Αναζήτηση
Η έρευνα που διεξήγαγε ο στρατός των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής για την αεροπορική επιδρομή εναντίον νοσοκομείου της μη κυβερνητικής οργάνωσης Γιατροί Χωρίς Σύνορα στην Κουντούζ του Αφγανιστάν, η οποία στοίχισε τη ζωή σε 30 ανθρώπους την 3η Οκτωβρίου, έδειξε ότι η επίθεση οφειλόταν σε σειρά «τραγικών ανθρωπίνων σφαλμάτων» και θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί. Η ΜΚΟ αντέδρασε κάνοντας λόγο για έναν «τρομακτικό κατάλογο λαθών» από τον αμερικανικό στρατό που διέπραξε «παραβιάσεις του δικαίου του πολέμου» ενώ έκανε λόγο για «κατάφωρη αμέλεια» από μέρους του.
Ορισμένα στελέχη των ένοπλων δυνάμεων των ΗΠΑ τέθηκαν σε διαθεσιμότητα και ενδέχεται να αντιμετωπίσουν πειθαρχικές διώξεις για το επεισόδιο διότι παρέβησαν τους κανόνες εμπλοκής του αμερικανικού στρατού σε εμπόλεμες ζώνες, δήλωσε ο στρατηγός Τζον Κάμπελ, ο επικεφαλής των ξένων δυνάμεων στο Αφγανιστάν.
«Επρόκειτο για ένα τραγικό λάθος. Οι δυνάμεις των ΗΠΑ δεν θα έπλητταν ποτέ από πρόθεση ένα νοσοκομείο ή άλλες εγκαταστάσεις που προστατεύονται» (σ.σ. από το διεθνές δίκαιο του πολέμου), είπε ο Κάμπελ κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου για τη δημοσίευση του πορίσματος της έρευνας.
Η οργάνωση είχε αμφισβητήσει τη θεωρία πως η επιδρομή οφειλόταν σε λάθος. Την 5η Νοεμβρίου, δημοσιοποιώντας δική τους έρευνα, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα είχαν τονίσει πως οι συντεταγμένες του νοσοκομείου ήταν γνωστές τόσο στις ένοπλες δυνάμεις του Αφγανιστάν, όσο και στους Ταλιμπάν όπως επίσης και στον στρατό των ΗΠΑ.
Ο Κάμπελ παραδέχθηκε ότι το νοσοκομείο βρισκόταν σε κατάλογο τοποθεσιών που απαγορευόταν να πληγούν, αλλά και ότι οι ΓΧΣ τηλεφώνησαν στα γραφεία της διεθνούς δύναμης κατά τη διάρκεια της επιδρομής για να ειδοποιήσουν ότι πληττόταν νοσοκομείο. Περιέγραψε μια σειρά λαθών που οδήγησαν στην καταστροφή παρά την επικοινωνία της ΜΚΟ.
Κατάλαβαν το λάθος ύστερα από μισή ώρα βομβαρδισμού
Σύμφωνα με την έρευνα, στόχος των αμερικανικών δυνάμεων ήταν ένα άλλο κτίριο στην Κουντούζ και λόγω λάθους στο σύστημα απεικόνισης χαρτών, που αρχικά οδήγησε τις αμερικανικές δυνάμεις σε ένα άδειο χωράφι, αναζητήθηκε στόχος που ήταν οπτικά παρόμοιος με τον αρχικό: το κέντρο της Εθνικής Διεύθυνσης Ασφαλείας στην Κουντούζ, που είχαν καταλάβει Ταλιμπάν. Οδηγήθηκαν στο κτίριο του νοσοκομείου και με «τραγικό τρόπο» το λάθος αυτό δεν διαπιστώθηκε «καθ’ όλη την υπόλοιπη διάρκεια της επιχείρησης παρότι υπήρχαν αντιφατικές ενδείξεις», είπε ο Κάμπελ.
Τελικά ο εξοπλισμός γεωγραφικού εντοπισμού θέσης του αεροσκάφους AC-130 που εξαπέλυσε την επιδρομή στο νοσοκομείο έδειξε στο πλήρωμα το σωστό κτίριο-στόχο. Επιπλέον, δεν υπήρχε καμιά ένδειξη εχθρικής δραστηριότητας στο κτίριο των ΓΧΣ, επισήμανε ο αμερικανός στρατηγός. Πρόκειται για «παραδείγματα ανθρωπίνων και διαδικαστικών λαθών», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με λεπτομερές χρονοδιάγραμμα που έδωσε ο στρατός των ΗΠΑ, η επιδρομή, η οποία διήρκεσε 29 λεπτά, άρχισε στις 02:08. Στις 02:20, στέλεχος των ΓΧΣ είχε ειδοποιήσει αμερικανό αξιωματικό στην αεροπορική βάση Μπάγκραμ ότι γινόταν η επίθεση. Αλλά το λάθος δεν έγινε αντιληπτό παρά στις 02:37, αφού το AC-130 —γνωστό και ως ιπτάμενο πολυβολείο— είχε ήδη πάψει πυρ.
Ο Κάμπελ είπε ότι η επιδρομή είχε ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν 30 εργαζόμενοι του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, καθώς και ασθενείς, και να τραυματιστούν άλλοι 37 άνθρωποι. Εξέφρασε τα συλλυπητήριά του στους οικείους των θυμάτων και δεσμεύθηκε ότι ο στρατός των ΗΠΑ θα συμβάλει στην ανοικοδόμηση του νοσοκομείου.
«Το χάος δεν δικαιολογεί αυτήν την τραγωδία», δήλωσε ο ταξίαρχος Ουίλσον Σόφνερ, ένας εκπρόσωπος του αμερικανικού Πενταγώνου. «Μας έχει συγκλονίσει αυτό που συνέβη και θα κάνουμε το παν εντός των δυνάμεών μας για να εξασφαλίσουμε ότι δεν θα συμβεί ξανά», πρόσθεσε ο ίδιος.
Ο πρόεδρος του Αφγανιστάν Ασραφ Γάνι εκτίμησε, μετά τις αμερικανικές ανακοινώσεις, ότι η επιδρομή εναντίον του νοσοκομείου των ΓΧΣ αποτελεί «μια επώδυνη επεξήγηση του τιμήματος του πολέμου» κάνοντας λόγο για ένα «λάθος που έπρεπε να είχε αποφευχθεί».
Πέραν της έρευνας του Πενταγώνου, η οποία διεξήχθη από τρεις ανώτερους αμερικανούς αξιωματικούς, διεξάγονται επίσης έρευνες για το συμβάν από το NATO και από τις αφγανικές ένοπλες δυνάμεις.
ΓΧΣ: Δεν μπορεί να ξεπεραστεί ως απλό ανθρώπινο λάθος
«Φαίνεται πως 30 άτομα σκοτώθηκαν και εκατοντάδες χιλιάδες άλλα έχασαν την ιατρική τους περίθαλψη, επειδή το νοσοκομείο των MSF ήταν το πιο μεγάλο κτίριο κοντά σε ανοικτό χώρο και ‘περίπου ταίριαζε’ στην περιγραφή του υποτιθέμενου στόχου» αναφέρουν οι ΓΧΣ στην ανακοίνωση τους.
«Ο τρομακτικός κατάλογος λαθών, όπως παρουσιάστηκε, καταδεικνύει τεράστια αμέλεια εκ μέρους των αμερικανικών δυνάμεων και παραβιάσεις των κανόνων πολέμου» σημειώνεται ακόμη στην ανακοίνωση.
Ακόμη, αναφέρουν ότι «η καταστροφή μιας προφυλαγμένης εγκατάστασης χωρίς επιβεβαίωση του στόχου -στην προκειμένη περίπτωση ένα νοσοκομείο σε λειτουργία γεμάτο με νοσηλευτικό προσωπικό και ασθενείς- δεν μπορεί να ξεπεραστεί ως ένα απλό ανθρώπινο λάθος ή ως παράβαση των αμερικανικών κανόνων εμπλοκής».
Τέλος, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα επαναλαμβάνουν την έκκλησή τους για ανεξάρτητη και αμερόληπτη έρευνα για την επίθεση στο νοσοκομείο, σημειώνοντας ότι οι έρευνες του περιστατικού δεν μπορεί να διεξάγονται μόνο από τα εμπλεκόμενα στην σύγκρουση μέρη στο Αφγανιστάν.
