Συζητήσεις για την ενίσχυση των εμπορικών δεσμών της Ουκρανίας με την Ευρώπη είχαν χθες στο Κίεβο ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ με τον ουκρανό πρόεδρο Πέτρο Ποροσένκο. Συμφώνησαν ότι η χώρα σε πέντε χρόνια θα πληροί τα κριτήρια προκειμένου να υποβάλει αίτηση ένταξης στην ΕΕ, όμως οι νέες βίαιες συγκρούσεις στην Ανατολική Ουκρανία επισκίασαν τη συνάντηση.

Πρόκειται για την πρώτη σύνοδο μετά το ξέσπασμα της κρίσης στην Ουκρανία και παρότι η χώρα έχει κινηθεί πιο κοντά από ποτέ προς τη Δύση, δεν λείπουν οι διαφωνίες. Ουκρανοί υπουργοί έχουν ζητήσει την αποστολή ειρηνευτικής δύναμης από χώρες της ΕΕ στα ανατολικά, εκεί όπου οι ρωσόφωνοι έχουν κηρύξει την ανεξαρτησία τους. Ζητούν επίσης από τους Ευρωπαίους την αποστολή μεγαλύτερης στρατιωτικής βοήθειας. Ομως και οι δύο προτάσεις δεν γίνονται δεκτές με ενθουσιασμό από τις Βρυξέλλες. Οι Ουκρανοί ζητούν επίσης την άρση της βίζας για την είσοδο στο έδαφος της ΕΕ, κάτι που οι Ευρωπαίοι δεν θα εγκρίνουν τουλάχιστον μέχρι το Κίεβο να αποκτήσει και πάλι τον πλήρη έλεγχο των συνόρων.

Το πιο σημαντικό για την κυβέρνηση Ποροσένκο είναι η ενότητα της ΕΕ για τις κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας: χρειάζεται σύντομα να ανανεωθεί η απόφαση. Ομως οι Ευρωπαίοι ανησυχούν για τη δέσμευση της Ουκρανίας σε σημαντικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Μια σύνοδος δωρητών που υποτίθεται ότι θα ακολουθούσε τη χθεσινή συνάντηση μετονομάστηκε σε Φόρουμ Υποστήριξης της Ουκρανίας.

Μαίνονται οι συγκρούσεις. Παρότι το Κίεβο θέλει να κοιτάζει στο απώτερο μέλλον, η ανησυχία για την ασφάλεια στα ανατολικά όπου μαίνονται οι συγκρούσεις μεταξύ των κυβερνητικών στρατευμάτων και των αυτονομιστών ανταρτών αυξάνεται. Εναν χρόνο από την έναρξη των συγκρούσεων και περισσότεροι από 6.100 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στην περιοχή του Ντονέτσκ.

Ηδη με την έναρξη των συνομιλιών ο Ποροσένκο ζήτησε και πάλι την αποστολή ευρωπαίων κυανόκρανων στην εμπόλεμη ζώνη, όμως ο Τουσκ άφησε εμμέσως να εννοηθεί ότι οι Ευρωπαίοι δεν φαίνεται να συμμερίζονται ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Η πορεία της Ουκρανίας προς την ενσωμάτωση με την Ευρώπη ήταν το κεντρικό αίτημα του κινήματος που ανέτρεψε πέρσι τον πρώην πρόεδρο Βίκτορ Γιανουκόβιτς, προκαλώντας μεγάλες διαδηλώσεις και ακυρώνοντας σχέδια για την ενίσχυση των εμπορικών σχέσεων με την ΕΕ –μια συμφωνία που τελικά υπογράφηκε χθες.

Ρωσικά εμπόδια. Η Ρωσία δεν κρύβει ότι αντιτίθεται σε οποιαδήποτε κίνηση της Ουκρανίας προς τη Δύση και έχει εξασφαλίσει την καθυστέρησης της εφαρμογής της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου έως τον Ιανουάριο του 2016. Χθες, οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι διαβεβαίωσαν τον Ποροσένκο ότι παρά το αίτημα της Μόσχας δεν πρόκειται να υπάρξουν περαιτέρω καθυστερήσεις.

«Κάποιοι θέλουν να αναβάλουν την εφαρμογή αυτής της συμφωνίας» είπε ο Γιούνκερ. «Δεν είναι καλή ιδέα. Ηδη αναβλήθηκε μία φορά. Καθυστερούμε, καθυστερούμε, καθυστερούμε. Οχι άλλο». Στελέχη της ΕΕ δήλωσαν πως η χθεσινή συνάντηση έγινε προκειμένου να δοθεί στην Ουκρανία –η οποία βρίσκεται στα όρια της χρεοκοπίας –στήριξη στο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και στις προσπάθειες επίτευξης οικονομικής σταθερότητας. Ο Γιούνκερ επανέλαβε ότι η ΕΕ θα στείλει οικονομική βοήθεια ύψους 1,8 δισ. ευρώ, καθώς και άλλα 70 εκατ. για περιβαλλοντική ενίσχυση στο Τσερνόμπιλ.