Στο χθεσινοβραδινό Συμβούλιο των Μόνιμων Αντιπροσώπων στις Βρυξέλλες (COREPER) μεταφέρθηκε η διπλωματική μάχη χαρακωμάτων για τη συμφωνία μεταξύ των 28 και της Τουρκίας. Ενδεικτικό της δυσκολίας επίτευξης συμφωνίας είναι ότι ουδείς θεωρεί ότι το γενικόλογο προσχέδιο συμπερασμάτων που μοιράστηκε στους 28 έχει μεγάλες ελπίδες να γίνει δεκτό καθώς πολλές χώρες προβάλλουν ενστάσεις και αντιρρήσεις επί των ανταλλαγμάτων που ζητά η Αγκυρα, γεγονός που κάνει αρμόδιες πηγές να εκτιμούν ότι όλα θα είναι στον αέρα ώς την τελευταία στιγμή.

Το διπλωματικό και πολιτικό παρασκήνιο οργιάζει. Και δεν αφορά μόνο τις απειλές της Λευκωσίας ότι δεν προτίθεται να συναινέσει στο ξεπάγωμα των πέντε ενταξιακών κεφαλαίων αν προηγουμένως η Τουρκία δεν εφαρμόσει το Πρωτόκολλο της Αγκυρας, παρότι η τουρκική πλευρά διά του υπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Βολγκάν Μποζγκίρ σηκώνει επικοινωνιακά τις ενστάσεις του Νίκου Αναστασιάδη επιχειρώντας να χρεώσει προκαταβολικά ένα ναυάγιο της συμφωνίας στη Λευκωσία. Κοινοτικές πηγές έλεγαν ότι ενστάσεις υπάρχουν για όλα τα ανταλλάγματα από επιμέρους χώρες και εκτιμούσαν ότι δεν θα είναι το άνοιγμα των κεφαλαίων αυτό που στο τέλος θα τορπιλίσει τη συμφωνία. Οι ίδιες πηγές εκτιμούν ότι στο τέλος θα βρεθεί μια φόρμουλα για τα κεφάλαια ώστε το ξεπάγωμά τους να συνδεθεί με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και υποχρεώσεις που θα πρέπει να έχει εκπληρώσει μέσα σε αυτό η Τουρκία (και έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας), αλλά και με την επίλυση του Κυπριακού. Προς την κατεύθυνση αυτή έδειξε και ο Ντόναλντ Τουσκ καθώς στην επιστολή του προς τους 28 αναφέρει ότι η επανενεργοποίηση των σχέσεων ΕΕ – Τουρκίας «θα πρέπει να γίνει μια ευκαιρία για την υποστήριξη των συνομιλιών επίλυσης του Κυπριακού».

Το δώρο της βίζας

Σε μεγαλύτερο αγκάθι εξελίσσεται η τουρκική απαίτηση για απελευθέρωση μέχρι τον Ιούνιο της βίζας για τους τούρκους πολίτες που ταξιδεύουν εντός της Ενωσης. Η Κομισιόν έχει ξεκαθαρίσει ότι για να καταστεί αυτό εφικτό η Τουρκία θα πρέπει να έχει εκπληρώσει και τα 72 προαπαιτούμενα (μέχρι στιγμής έχει υλοποιήσει μόλις τα 35). Ομως το δώρο της βίζας συγκεντρώνει τα πυρά των περισσότερων κρατών-μελών. Η Γαλλία, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Ελλάδα, η Κύπρος και οι χώρες της ομάδας Βίσεγκραντ έχουν εκφράσει ενστάσεις. Παρότι δεν αρθρώνεται δημοσίως, το βασικό σκεπτικό των διαφωνούντων είναι ότι αν οι Τούρκοι ταξιδεύουν ελεύθερα στην ΕΕ, η Ευρώπη θα γεμίσει τούρκους μετανάστες ή ακόμη και τζιχαντιστές.

Περισσότερα για το περίγραμμα της τελικής συμφωνίας λέει το κείμενο που απέστειλε χθες η Επιτροπή στους ευρωπαίους ηγέτες, ενώ στην επιστολή του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου προς τους ευρωπαίους ηγέτες καθίσταται σαφές ότι η συμμετοχή των κρατών-μελών στην επανεγκατάσταση των προσφύγων από την Τουρκία θα είναι εθελοντική. Το παραδέχτηκε και η Ανγκελα Μέρκελ στη γερμανική Βουλή αφήνοντας να εννοηθεί ότι δεν θα υπάρχουν ποσοστώσεις. Η επισήμανση αυτή –αφήνεται να εννοηθεί και στις προτάσεις της Κομισιόν καθώς αναφέρεται ότι πρόκειται για «έκτακτο και προσωρινό μέτρο» –προφανώς απευθύνεται στις χώρες της ομάδας Βίσεγκραντ που μπλοκάρισαν στις 7 Μαρτίου τη Συμφωνία με το επιχείρημα ότι η Τουρκία δεν είναι «ασφαλής τρίτη χώρα» (στην πραγματικότητα δεν επιθυμούν να μετάσχουν στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης).

Εδώ επικεντρώνεται το πιο δύσκολο στην εφαρμογή του μέρος της συμφωνίας. Κι αυτό διότι για να μπορούν να επαναπροωθούνται οι πρόσφυγες από τα ελληνικά νησιά στην Τουρκία, η Ελλάδα θα πρέπει άμεσα να ψηφίσει νομοθεσία που θα χαρακτηρίζει την Τουρκία «ασφαλή τρίτη χώρα», ενώ η γειτονική χώρα θα πρέπει να κάνει πιο αποτελεσματικό το σύστημα ασύλου της. Αυτό επειδή σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία μια αίτηση ασύλου μπορεί να κλείσει και να χαρακτηριστεί ως απαράδεκτη αν ο αιτών έχει ήδη αναγνωριστεί ως πρόσφυγας ή αν έχει φθάσει σε ευρωπαϊκό έδαφος από μια «ασφαλή τρίτη χώρα».

Ασυλο στην Ελλάδα

Κοινοτικές πηγές εκτιμούν ότι ακόμη κι αν υπάρξει συμφωνία όσοι έρχονται στα ελληνικά νησιά θα σπεύδουν να αιτηθούν άσυλο στην Ελλάδα για να μην επιστρέψουν στην Τουρκία και η Ελλάδα θα είναι υποχρεωμένη να εξετάσει τα αιτήματά τους. Αυτή η πρακτική κινδυνεύει να εγκλωβίσει ακόμα περισσότερους στην Ελλάδα μέχρι να εξεταστούν τα αιτήματά τους, γι’ αυτό και στις Βρυξέλλες θεωρούν επιτακτική ανάγκη να ενισχυθούν τα hotspots με λειτουργούς της υπηρεσίας ασύλου (θα μετατραπούν σε κέντρα επανεισδοχής και χορήγησης ασύλου).

Η επανεγκατάσταση 1:1 (ένας σύρος πρόσφυγας στην Ευρώπη για κάθε Σύρο που επιστρέφει στην Τουρκία από τα ελληνικά νησιά) θα αφορά τις 18.000 (από τις 22.504) θέσεις που έχουν απομείνει και οι οποίες έχουν συμφωνηθεί από τον περασμένο Ιούλιο, ενώ υπάρχει σκέψη να χρησιμοποιηθούν και οι μη κατανεμηθείσες μέχρι σήμερα 54.000 θέσεις μετεγκατάστασης.

Τελευταία Νέα