Το Σχέδιο Δράσης το οποίο διαπραγματεύτηκε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τις τουρκικές αρχές ενέκριναν οι 28 ευρωπαίοι ηγέτες κατά τη Σύνοδο Κορυφής την Πέμπτη στις Βρυξέλλες με βασικό θέμα την αντιμετώπιση του προσφυγικού (η συνεδρίαση ολοκληρώθηκε τα ξημερώματα της Παρασκευής).

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ δήλωσε αμέσως μετά την ολοκλήρωση της συνόδου «συγκρατημένα αισιόδοξος», συγχαίροντας την Επιτροπή για τη συμφωνία που πέτυχε στο εν λόγω Σχέδιο Δράσης με την Τουρκία.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, η Τουρκία συμφώνησε να ανασχέσει τη ροή των προσφύγων προς την Ευρώπη, ενώ η ΕΕ συμφώνησε να αυξήσει την χρηματοδότηση προς την Τουρκία, το ύψος της οποίας θα τεθεί υπό διαπραγμάτευση αλλά και να επιταχυνθεί η διαδικασία για την απελευθέρωση της βίζας για τους τούρκους πολίτες.

«Η επιτάχυνση της διαδικασίας δε σημαίνει ότι η απελευθέρωση των θεωρήσεων θα γίνει χωρίς να έχει πρώτα εκπληρώσει η Τουρκία τα κριτήρια που ορίζουν οι κανόνες», διευκρίνισε ο πρόεδρος Γιούνκερ κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε αμέσως μετά τη λήξη της συνεδρίασης.

Ο ίδιος πρόσθεσε πως η αξιολόγηση για την πορεία της Τουρκίας προς την εκπλήρωση των κριτηρίων θα πραγματοποιηθεί την άνοιξη του 2016.

Από την πλευρά του ο Ντόναλντ Τουσκ υπογράμμισε πως θα υπάρχει «ξεκάθαρη σύνδεση» μεταξύ των επιδόσεων της Τουρκίας στην ανάσχεση της ροής των προσφύγων και της απελευθέρωσης της βίζας.

Σε ό,τι αφορά την αποτελεσματικότερη φύλαξη των συνόρων, τόνισε πως θα ενισχυθεί περαιτέρω ο ρόλος της Frontex ενώ θα είναι σε θέση να πραγματοποιεί απευθείας επιστροφές παράτυπων μεταναστών. Επιπλέον, ανέφερε ότι τα κράτη μέλη θα είναι έτοιμα να συνδράμουν με εκατοντάδες συνοριοφύλακες έτσι ώστε να ενισχυθούν τα hotspots σε Ελλάδα και Ιταλία.

Τέλος, ο Ντ. Τουσκ σημείωσε πως οι 28 έκαναν μια πρώτη συζήτηση για την αναθεώρηση της συνθήκης του Δουβλίνου.

Την ικανοποίηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να εγκρίνει το Σχέδιο Δράσης που διαπραγματεύτηκαν Ευρωπαίοι επίτροποι με τις τουρκικές αρχές εξέφρασε ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Μαργαρίτης Σχοινάς. «Τώρα υπάρχει πρόοδος σε όλα τα μέτωπα» δήλωσε ο Μ. Σχοινάς κατά την καθιερωμένη ενημέρωση του Τύπου στις Βρυξέλλες, προσθέτοντας ότι οι συζητήσεις θα συνεχιστούν.

Στις Βρυξέλλες θα βρίσκεται την ερχόμενη εβδομάδα ο Τούρκος υπουργός για τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις.

Τα βασικά στοιχεία του εν λόγω Σχεδίου, σύμφωνα με τον Μαργαρίτη Σχοινά, είναι η δέσμευση των κρατών-μελών να επιταχύνουν τις πολιτικές και οικονομικές δεσμεύσεις με την Τουρκία, να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για το καθεστώς χορήγησης βίζας στους Τούρκους πολίτες, να επανενεργοποιηθούν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις και η εφαρμογή της συμφωνίας επανεισδοχής.

Από την πλευρά του, ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατήγγειλε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση συνειδητοποίησε πολύ αργά τη σημασία της Τουρκίας στον περιορισμό της εισροής προσφύγων από τη Συρία και την κατηγόρησε για ανειλικρίνεια στις ενταξιακές συνομιλίες.

Ο Ερντογάν ξεκαθάρισε ότι η χώρα του δεν θα υποχωρήσει εύκολα στο θέμα, εξηγώντας ότι η γειτνίαση της Τουρκίας με τη Συρία και ο ρόλος κλειδί που μπορεί να διαδραματίσει στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης ενισχύουν την υποψηφιότητά της για ένταξη στην ΕΕ.

«Η ασφάλεια και η σταθερότητα της Δύσης και της Ευρώπης εξαρτώνται από την ασφάλεια και τη σταθερότητά μας. Τώρα το αποδέχθηκαν. Στις συζητήσεις που είχα στις Βρυξέλλες την προηγούμενη εβδομάδα τα δέχθηκαν όλα αυτά», τόνισε ο Τούρκος πρόεδρος μιλώντας σε ένα συνέδριο για την ισότητα των δύο φύλων που πραγματοποιείται στην Κωνσταντινούπολη.

«Οπότε, αν δεν μπορεί να γίνει χωρίς την Τουρκία, γιατί δεν την δέχεστε στην ΕΕ;», διερωτήθηκε ο Ερντογάν.

Το σχέδιο δράσης που συμφωνήθηκε χθες στις Βρυξέλλες μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας προβλέπει την ενίσχυση της συνεργασίας με την Άγκυρα ώστε να βελτιωθεί η ζωή των περισσότερων από 2 εκατομμύρια Σύρων προσφύγων που έχουν καταφύγει στη χώρα και να ενθαρρυνθούν να παραμείνουν εκεί.

Αν και ακόμη δεν έχει καθοριστεί το ύψος του ποσού που θα δοθεί στην Τουρκία, η Γερμανίδα καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ, η οποία θα συναντηθεί την Κυριακή με τον Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη, δήλωσε το ποσό των 3 δισεκ. ευρώ που έχει ζητήσει η Άγκυρα συζητείται και θεωρείται λογικό.

«Έχουμε ξοδέψει 8 δισεκ. δολάρια ως τώρα. Πόση υποστήριξη μας έδωσε η διεθνής κοινότητα; 417 εκατομμύρια δολάρια», κατήγγειλε ο Τούρκος πρόεδρος.

Ο ίδιος επεσήμανε ότι η Ευρώπη συνειδητοποίησε το μέγεθος της προσφυγικής κρίσης από τη Συρία μόνο όταν είδε φωτογραφίες από το άψυχο σώμα του 3χρονου Αϊλάν Κούρντι, το οποίο ξεβράστηκε στις ακτές κοντά στο Μπόντρουμ τον προηγούμενο μήνα.