«Ο Πίντερ επιμένει, επικρίνει, υποφέρει»

Είναι ο νεότερος σκηνοθέτης από το σύγχρονο θέατρο που έχει ανεβάσει παράσταση στην Επίδαυρο («Ελένη» το 2014). Είναι μόλις 27 ετών και έχει ήδη σκηνοθετήσει επίσης για το Εθνικό, τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών (όπου φέτος επιστρέφει με τα «Κύματα» της Βιρτζίνια Γουλφ) και την Αβινιόν («Ο κυκλισμός του τετραγώνου» του Δημήτρη Δημητριάδη). Μετά την περσινή επιτυχία του «Φαέθοντα», ο Δημήτρης Καραντζάς συνεργάζεται αυτή την περίοδο με τους Res Ratio Network ανεβάζοντας Πίντερ. Οι πρόβες έχουν ξεκινήσει από τον περασμένο Μάιο, αλλά μεσολάβησε ένα διάλειμμα από τον Ιούλιο ώς τον Σεπτέμβριο. «Αυτό με τα διαλείμματα δεν μου έχει ξανατύχει αλλά είχε τρομερό ενδιαφέρον και ανανέωνε διαρκώς το ενδιαφέρον μας. Είναι καιρός πια που το δουλεύουμε κι είναι παράδοξο. Είναι ένα έργο μόλις 16 σελίδων κι ακόμα (και πάλι καλά) αισθάνομαι ανέτοιμος».

Γιατί επιλέξατε το συγκεκριμένο έργο;

Είναι ένα έργο που λατρεύω από τα χρόνια της σχολής. Εχει τρομερή συμπύκνωση, είναι αιχμηρό και με τρομερό χιούμορ. Ο σαρκασμός και η απελπισία του Πίντερ για το σύγχρονο ανθρώπινο είδος στο απόγειό του. Επίσης είναι ένα μεταφραστικό υπόδειγμα από την Τζένη Μαστοράκη. Ο Πίντερ στο πρωτότυπο φτιάχνει ένα πολύ συγκεκριμένο σύμπαν, ένα περιβάλλον συμπαγές και απόλυτο και η Μαστοράκη έχει καταφέρει με τρόπο αριστοτεχνικό, μένοντας απολύτως πιστή, να φτιάξει μια ελληνική αυτοτέλεια, ώστε όταν ξεκινάς να διαβάζεις το έργο, δεν μπορείς να σταματήσεις.

«Στο «Tέφρα και σκιά» δεν αναφέρομαι μόνο στους Ναζί: μιλάω για μας και τις αντιλήψεις μας για το παρελθόν και την Ιστορία μας και για το πώς μας επηρεάζουν σήμερα» λέει ο Πίντερ.

Ναι, είναι σαφές ότι ο Πίντερ δεν μιλάει μόνο για τον ναζισμό και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Το περιστατικό που επανέρχεται στο έργο το έχει αντλήσει από εκεί αλλά έμμεσα, λεπτά σαν απαραίτητη πρόφαση. Είναι σαν μέσα σε αυτό το «σπίτι» αυτοί οι δυο άνθρωποι να έρχονται αντιμέτωποι με όλη τη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία και τις φρικαλεότητές της. Κι αυτό συνεχίζεται ακόμα και σήμερα. Στις σημειώσεις τις αρχικές του έργου γράφει: «Χρόνος: τώρα». Είναι και αυτό σοφό, γιατί δεν αφορά το τώρα της γραφής του, αλλά το πάντα. Στην ουσία θέτει αυτό το ερώτημα που κι εμείς δεν έχουμε καν αγγίξει, όχι λύσει. Πώς συνεχίζουμε να ζούμε γνωρίζοντας; Γνωρίζοντας για τους πνιγμούς, γνωρίζοντας για γενοκτονίες, γνωρίζοντας για δολοφονίες άλλων ανθρώπων; Είναι αυτό εφικτό; Για μένα ο Πίντερ δεν συμφιλιώνεται. Δεν καταλήγει στο «έτσι είναι η ζωή, τι να κάνουμε». Επιμένει, επικρίνει, υποφέρει. Η ζωή δεν μπορεί να συνεχίζεται ομαλά και ανέμελα. Την ίδια στιγμή που ανάλαφρα τη δέχεται.

Πώς ήταν η συνεργασία σας με τον Χρήστο Λούλη και την Εύη Σαουλίδου;

Με την Εύη είναι η δεύτερη συνεχόμενη συνεργασία μας μετά τον «Φαέθοντα». Με τον Χρήστο έχουν προκύψει από πιο παλιά η επιθυμία και η πρόθεση να δουλέψουμε αλλά τώρα ήρθε ο καιρός. Είναι πολύ καλοί συνεργάτες, έχουν μεγάλη έγνοια και σεβασμό στη δουλειά τους και δουλεύουν πολύ. Κι αυτό είναι σημαντικό. Οποιοσδήποτε ηθοποιός σταματήσει να έχει επείγον και περιέργεια, για μένα παύει να είναι κατάλληλος γι’ αυτήν τη δουλειά και οι συγκεκριμένοι είναι στο άλλο άκρο. Είμαι ευτυχής που συνεργαστήκαμε. Ομως την ίδια ευτυχία μού προκάλεσε για ακόμα μία φορά η δουλειά με τη Σταυρούλα Σιάμου στην κίνηση και τον Ανρί Κεργκομάρ στη μουσική. Είμαστε μαζί από την αρχή. Διαμορφώνουμε τη δραματουργία. Κι επίσης οι δυο βοηθοί μου, πολλές φορές ηθοποιοί σε παραστάσεις που έχω σκηνοθετήσει, ο Γιάννης Κλίνης και η Ελίνα Ρίζου που μου έλυναν τα χέρια.

Και η συνεργασία σας με τους Res Ratio Network, ένα νέο δίκτυο καλλιτεχνών;