Ο Βησσαρίων, ο Πλήθων, βάγιες και μενεστρέλοι

Το πρώτο μισό του 15ου αιώνα στην Πελοπόννησο ήταν μια περίοδος που χαρακτηρίστηκε από τη διαπάλη μεταξύ των τελευταίων φράγκων ηγεμόνων και των Παλαιολόγων. Η δεκαετία του 1430 ειδικά ήταν η εποχή που ο επίσκοπος Νικαίας και μετέπειτα καρδινάλιος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας Βησσαρίων βρέθηκε στον Μυστρά για να παρακολουθήσει τα μαθήματα του Γεωργίου Πλήθωνος Γεμιστού. Ο Βησσαρίων είχε αντιληφθεί την κρίσιμη θέση του Βυζαντίου και υποστήριζε ενθέρμως στους «αρμοδίους» την ανάγκη προσέγγισης με τη Δύση. Και ήταν επίσης σε έναν βαθμό η αφορμή της Ελένης Τσαμαδού για τη συγγραφή του βιβλίου «Οι άνεμοι του χρόνου», του τελευταίου έργου της. «Ηταν μια παρεξηγημένη μορφή της Ιστορίας» έχει δηλώσει σχετικά, «που τόσα τού χρωστάμε εμείς οι Ελληνες».

Τι σημαίνουν όλα αυτά, λογοτεχνικά μιλώντας; Οι «Ανεμοι του χρόνου», εκτεινόμενοι από το 1453 μέχρι το 1999, ξεκινούν από την Αθήνα του σήμερα και από το αίτημα μιας μυστηριώδους καλόγριας προς έναν δικηγόρο να τη βοηθήσει στον εντοπισμό μιας γυναίκας. Που όμως είχε ζήσει αιώνες πριν, ανάμεσα σε άρχοντες και τυχοδιώκτες, σε πειρατές και σκλάβους, στην Αρκαδία και στη Γλαρέντζα, στην Μπαρμπαριά και στην Κωνσταντινούπολη, λίγο πριν την Αλωση. Το όνομά της, Αγνή. «Με λένε όμως και Ανέζα. Ανιές στα Φράγκικα», συστήνεται η ίδια. «Ο πατέρας μου –αυτός που ονομάζω πατέρα μου –ήταν Φράγκος, ο Κεντυρίων Ζαχαρία Ασάν, ή Ασάνης, Παλαιολόγος, ο τελευταίος Φράγκος Πρίγκιπας της Αχαΐας. Η μητέρα μου Ειρήνη δεν είχε επώνυμο. Δεν ήξερε καν τη γενιά της, μάλλον όμως ήταν ευγενικής καταγωγής, όπως έδειχνε το χρυσό φλουρί που φορούσε στον λαιμό της και η χρυσοκέντητη μπόλια με την οποία ήταν τυλιγμένη όταν τη βρήκαν βρέφος στην πόρτα του μοναστηριού τους οι καλόγριες της Μονής της Θεοτόκου».