«Δεν σκέφτομαι να γυρίσω πίσω. Είναι πιο ωραία εδώ». Με αυτά τα λόγια η 13χρονη Μαρία Τοπάνι περιγράφει τα συναισθήματά της για τη μοναδική χώρα που γνώρισε ως πατρίδα. Εδώ γεννήθηκε, το 2002, στο μαιευτήριο Ελενα, εδώ μεγαλώνει όλα αυτά τα χρόνια και πηγαίνει σχολείο.

Ο πατέρας της Νίκος Τοπάνι ήρθε στην Ελλάδα από την Αλβανία το 1991 και ήδη διαθέτει άδεια αορίστου χρόνου. Η σύζυγός του Μιμόζα έφτασε στη χώρα ύστερα από μία δεκαετία και κάτι, στο πλαίσιο των διατάξεων περί οικογενειακής επανένωσης. Εκτός από τη Μαρία, το 2004 γέννησε στην Ελλάδα και το δεύτερο παιδί της, τον Αντόνιο.

«Εννοείται ότι θέλουμε ιθαγένεια για εμάς και τα παιδιά μας αφού έχουμε μείνει όλα αυτά τα χρόνια εδώ» τονίζει ο κ. Τοπάνι, ο οποίος περίμενε με αγωνία να ξεμπλοκάρουν οι διαδικασίες για απόκτηση ιθαγένειας του νόμου Ραγκούση του 2010, που είχαν παγώσει με απόφαση περί αντισυνταγματικότητας του Συμβουλίου της Επικρατείας το 2013.

Τώρα, με καθυστέρηση ετών αναλήφθηκε νομοθετική πρωτοβουλία, που τέθηκε από την περασμένη εβδομάδα σε διαβούλευση και σύμφωνα με την οποία θα επιτραπεί στους περίπου 200.000 μετανάστες δεύτερης γενιάς, οι οποίοι είχαν μείνει στον αέρα, να αποκτήσουν ελληνική ιθαγένεια. Οι προηγούμενες συζητήσεις και ανακοινώσεις για νέες διατάξεις –οι τελευταίες ήταν τον Νοέμβριο του 2014 –δεν τελεσφόρησαν, με αποτέλεσμα να μη φτάσει στη Βουλή κάποιο σχετικό θεσμικό πλαίσιο.

«Αμέσως μόλις ψηφιστεί ο νέος νόμος θα πάω για τα παιδιά, προκειμένου να πάρουν ιθαγένεια» δηλώνει ο Νίκος Τοπάνι, ο οποίος ήδη έχει καταθέσει ο ίδιος χαρτιά για ιθαγένεια προκειμένου να καλύψει και τα παιδιά του. Το παράβολο όμως είναι εξαιρετικά υψηλό (700 ευρώ) και η γραφειοκρατία με τα διάφορα χαρτιά τεράστια.

Τώρα πάντως η Μαρία και ο Αντόνιο συγκαταλέγονται στις περιπτώσεις του νομοσχεδίου καθώς έχουν γεννηθεί στη χώρα, ενεγράφησαν στην Α’ Τάξη του Δημοτικού και συνεχίζουν να φοιτούν σε ελληνικό σχολείο, ενώ και οι δύο γονείς τους είναι νόμιμοι στη χώρα με τον έναν –τον πατέρα τους –να διαθέτει άδεια μακράς διαρκείας όπως προβλέπεται.

Αχτίδα φωτός. «Θα ήθελα πάρα πολύ να βγάλω ιθαγένεια. Θα με βοηθήσει σε πολλά πράγματα» δηλώνει η Αννα Ζοφάν. Η 19χρονη που ήρθε από τη Μολδαβία πριν από οκτώ χρόνια, βλέπει και αυτή σαν μια αχτίδα φωτός το νομοσχέδιο για τη χορήγηση ιθαγένειας σε μετανάστες δεύτερης γενιάς. «Εννοείται πως είναι κάτι πολύ θετικό» λέει.

Η Αννα Ζοφάν ανήκει σε μία από τις κατηγορίες παιδιών μεταναστών, που επίσης επωφελούνται από τις διατάξεις του νομοσχεδίου. Εχοντας παρακολουθήσει τις τελευταίες τάξεις του Δημοτικού σε ελληνικό σχολείο και ολοκληρώνοντας την εξαετή φοίτηση σε Γυμνάσιο και Λύκειο αποκτά βάσει των προωθούμενων ρυθμίσεων δικαίωμα στην ιθαγένεια.

Ανάλογο δικαίωμα για παιδιά μεταναστών που δεν γεννήθηκαν στην Ελλάδα αλλά μεγάλωσαν στη χώρα, προβλέπεται επίσης για όσα έχουν παρακολουθήσει την υποχρεωτική εκπαίδευση σε ελληνικό σχολείο –Δημοτικό και Γυμνάσιο –καθώς και για όσα κατέχουν απολυτήριο Λυκείου και φοίτησαν σε κάποιο ΑΕΙ ή ΤΕΙ.

«Και στα θέματα δουλειάς και για το πανεπιστήμιο, η ιθαγένεια θα βοηθήσει» σχολιάζει η Αννα Ζοφάν, η οποία δεν σκέφτηκε ποτέ το ενδεχόμενο να γυρίσει στη Μολδαβία και τώρα ετοιμάζεται να δώσει για δεύτερη φορά Πανελλαδικές Εξετάσεις αφού την πρώτη δεν πέρασε στη σχολή που ήθελε.

Ωστόσο, δεν έχει προλάβει να αποκτήσει την ελληνική ιθαγένεια. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι αποκλείεται από την εισαγωγή της σε κάποιες σχολές που την ενδιέφεραν όπως της Αστυνομίας ή των ναυτιλιακών. Εκεί, γίνονται δεκτοί μόνο πολιτογραφημένοι Ελληνες.

Αιχμές από την αντιπολίτευση

Υπέρ του νομοσχεδίου εμφανίστηκε το ΠΑΣΟΚ μέσω της βουλευτού του Φώφης Γεννηματά, η οποία όμως δεν παρέλειψε να αφήσει αιχμές για το κατά πόσο θα στηριχθεί από τους κυβερνητικούς εταίρους δεδομένης της διαφωνίας των ΑΝΕΛ για τα θέματα ιθαγένειας σε παιδιά μεταναστών. Αντιθέτως, από πλευράς αξιωματικής αντιπολίτευσης ιδιαίτερα επικριτικός εμφανίστηκε ο εκπρόσωπος Τύπου της ΝΔ Κώστας Καραγκούνης, λέγοντας πως το νομοσχέδιο αποτελεί ανοικτή πρόσκληση στους μετανάστες.