Hταν ένα υπέροχο μυαλό που πολλοί γνώριζαν στον κόσμο της επιστήμης και περισσότεροι έμαθαν από τον κινηματογράφο. Ο λόγος για τον Τζον Φορμπς Νας Τζούνιορ, τον μαθηματικό και οικονομολόγο ιδρυτή της Θεωρίας Παιγνίων, ο οποίος έπεσε θύμα τροχαίου το περασμένο Σάββατο μαζί με τη σύζυγό του στο Νιου Τζέρσεϊ (πετάχτηκαν από το ταξί όπου επέβαιναν όταν αυτό προσέκρουσε σε άλλο όχημα). Η ζωή αυτής της ιδιοφυΐας, που διακρίθηκε με Νομπέλ Οικονομίας το 1994 για την περίφημη πλέον Ισορροπία Νας, είχε «δραπετεύσει» από τον κλειστό κόσμο των μαθηματικών, όταν ο Ρον Χάουαρντ μετέφερε στον κινηματογράφο τη μάχη του με τη σχιζοφρένεια. Με ερμηνευτή τον Ράσελ Κρόου η ταινία «Ενας υπέροχος άνθρωπος» είχε βραβευτεί τότε με τέσσερα Οσκαρ.

Ο 86χρονος Νας και η 82χρονη σύζυγός του Αλίσια έφυγαν από τη ζωή 65 χρόνια μετά την ανάδειξή του στην επιστήμη των μαθηματικών, ως φοιτητή ακόμη στο Πρίνστον, ο οποίος πάσχιζε να εξελίξει τις σύγχρονες οικονομικές θεωρίες. Η σκηνή της ταινίας με τον Ράσελ Κρόου ως νεαρό Νας τον έδειχνε να βελτιώνει τη θεωρία του οικονομολόγου Ανταμ Σμιθ εμπνεόμενος από μία παρέα πέντε όμορφων κοριτσιών και να εξηγεί στους φίλους του ότι αν αφήσουν ανενόχλητη την ομορφότερη ξανθιά της παρέας φλερτάροντας καθένας με τις φίλες της, τότε όλοι τους θα είχαν όφελος. Ηταν η βάση της έννοιας Ισορροπία Νας, με την οποία έδειξε ότι σε κάθε παιχνίδι με πεπερασμένο σύνολο στρατηγικών, υπάρχει τουλάχιστον μία κατάσταση ισορροπίας που αντιστοιχεί σε επιλογές οι οποίες παρέχουν τη βέλτιστη απόδοση στους παίκτες: κανένας παίκτης δεν μπορεί να πετύχει κάτι καλύτερο αλλάζοντας τη στρατηγική του, όταν η στρατηγική του άλλου παραμένει αμετάβλητη. «Η Τζειν Οστιν έγραψε έξι μυθιστορήματα, ο Μπαχ συνέθεσε έξι έργα. Νομίζω ότι το απόσταγμα της μαθηματικής σκέψης του Νας φτάνει σε αυτό το επίπεδο της μεγάλης επίδρασης», αναφέρει στη «New York Times» ο καθηγητής Μαθηματικών στο Χάρβαρντ Μπάρι Μαζούρ για τον Τζον Νας, τον οποίο είχε καθηγητή στο ΜΙΤ.

Η ΝΥΧΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΝΟΙΑΣ. Το 1957 ο Νας παντρεύτηκε την αριστοκρατικής καταγωγής Αλίσια Λαρντ, φυσικό στο ΜΙΤ και στις αρχές του 1959, όταν εκείνη είναι έγκυος στον γιο τους, ο Νας ξεκινά ένα σκοτεινό ταξίδι στα βάθη της παράνοιας που τον οδηγεί για κάποιο διάστημα σε ψυχιατρική κλινική της Βοστώνης. Τα διαλείμματα νοητικής διαύγειας είναι σύντομα και νοσηλεύεται πολλές φορές σε διάφορα ιδρύματα. Από το 1958 είχε σταματήσει τις επιστημονικές δημοσιεύσεις και η πανεπιστημιακή κοινότητα θεωρούσε πιθανό ο «εξαφανισμένος» καθηγητής να είχε υποστεί λοβοτομή. Το 1963 η Αλίσια χωρίζει τον σύζυγό της, όμως του συμπαραστέκεται και το 1970 τον περιθάλπει στο σπίτι της, ενώ το 2001 τον ξαναπαντρεύεται. Στις αρχές του 1990 η ασθένεια του Νας υποχωρεί. Αργότερα, μετά τη βράβευσή του με Νομπέλ, ο Νας είχε δηλώσει ότι αποφάσισε να επιστρέψει στα κανάλια της λογικής. «Τελικά αναδύθηκα μέσα από την παράλογη σκέψη χωρίς άλλο φάρμακο παρά μόνο με τις φυσιολογικές ορμονικές αλλαγές της ηλικίας» έγραφε σε ένα e-mail στον φίλο του καθηγητή δρα Χάρολντ Κουν.