Αναζήτηση
Ηταν Ιούλιος του 2010, μόλις λίγες μέρες μετά την ίδρυση της ΔΗΜΑΡ. Σε μια από αυτές τις συνηθισμένες νυχτερινές μαζώξεις, ο Λεωνίδας Κύρκος κάνει στον επιστήθιο φίλο του και γραμματέα τότε της ΔΗΜΑΡ Σπύρο Λυκούδη την εξής ερώτηση: «Σπύρο, είμαστε κατά του Μνημονίου. Αλήθεια, λέμε στον κόσμο όμως από πού θα βρούμε τα λεφτά που χρειαζόμαστε;». Σε αυτή την πολύ απλή ερώτηση ενδεχομένως να κρυβόταν και όλο το πρόβλημα της χώρας.
Ηταν η εποχή που τα κόμματα της αντιπολίτευσης πλειοδοτούσαν σε αντιμνημονιακό λόγο. Ηταν η εποχή που με την εύκολη αντιμνημονιακή ρητορική χτίζονταν πολιτικές καριέρες –δείτε το μισό Υπουργικό Συμβούλιο. Ηταν η εποχή της ακραίας ισοπέδωσης, της γιγάντωσης του λαϊκισμού, της δαιμονοποίησης του αντιπάλου, των μεγάλων υποσχέσεων. Μιλάμε, δηλαδή, για τα στοιχεία στα οποία οφείλει ο ΣΥΡΙΖΑ την άνοδό του στην εξουσία.
Ηταν λοιπόν η περίοδος που ελάχιστοι τολμούσαν να ψελλίσουν κάτι διαφορετικό και να πάνε κόντρα στο αντιμνημονιακό ποτάμι που παρέσερνε τα πάντα. Τα μεγάλα προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε ο Κύρκος τον έκαναν να αποφεύγει τις δημόσιες παρεμβάσεις. Προτιμούσε τις εξαντλητικές συζητήσεις με έναν κλειστό κύκλο συντρόφων και φίλων του. Δυστυχώς, όμως, για την Ελλάδα ήταν η φάση που η χώρα χρειαζόταν περισσότερο από ποτέ τη φωνή του. Την οραματική φωνή των συνθέσεων και των έντιμων συμβιβασμών. Τη φωνή που θα πήγαινε κόντρα στο ρεύμα και μάλιστα από τα αριστερά. Τη φωνή που θα έβαζε στη θέση τους όσους είχαν αυταπάτες.
Διότι ένα από τα μεγάλα προβλήματα της χώρας είναι ότι εδώ και χρόνια υπάρχει μπόλικη και για όλα τα γούστα Αριστερά, αλλά αυτό που απουσιάζει είναι οι αριστεροί! Και όταν λέω αριστερούς, εννοώ ανθρώπους που να μπορούν να μιλήσουν στον λαϊκό κόσμο, στον εργαζόμενο, στα μεσαία στρώματα τη γλώσσα της αλήθειας. Να του πούνε πράγματα που τον πονάνε, που τον θίγουν, να του εξηγήσουν τις πραγματικές συνέπειες των επιλογών του και ταυτόχρονα αυτά να γίνονται με έναν λόγο συναισθηματικό, βιωματικό, που να συνάδει με την αντίστοιχη στάση ζωής. Οπως δηλαδή έπραττε ο Λεωνίδας Κύρκος στη διαδρομή του μέσα από την ελληνική Μεταπολίτευση, μπολιάζοντας ολόκληρες γενιές με τις ιδέες της ανανεωτικής Αριστεράς. Δεν είναι τυχαίο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ στο κείμενο θέσεων ενόψει του συνεδρίου του δεν κάνει καμία αναφορά στο ΚΚΕ εσωτερικού και την περίοδο της ΕΑΡ. Διότι, προφανώς, οτιδήποτε πρέσβευε ο ανανεωτικός χώρος εκείνη την εποχή όχι μόνο έχει εγκαταλειφθεί, αλλά θα λέγαμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ το αντιμάχεται.
Κι όμως. Ο Λεωνίδας Κύρκος είχε κοπιάσει και είχε εξελιχθεί στο κομμουνιστικό κίνημα. Γεννήθηκε το 1924, έγινε μέλος του ΚΚΕ στην Κατοχή, το 1949 συνελήφθη και καταδικάστηκε σε θάνατο. Αποφυλακίστηκε το 1953 και για πολλά χρόνια εργάστηκε στην «Αυγή», ήταν διευθυντής της το διάστημα 1959-1962 και αργότερα, ώς το 1967, όταν την έκλεισε η χούντα, εκδότης της. Το 1961 πρωτοεξελέγη βουλευτής με την ΕΔΑ και έκτοτε έπαιξε ρόλο στις κοινοβουλευτικές και τις ιδεολογικές διεργασίες της Αριστεράς. Το 1968, στη διάσπαση του ΚΚΕ, συντάχθηκε με τους ανανεωτές, το 1974 βρέθηκε σε ηγετικές θέσεις του ΚΚΕ εσωτερικού και είναι βασικός υπεύθυνος για τη μετατροπή του σε ΕΑΡ και τη δημιουργία του ενιαίου Συνασπισμού. Τα υπόλοιπα είναι πιο κοντινά μας.
Το κείμενο αυτό φυσικά και δεν αποτελεί έναν απολογισμό του έργου και της διαδρομής του Κύρκου. Με αφορμή, απλώς, τη συμπλήρωση πέντε χρόνων από τον θάνατό του ήθελα μόνο να καταδείξω ότι η πορεία της Ελλάδας θα ήταν (κάπως) διαφορετική αν την περίοδο της κρίσης ο Λεωνίδας είχε τη (φυσική) δυνατότητα να «μιλήσει» στον κόσμο. Διότι, κακά τα ψέματα, ήταν η φάση που γεννήθηκαν τα τέρατα. Ηταν η φάση που ο Kατρούγκαλος, ο Βαρουφάκης και διάφοροι άλλοι πολιτικοί, που φέρονταν σαν παπατζήδες, θεωρούνταν αριστεροί και δημιουργούσαν απίστευτες ψευδαισθήσεις σε ένα κοινό που αναζητούσε εύκολες λύσεις.
Και επειδή, δυστυχώς, πρέπει να το πάρουμε απόφαση ότι η ανανεωτική Αριστερά πέθανε στα χέρια κάποιων μοιραίων ανθρώπων, ας ελπίσουμε ότι τώρα που είναι σε εξέλιξη η συζήτηση για την Κεντροαριστερά, το προοδευτικό Κέντρο και τη σοσιαλδημοκρατία, κάτι θα έχει μείνει από αυτό το ιστορικό ρεύμα.
Ισως, για παράδειγμα, ότι η αλήθεια είναι ο καλύτερος σύμμαχός μας!
