Μπορεί το ναυάγιο του φαραονικού ρωσικού αγωγού South Stream να δώσει ώθηση στο «ελληνικό» σχέδιο του East Med, τον αγωγό δηλαδή που εφόσον πάρει το χρίσμα της Κομισιόν θα μεταφέρει αέριο από το Ισραήλ και την Κύπρο, μέσω Κρήτης στις ευρωπαικές αγορές;

Μπλοφάρει ο Πούτιν που δηλώνει ότι μετά το αντίο του South Stream θα συμμαχήσει με την Τουρκία για να δημιουργήσει μια εναλλακτική όδευση για το ρωσικό αέριο προς την ΕΕ;

Και ποιός ο ρόλος του Ισραήλ που αφού τα «τσούγκρισε» με την Τουρκία δηλώνει επίσημα πλέον ότι στηρίζει τον East Med για τη μεταφορά των κοιτασμάτων του στη Δύση;

Ερωτήματα σαν κι αυτά ζητούν απάντηση καθώς το οριστικό αντίο του South Stream ανακατεύει ξανά την τράπουλα στο παιχνίδι των αγωγών της ΝΑ Ευρώπης.

Δίχως να μπορεί να πει κανείς με ασφάλεια ποιός μπλοφάρει και ποιός όχι στο γεωπολιτικό παιχνίδι της περιοχής – αν δηλαδή το εννοούν οι Ρώσοι ότι θα κατασκευάσουν νέο αγωγό προς τη Τουρκία και οι Ισραηλινοί ότι πρέπει η ΕΕ να προωθήσει τον East Med – εντούτοις το «τέλος» του South Stream, δημιουργεί νέα δεδομένα προς όφελος νέων σχεδίων. Τέτοιο θα μπορούσε να είναι και του East Med κόστους 3-4 δισ. ευρώ, και χωρητικότητας 8 δισ. κυβικών μέτρων, όσο δηλαδή και ο TAP.

Αν και πρόκειται για ένα περιορισμένης δυναμικότητας αγωγό -που δεν μπορεί επουδενί να συγκριθεί με τα 63 δισ. κ.μ. ετησίως του South Stream- ωστόσο θα μπορούσε να διεκδικήσει ρόλο στο νέο τοπίο.

Το σκεπτικό όσων υποστηρίζουν αυτή την άποψη είναι ότι η Ευρώπη, παρ’ ότι η ίδια «μπλόκαρε» τον South Stream στο πλαίσιο της διένεξής της με τη Ρωσία, πρέπει παρ’ όλα αυτά να βρει λύση στο πρόβλημα κάλυψης των ενεργειακών της αναγκών.

Ο ελληνικού ενδιαφέροντος TAP, που προχωρά κανονικά, και από το 2019 και μετά αναμένεται να αρχίσει τη μεταφορά αζέρικου αερίου, μέσω Ελλάδας, στις ευρωπαικές αγορές, δεν αποτελεί λύση, καθώς η χωρητικότητά του είναι μικρή. Το πρόβλημα λοιπόν για την ΕΕ θα συνεχίσει να υφίσταται.

Υπό τις νέες συνθήκες, το ερώτημα είναι κατά πόσο ο East Med, μπορεί να «εκμεταλλευτεί» το συνεχώς μεταβαλλόμενο αυτό γεωοπολιτικό περιβάλλον και να βρει ρόλο.

Το υποννόησε, χθες ο υπουργός Ενέργειας Γιάννης Μανιάτης από το βήμα του Ελληνοαμερικανικού Συνεδρίου. «Ο Nabucco πια έχει πάψει να υφίσταται στα χαρτιά, ο ΤΑP είναι μια πραγματικότητα, η Ευρώπη έχει πια σε εξέλιξη ένα νέο αγωγό τροφοδοσίας της με αζέρικο φυσικό αέριο αλλά συνεχίζει να έχει το μεγάλο πρόβλημα της διαμόρφωσης νέων διόδων τροφοδοσίας με αυτό το πολύτιμο ενεργειακό αγαθό. Κατά συνέπεια πρέπει να δούμε κι εμείς ως χώρα πως διαμορφώνονται τα ενεργειακά δεδομένα μετά τις τελευταίες εξελίξεις», είπε χθες ο κ. Μανιάτης.

Δεν είναι τυχαίο ότι την επόμενη εβδομάδα, θα υπάρξει συνάντηση των υπουργών Ενέργειας Ελλάδας, Ισραήλ, και Κύπρου με τον Επίτροπο Ενέργειας Μάρος Σέφτσοβιτς στις Βρυξέλλες με αντικείμενο τον EastMed.

Η ελληνικη πλευρά θεωρεί ότι το κλίμα είναι άκρως ευνοικό για να προωθήσει τον East Med μετά και την προ μερικών εβδομάδων δημόσια στήριξη που παρείχε στο σχέδιο ο υπουργός Ενέργειας του Ισραήλ Σιλβάν Σαλόμ, δηλώνοντας ότι αυτή θα είναι η λύση που θα εξασφαλίσει το πιο φθηνό αέριο για την Ευρώπη.

Ο κ. Σαλόμ είχε κάνει τη συγκεκριμένη αναφορά σε εκδήλωση της ιταλικής προεδρίας στη Ρώμη με αντικείμενο την ευρωμεσογειακή συνεργασία στον τομέα της ενέργειας, απευθυνόμενος στον επίτροπο Ενέργειας της Ε.Ε. Εξέφρασε μάλιστα την έκπληξή του για ποιο λόγο η ΕΕ δεν έχει ακόμη δώσει το χρίσμα της στον East Med.

Το τοπίο ωστόσο είναι ακόμη θολό. Δεν αποκλείεται για παράδειγμα η κίνηση του Ισραήλ να προσεγγίσει Αθήνα και Λευκωσία αφού τα «έσπασε» με τους Τούρκους, να μην είναι παρά ένα «τρικ». Και οι δηλώσεις Σαλόμ να μην απευθύνονται παρά στην Τουρκία με τη λογική ότι «υπάρχουν κι αλλού πορτοκαλιές που κάνουν πορτοκάλια». Αλλωστε, εδώ και καιρό λέγεται ότι από οικονομικής άποψης, η πιο βιώσιμη λύση για τη μεταφορά στη Δύση του ισραηλινού αερίου είναι μέσω Τουρκίας.

Αλλά ακόμη και σε αυτή τη περίπτωση, και για όσο τουλάχιστον οι σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας παραμένουν κακές, η Ελλάδα δεν έχει τίποτα να χάσει αν εκμεταλλευτεί τη συγκυρία, και κάνει ότι μπορεί ώστε να προωθήσει σε επίπεδο Κομισιόν – και όχι μόνο- τον East Med.

«Ο EastMed βρίσκεται σε φάση σχεδιασμού, έχει προβλεπόμενη μεταφορική ικανότητα 8 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων, και κατά συνέπεια η υλοποίησή του δίνει διπλάσια προστιθέμενη αξία στην Ευρώπη, εάν λάβει κανείς υπόψη του τον αγωγό ΤΑΡ», ανέφερε από την πλευρά του χθες ο κ. Μανιάτης.