Τι κοινό έχουν τα λουκάνικα, το μπέικον, το σαλάμι και το ζαμπονάκι με το κάπνισμα και τον αμίαντο; Η απάντηση δεν θα αρέσει στους λάτρεις των αλλαντικών. Η Διεθνής Υπηρεσία Ερευνας για τον Καρκίνο (IARC) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας μόλις συμπεριέλαβε τα επεξεργασμένα κρέατα στην ίδια ομάδα των «καρκινογόνων για τον άνθρωπο παραγόντων». Και μπορεί αυτό να μη σημαίνει πως είναι εξίσου καρκινογόνα με το τσιγάρο και τον αμίαντο, μιας και ο ΠΟΥ δεν έχει κάνει συγκριτικές μελέτες εντός της ομάδας αυτής, σημαίνει ωστόσο «επαρκείς ενδείξεις» ότι αυξάνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου και ιδιαίτερα καρκίνου του παχέος εντέρου. Ο ΠΟΥ έδωσε όμως ακόμη ένα επιχείρημα στους χορτοφάγους: κήρυξε το κόκκινο κρέας εν γένει «πιθανόν καρκινογόνο» για τον άνθρωπο επί τη βάσει «περιορισμένων», αυτή τη φορά, «ενδείξεων».

Οι κίνδυνοι και τα οφέλη

Υποψίες –και προειδοποιήσεις –διατυπώνονταν χρόνια, αυτή είναι όμως η πρώτη μεγάλη μελέτη της IARC για το κρέας και τα προϊόντα κρέατος. Μια ομάδα 22 επιστημόνων της Υπηρεσίας ανέλυσε περισσότερες από 800 έρευνες που έχουν γίνει τα τελευταία 20 χρόνια για τη σχέση της διατροφής, και δη της κατανάλωσης κρέατος, με διάφορα είδη καρκίνου. «Τα αποτελέσματα», σημείωσε ο διευθυντής της IARC δρ Κρίστοφερ Ουάιλντ, «επιβεβαιώνουν τις υφιστάμενες συστάσεις περί δημόσιας υγείας που καλούν τους πολίτες να περιορίσουν την κατανάλωση κρέατος. Ταυτόχρονα, βέβαια, το κόκκινο κρέας έχει θρεπτική αξία. Κατά συνέπεια, η σημασία των αποτελεσμάτων αυτών έγκειται στο ότι επιτρέπουν στις κυβερνήσεις καθώς και στους διεθνείς ρυθμιστικούς οργανισμούς να προχωρήσουν σε εκτιμήσεις του κινδύνου και να βρουν μια ισορροπία ανάμεσα στους κινδύνους και τα οφέλη της κατανάλωσης κόκκινου κρέατος και επεξεργασμένου κρέατος, ώστε να διατυπώσουν τις καλύτερες δυνατές διατροφικές συστάσεις».

Η βιομηχανία κρέατος αντεπιτίθεται

Η ισορροπημένη αυτή δήλωση δεν ήταν αρκετή για να κατευνάσει τη βιομηχανία κρέατος. Το Βορειοαμερικανικό Ινστιτούτο Κρέατος δεν περίμενε καν την επίσημη ανακοίνωση της Υπηρεσίας Ερευνας προκειμένου να την κατηγορήσει, ήδη από την περασμένη Παρασκευή, ότι «αψηφά ταυτόχρονα την κοινή λογική και δεκάδες έρευνες που δεν δείχνουν καμία συσχέτιση ανάμεσα στο κρέας και στον καρκίνο». Οπως επισημαίνει ωστόσο η «Μοντ», η IARC είναι συνηθισμένη στις επιθέσεις. Συμπεριλαμβάνοντας, για παράδειγμα, τον περασμένο Μάρτιο, στην ομάδα των «πιθανόν καρκινογόνων» τη γλυφοσάτη, το ζιζανιοκτόνο που χρησιμοποιείται περισσότερο στον κόσμο, είχε προκαλέσει την μήνιν της Monsanto, η οποία είχε κάνει λόγο για «ψευτοεπιστήμη» και είχε αξιώσει «επανόρθωση» της απόφασης.

Οπως και τότε, έτσι και τώρα, η Υπηρεσία Ερευνας για τον Καρκίνο επιμένει. Μνημονεύει, μεταξύ άλλων, εκτίμηση του Global Burden of Disease Project –μια διεθνής σύμπραξη 1.000 ερευνητών –ότι 34.000 θάνατοι από καρκίνο ετησίως, σε όλο τον κόσμο, μπορεί να αποδοθούν σε μια διατροφή πλούσια σε επεξεργασμένα κρέατα. Συγκριτικά, επισημαίνει, περίπου ένα εκατομμύριο θάνατοι ετησίως αποδίδονται στο κάπνισμα, 600.000 θάνατοι στην κατανάλωση αλκοόλ και περισσότεροι από 200.000 θάνατοι στην ατμοσφαιρική ρύπανση.

Τα 50 γραμμάρια… κινδύνου

Επαρκή στοιχεία ώστε να προσδιορίσει ακριβώς πόσο επεξεργασμένο κρέας είναι επικίνδυνο, η IARC δεν διαθέτει· ο κίνδυνος όμως, σημειώνει, αυξάνεται ανάλογα με την κατανάλωση: ανάλυση 10 ερευνών έδειξε πως μια μερίδα 50 γραμμαρίων επεξεργασμένου κρέατος σε καθημερινή βάση αυξάνει στη διάρκεια της ζωής ενός ανθρώπου τον κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου του παχέος εντέρου κατά περίπου 18%. Και στα επεξεργασμένα κρέατα ο ΠΟΥ περιλαμβάνει κάθε προϊόν κρέατος που έχει περάσει από επεξεργασία ώστε να ενισχυθεί η γεύση του ή να βελτιωθεί η συντήρησή του. «Τα περισσότερα επεξεργασμένα κρέατα», υπογραμμίζει, «περιέχουν χοιρινό ή βοδινό, μπορεί όμως να περιέχουν και άλλα κόκκινα κρέατα, πουλερικά, εντόσθια ή υποπροϊόντα όπως το αίμα». Και η επικινδυνότητά τους οφείλεται, ακριβώς, σε χημικές ουσίες που απελευθερώνονται κατά την επεξεργασία τους. Οσο για το ίδιο το κόκκινο κρέας, που συμπεριλήφθηκε στην κατηγορία των «πιθανόν καρκινογόνων» καθώς υπάρχουν («περιορισμένες») ενδείξεις που το συνδέουν με τον καρκίνο του παχέος εντέρου, του προστάτη και του παγκρέατος, σε αυτό περιλαμβάνονται το βοδινό, το μοσχαρίσιο, το χοιρινό, το αρνίσιο, το κατσικίσιο καθώς και το κρέας αλόγου.

Τελευταία Νέα