Η κυβέρνηση της Ιταλίας και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βρίσκονται σε πορεία μετωπικής σύγκρουσης όσον αφορά το σχέδιο προϋπολογισμού της Ρώμης για το 2015, το οποίο οι Βρυξέλλες θεωρούν ότι αντίκειται στους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ), αλλά η χώρα που ασκεί την προεδρία της το τρέχον εξάμηνο διαμηνύει ότι δεν έχει καμιά πρόθεση να το μεταβάλει πριν εκπνεύσει η προθεσμία της Τετάρτης.

Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Ματέο Ρέντσι, αντιμέτωπος με μια οικονομία που μοιάζει όλο και περισσότερο βέβαιο ότι οδεύει εκ νέου σε ύφεση, εισηγείται έναν κρατικό προϋπολογισμό που προβλέπει μειώσεις φόρων, νέο δανεισμό και μόνον οριακή μείωση του δημόσιου ελλείμματος.

Η Κομισιόν αντιτείνει πως η Ιταλία πρέπει να μειώσει περισσότερο το δημόσιο έλλειμμά της για να τιθασεύσει το κρατικό χρέος της —το οποίο υπερβαίνει το 130% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της (ΑΕγχΠ) και είναι το δεύτερο υψηλότερο μεταξύ των κρατών μελών της ευρωζώνης έπειτα από αυτό της Ελλάδας. Ο Ρέντσι κρίνει ότι το χρέος αυξάνεται λόγω της ύφεσης, η οποία επιδεινώθηκε από την περιοριστική δημοσιονομική πολιτική που υιοθέτησε η ΕΕ ως απάντηση στην κρίση χρέους.

Ο καυγάς για το δομικό έλλειμμα

Η ιταλική κυβέρνηση προβλέπει ότι το ΑΕΠ της χώρας θα μειωθεί κατά 0,3% φέτος, κάτι που θα σημάνει την τρίτη συναπτή χρονιά συρρίκνωσης, και δεν θα αναπτυχθεί παρά μόνο κατά 0,6% το 2015.

Η διένεξη περιστρέφεται γύρω από το λεγόμενο «δομικό» έλλειμμα —από το οποίο αφαιρούνται οι παράγοντες της συγκυρίας και περιστάσεις που δεν μπορούν να επαναληφθούν—, το οποίο η Ιταλία προτείνει να μειώσει κατά μόλις 0,1% του ΑΕΠ της το 2015. Η Κομισιόν αξιώνει η μείωση του ελλείμματος να είναι πολύ μεγαλύτερη, «τουλάχιστον 0,7%», δήλωσε μια πηγή της ΕΕ στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters.

Οι δύο πλευρές, έπειτα από εβδομάδες αντεγκλήσεων, συνέχιζαν να απέχουν πολύ χθες. Σήμερα Τετάρτη, η κυβέρνηση της Ιταλίας προβλέπεται να εγκρίνει το σχέδιο προϋπολογισμού και να το στείλει στις Βρυξέλλες.

Η μεγάλη ανεπάρκεια του στόχου που προτείνει η Ιταλία συνιστά μια «σοβαρή παραβίαση» των συστάσεων της Επιτροπής, είπε η πηγή της ΕΕ και τόνισε πως αυτό μπορεί να οδηγήσει στην απόρριψη του προϋπολογισμού και να ωθήσει την Κομισιόν να καταγγείλει την παραβίαση των δημοσιονομικών κανόνων από μέρους της Ρώμης και να την υπαγάγει στην διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος.

Ο υπουργός Οικονομίας της Ιταλίας Πιερ Κάρλο Πάντοαν επιβεβαίωσε ότι το σχέδιο προϋπολογισμού προβλέπει την διόρθωση του δομικού ελλείμματος κατά μόλις 0,1%.

Πιέζει για χαλάρωση των κανόνων

Ο 39χρονος Ρέντσι πιέζει την ΕΕ να χαλαρώσει τους κανόνες ώστε να επιτραπούν μεγαλύτερες δαπάνες και να τονωθεί η ανάπτυξη, ιδίως στην ευρωζώνη. Επισημαίνει ότι το ονομαστικό έλλειμμα της χώρας του παραμένει εντός του ορίου του συμφώνου σταθερότητας (3% του ΑΕΠ), το οποίο μολαταύτα έχει χαρακτηρίσει «αναχρονιστικό».

Εάν η Ιταλία πράγματι στείλει ως έχει το σχέδιο του προϋπολογισμού της στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο Ρέντσι, η Κομισιόν και οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης πιθανόν θα εισέλθουν σε παρατεταμένες διαπραγματεύσεις πριν οι Βρυξέλλες καταλήξουν στην οριστική τους ετυμηγορία εντός του έτους.

Η Κομισιόν αναμένεται να εξετάσει επίσης εξονυχιστικά τον προϋπολογισμό της Γαλλίας, η οποία έχει υπαναχωρήσει από τις πρότερες δεσμεύσεις της να μειώσει το έλλειμμά της και θεωρείται ότι βρίσκεται σε χειρότερη θέση από την Ιταλία, διότι ήδη αυτό υπερβαίνει το όριο του 3%.

Ο Ρέντσι, που επέλεξε να μην υιοθετήσει μια πολιτική περιστολής δαπανών, ανακοίνωσε αντιθέτως επιπλέον φοροαπαλλαγές για τις επιχειρήσεις ύψους 6,5 δισ. ευρώ, που μαζί με τις μειώσεις φόρων για τους χαμηλόμισθους είναι «οι μεγαλύτερες που έχουν επιχειρηθεί ποτέ» στην Ιταλία.

Επιπροσθέτως, η ανακοίνωση της Ρώμης ότι θα δανειστεί άλλα 11,5 δισ. ευρώ από τις αγορές αντίκειται στις προηγούμενες υποσχέσεις του Ρέντσι πως αυτές οι μειώσεις φόρων θα βασιστούν εξ ολοκλήρου στις μειώσεις των δαπανών. Οι λεπτομέρειες παρέμεναν ακόμη θολές χθες —μία ημέρα πριν από την επίσημη παρουσίαση του σχεδίου του προϋπολογισμού.