Αναζήτηση
Οι περισσότερες πόλεις του κόσμου δεν έχουν κανένα σχέδιο για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων κινδύνων από τα ακραία καιρικά φαινόμενα και άλλες έκτακτες καταστάσεις, την ώρα που η αύξηση του πληθυσμού και η εντεινόμενη μετανάστευση σε διεθνές επίπεδο φέρνουν όλο και περισσότερους ανθρώπους στον δρόμο αυτών των απειλών, προειδοποίησε τη Δευτέρα η Παγκόσμια Τράπεζα σε έκθεσή της.
Ως το 2050, 1,3 δισεκατομμύριο άνθρωποι και πόροι αξίας 158 τρισεκατομμυρίων δολαρίων θα απειλούνται για παράδειγμα από πλημμύρες σε παρόχθιες και παραθαλάσσιες περιοχές, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Μηχανισμό για τη Μείωση των Καταστροφών και την Ανοικοδόμηση (Global Facility for Disaster Reduction and Recovery, GFDRR) της ΠΤ.
«Οι πόλεις και οι παραθαλάσσιες περιοχές είναι θλιβερά απροετοίμαστες για το είδος του κινδύνου με το οποίο βρίσκεται αντιμέτωπος ο κόσμος μας σήμερα από ακραία καιρικά φαινόμενα και (άλλες) καταστροφές», σημείωσε ο Τζον Ρουμ, ανώτερο στέλεχος της ΠΤ αρμόδιο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Δεν έχουν ξεκάθαρη εικόνα
Ομως, πρόσθεσε ο ίδιος, καθώς οι πόλεις επεκτείνονται και ανοικοδομούνται, έχουν ευκαιρίες να μειώσουν τους κινδύνους, δημιουργώντας ανθεκτικότερες υποδομές και υιοθετώντας πολιτικές πρόληψης.
Αυτές εκτείνονται από την επιβολή περιορισμών στην χρήση του νερού και άρα στην συρρίκνωση των υδροφόρων οριζόντων —ο λόγος που πόλεις όπως το Τόκιο ή η Τζακάρτα βουλιάζουν— ως τους σχεδιασμούς για τη δημιουργία περισσότερων χώρων πρασίνου, ή την κατασκευή σχολείων και διαμερισμάτων εκτός ζωνών όπου υπάρχει μεγάλος κίνδυνος πλημμύρας.
Το πρόβλημα, σύμφωνα με τον GFDRR, είναι πως πολλοί αξιωματούχοι της τοπικής αυτοδιοίκησης δεν έχουν ξεκάθαρη εικόνα για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι πόλεις τους, ή το πόσο σοβαροί είναι. Η Αργεντινή, για παράδειγμα, δεν έχει ηφαίστεια, μολαταύτα κατά καιρούς πλήττεται από ηφαιστειακές εκρήξεις στην Χιλή.
Οταν το Μαλάουι είχε πληγεί από σεισμό το 2009, πολλοί εξεπλάγησαν. «Δεν είναι τόσοι πολλοί αυτοί που μελετούν σοβαρά την Αφρική και τη σεισμικότητά της», εξήγησε η Αλάνα Σίμσον, ειδική στην αντιμετώπιση κινδύνων στον GFDRR.
Καινούργιο εργαλείο για τη διαχείριση καταστροφών
Ενα καινούργιο εργαλείο λογισμικού ανοιχτού κώδικα για τη διαχείριση καταστροφών, το οποίο ονομάζεται ThinkHazard!, έχει στόχο να κάνει πιο εύκολο τον σχεδιασμό για την αντιμετώπιση καταστροφών, συνδυάζοντας πληροφορίες για όλους τους δυνητικούς κινδύνους σε μια χώρα ή μια περιοχή. Το πρόγραμμα επιτρέπει να λαμβάνονται υπόψη κίνδυνοι όπως πλημμύρες, κυκλώνες, ξηρασίες, κύματα καύσωνα, πυρκαγιές, τσουνάμι, εκρήξεις ηφαιστείων, κατολισθήσεις κ.ά.
Το πρόγραμμα, που απευθύνεται σε υπεύθυνους σχεδιασμού έργων σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, ενσωματώνει επίσης συμβουλές για τη μείωση των κινδύνων.
Αν και υπάρχουν ήδη διαθέσιμες πληροφορίες για τους κινδύνους φυσικών καταστροφών, αυτές τείνουν να είναι διασκορπισμένες και σε δυσνόητη, τεχνική γλώσσα, ανέφερε η Σίμσον.
Ενας άνθρωπος που αναλαμβάνει τον σχεδιασμό ενός έργου «θα χρειαζόταν PhD απλώς για να καταλάβει αν μια χώρα διατρέχει κάποιον κίνδυνο και πώς αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει το έργο» του, πρόσθεσε η ίδια.
Το εργαλείο, που έχει αναπτύξει ο GFDRR, ενοποιεί και απλοποιεί τις πληροφορίες, ώστε ο εργολήπτης ενός δρόμου ή ενός σχολείου στην Κένυα, φερ’ ειπείν, να αποκτά αίσθηση για τους κινδύνους που αντιμετωπίζει το έργο —ανάμεσά τους και απειλές για τις οποίες δεν γνωρίζει τίποτε.
Αυτές μπορεί να είναι σημαντικές, εξηγούν ειδικοί στην αντιμετώπιση καταστροφών. Στην Ινδονησία, οι κίνδυνοι πλημμύρων από την υπερχείλιση ποταμών αναμένεται να αυξηθούν κατά 166% τα επόμενα 30 χρόνια, ενώ ο κίνδυνος πλημμύρων σε παραθαλάσσιες περιοχές της χώρας ενδέχεται να αυξηθεί έως και κατά 445%, κατά την έκθεση.
Στο Κατμαντού, την πρωτεύουσα του Νεπάλ, η σεισμική επικινδυνότητα αναμένεται να αυξηθεί κατά 50% το 2045, καθώς ξεφυτρώνουν νέες παραγκουπόλεις και αυθαίρετα κτίσματα.
«Οι αποφάσεις του σήμερα θα καθορίσουν τις καταστροφές του αύριο»
Ο συνδυασμός της αύξησης του επιπέδου της θάλασσας και της καθίζησης των παράκτιων πόλεων —εν μέρει εξαιτίας της υπερβολικής άντλησης των νερών στο υπέδαφός τους— υπάρχει κίνδυνος να αυξήσει τις ζημιές από καταστροφές σε 136 παραθαλάσσιες πόλεις διεθνώς από τα $6 δισ. σε ετήσιο επίπεδο το 2010 στο $1 τρισ. το 2070, προειδοποιεί ο GFDRR στην έκθεσή του.
Αλλά εάν καταρτιστούν άμεσα σχεδιασμοί για την αντιμετώπιση μεγάλων τυφώνων στην Μανίλα, για παράδειγμα, οι οποίοι θα εξασφαλίζουν ότι δεν θα οικοδομούνται νέα σπίτια σε περιοχές όπου υπάρχει κίνδυνος πλημμύρων και ότι οι λεκάνες απορροής και τα δίκτυα απορροής και αποστράγγισης θα καθαρίζονται, θα φέρουν μεγάλα οφέλη, εκτίμησαν ακόμη οι ειδικοί του GFDRR.
«Οι αποφάσεις που παίρνουμε σήμερα θα καθορίσουν τις καταστροφές του αύριο», εξήγησε ο Φρανσίς Γκεκιέρ, επικεφαλής της γραμματείας του GFDRR.
«Είμαστε αντιμέτωποι με μια τεράστια πρόκληση —αλλά έχουμε επίσης μια τεράστια ευκαιρία— για να εξασφαλίσουμε ότι τα τρισεκατομμύρια δολάρια που θα δαπανηθούν για νέα σπίτια, νέες υποδομές, την επέκταση πόλεων (…) δεν θα αυξήσουν τους κινδύνους, αλλά θα τους μειώσουν», κατέληξε.
