδωσαν την Τρίτη.

Η ύφεση και οι νομισματικοί έλεγχοι στην πετρελαιοπαραγωγική χώρα της Νότιας Αμερικής έχουν περικόψει και την τοπική παραγωγή και τις εισαγωγές σε ξένα είδη, ενώ οι Βενεζουελανοί αντιμετωπίζουν ελλείψεις στα πάντα: από ρύζι έως εμβόλια. Η αντιπολίτευση οργανώνει εδώ και εβδομάδες διαδηλώσεις εναντίον του Μαδούρο, κατηγορώντας τον για δικτατορική διακυβέρνηση, και καλώντας για εκλογές.

Στον τομέα της υγείας, οι γιατροί έχουν εγκαταλείψει τη χώρα σε μεγάλο ποσοστό, και οι ασθενείς αναγκάζονται να περιοριστούν σε δευτερεύουσας ποιότητας περίθαλψη ή καμία. Μεγάλη φαρμακευτική ένωση έχει δηλώσει ότι περίπου 85% των φαρμάκων παρουσιάζουν ελλείψεις.

Οι κάτοικοι της Βενεζουέλας συχνά ανταλλάσσουν φάρμακα με άλλα είδη, κάνουν εκκλήσεις γι’ αυτά σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ταξιδεύουν σε γειτονικές χώρες εάν μπορούν, ή περιμένουν επί ώρες σε ουρές έξω από τα φαρμακεία.

Ελλείψεις βασικού εξοπλισμού

Το υπουργείο Υγείας σταμάτησε να δημοσιεύει στοιχεία μετά τον Ιούλιο του 2015, ως μέρος μιας γενικότερης πολιτικής απόκρυψης στοιχείων. Δεν έχει διευκρινιστεί ο λόγος που εξέδωσε αυτά τα στοιχεία τώρα.

Στις στατιστικές για το 2016 φαίνεται ότι η βρεφική θνησιμότητα (από 0 έως 1 έτος) αυξήθηκε κατά 30,12%, σε 11.466 περιπτώσεις. Η έκθεση του υπουργείου ανέφερε ως κύριες αιτίες τη σηψαιμία σε νεογέννητα, πνευμονία, αναπνευστικό σύνδρομο, και πρόωρη γέννηση.

Τα νοσοκομεία συχνά παρουσιάζουν ελλείψεις βασικού εξοπλισμού όπως θερμοκοιτίδες, ενώ οι έγκυες δεν σιτίζονται αρκετά καλά, επηρεάζοντας την υγεία των παιδιών τους.

Η μητρική θνησιμότητα, ή ο θάνατος κατά τη διάρκεια εγκυμοσύνης ή μέσα σε 42 ημέρες από το τέλος εγκυμοσύνης, επίσης παρουσίασε αύξηση κατά 65,79% (756 θάνατοι), σύμφωνα με τα στοιχεία.

Το υπουργείο δεν απάντησε σε αίτημα του πρακτορείου Reuters για περαιτέρω πληροφορίες. Η κυβέρνηση Μαδούρο ισχυρίζεται ότι ελίτ που σχεδιάζει πραξικόπημα συσσωρεύει φάρμακα για να ενθαρρύνει αναταραχές.

Ενώ οι Βενεζουελανοί είναι ιδιαίτερα ενήμεροι για τα θέματα υγείας που αντιμετωπίζει η χώρα, η αναφορά του υπουργείου Υγείας σοκάρισε μερικά μέλη της ιατρικής κοινότητας.

«Το τραγικό είναι η ανατροπή σε σχεδόν όλες τις κατηγορίες στις οποίες αναφέρεται η έκθεση, με συγκεκριμένες και σημαντικές ανόδους σε εκείνες της βρεφικής και μητρικής υγείας», είπε ο γιατρός Χούλιο Κάστρο, ειδικός λοιμωδών νόσων και κατήγορος των κυβερνητικών πολιτικών στον τομέα της υγείας.

Σύμφωνα με τους γιατρούς, οι ενημερώσεις για την υγεία θα πρέπει να εκδίδονται έγκαιρα για να μαθαίνει το ιατρικό προσωπικό τις εθνικές τάσεις και απειλές.

Η επιστροφή της διφθερίτιδας

Η Βενεζουέλα, για παράδειγμα, είχε εξαλείψει τη διφθερίτιδα – βακτηριδιακή λοίμωξη που είναι θανατηφόρα στο 5% έως 10% των περιπτώσεων – τη δεκαετία του ’90. Πέρυσι οι γιατροί έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου για την επιστροφή της, αλλά η κυβέρνηση αρχικά δήλωσε πως δεν υπήρχαν αποδεδειγμένα κρούσματα και κατέκρινε όσους προσπαθούσαν, όπως είπε, να σπείρουν τον πανικό.

Τα στοιχεία τώρα δείχνουν ότι η διφθερίτιδα επηρέασε 324 άτομα, πέρυσι. Η ασθένεια αποτελούσε κάποτε σημαντική αιτία παιδικών θανάτων αλλά τώρα γίνεται όλο και πιο σπάνια, κυρίως λόγω εμβολιασμών. Η επιστροφή της δείχνει πόσο ευάλωτη είναι η χώρα σε απειλές υγείας.

Το πρακτορείο Reuters έχει καταγράψει την περίπτωση 9χρονου κοριτσιού, της Ελιάνις Βίβας, που πέθανε από διφθερίτιδα στις αρχές του χρόνου αφού της έγινε λάθος διάγνωση για άσθμα, εν μέρει διότι δεν υπήρχαν ιατρικά εργαλεία για να εξεταστεί ο φάρυγγάς της, με αποτέλεσμα να την μεταφέρουν από νοσοκομείο σε νοσοκομείο, τα οποία βρίσκονταν σε οικτρή κατάσταση.

Πέρυσι υπήρχαν επίσης και 240.613 κρούσματα ελονοσίας, άνοδος 76,4% σε σχέση με τα ποσοστά του 2015, με τα περισσότερα κρούσματα της λοίμωξης να έχουν καταγραφεί στην πολιτεία Μπολιβάρ.

Τα κρούσματα της ασθένειας Ζίκα αυξήθηκαν σε 59.348 από 71 το 2015. Δεν υπάρχουν στοιχεία για τη μικροκεφαλία που προκαλεί ο ιός, παρότι οι γιατροί αναφέρουν μερικές δεκάδες τέτοιων περιπτώσεων.