Ας ξεκινήσουμε από μια τεκμηριωμένη πλέον παραδοχή: στο αρχαίο ελληνικό δράμα άνδρες αναλάμβαναν όλους τους ρόλους –και τους γυναικείους. Και μπορεί από την εποχή του Σαίξπηρ να πάτησαν και γυναίκες στο σανίδι για να αναλάβουν τον… ρόλο τους και να έχουμε συνηθίσει την κινηματογραφική –κωμική συνήθως –παρενδυσία, από τον Τσάρλι Τσάπλιν («A Woman», 1915) και τον Κάρι Γκραντ («I Was a Male War Bride», 1949) έως τον Ντάστιν Χόφμαν («Τούτσι», 1982), τον Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ («Ολική επαναφορά», 1990) και τον Ρόμπιν Γουίλιαμς («Κυρία Ντάμπφαϊερ», 1993), αλλά στο σύγχρονο ελληνικό θέατρο δεν είμαστε και πολύ συνηθισμένοι στην ίδια πρακτική.

Μπορεί δε ο Βασίλης Παπαβασιλείου να έκανε μεγάλη επιτυχία ως «Ελένη» του Γιάννη Ρίτσου, όπως και ο Λάκης Λαζόπουλος ως αριστοφανική «Λυσιστράτη» και πέρυσι ο Γιώργος Κιμούλης ως «Μήδεια» του Ευριπίδη, αλλά οι γυναίκες ηθοποιοί σε ανδρικούς ρόλους δεν είναι και το πλέον σύνηθες.
Η Στεφανία Γουλιώτη θα δώσει το φετινό καλοκαίρι τη θηλυκή του εκδοχή στον «Προμηθέα Δεσμώτη» του Αισχύλου (παρέα με τον σκηνοθέτη της παράστασης Εκτορα Λυγίζο στην ανδρική πλευρά του Τιτάνα), ενώ η Αγλαΐα Παππά θα ενδυθεί τον χιτώνα του θεού Διονύσου στις ευριπίδειες «Βάκχες» κατά Αντζελα Μπρούσκου –και οι δύο στο Θέατρο της Επιδαύρου.
«Ο Προμηθέας περιέχει και το αρσενικό και το θηλυκό στοιχείο. Εκείνος που προσέφερε την τεχνολογία, την τέχνη και τον τρόπο να λύνουν τα προβλήματά τους σε όλους τους ανθρώπους είναι από τη μια το σύμβολο της λογικής» εξηγεί η Στεφανία Γουλιώτη, που ετοιμάζεται να ενδυθεί και «Ριχάρδος Β’», σε σκηνοθεσία της καλής –και σαιξπηρικής –ηθοποιού Φιόνα Σο, την οποία είχαμε δει και στην Επίδαυρο ως Γουίνι στις «Ευτυχισμένες μέρες» του Μπέκετ («βέβαια, είναι μακρύς ο δρόμος ώς εκεί» λέει η ηθοποιός). Ρόλο που ήδη ερμήνευσε στη φετινή θεατρική σεζόν η Αγλαΐα Παππά, σε σκηνοθεσία Ελλης Παπακωνσταντίνου.

Σύμπτωση; Πού να προσθέσει κάποιος ότι ο Λευτέρης Βογιατζής είχε επιλέξει τη Στεφανία Γουλιώτη για Τειρεσία του το 2006 και την Αγλαΐα Παππά για τον αντίστοιχο ρόλο το 2007 –στην Επίδαυρο. «Ο Προμηθέας δεν είναι ο κλασικός ήρωας της παλιάς εποχής που επιβάλλεται με τη δύναμη, αλλά ταυτίζεται και με τον αδύναμο» συμπληρώνει ο Εκτορας Λυγίζος για την παράσταση που θα δούμε στις 12 Ιουλίου στην Επίδαυρο.

ΟΙ ΔΥΟ ΠΛΕΥΡΕΣ. «Ούτως ή άλλως, η ιστορία του Τιτάνα Προμηθέα λέγεται ομαδικά στην παράσταση» σημειώνει ο Εκτορας Λυγίζος (που έχει πρόσφατη και τη διεθνή κινηματογραφική επιτυχία του με το φιλμ «Το αγόρι τρώει το φαγητό του πουλιού» και άξονα μια εικόνα από την ελληνική κρίση). «Το ντουέτο είναι ο μικρότερος δυνατός Χορός, ο τρόπος να συνδιαλεχθείς με έναν άλλον και να δεις πώς είναι αυτός ο ήρωας μέσα από τη συμφωνία, τη διαφωνία… Μιλάμε για έναν Χορό οκτώ ανθρώπων που επιμερίζεται σε άλλους μικρούς Χορούς. Η συνύπαρξη της αρσενικής και της θηλυκής πλευράς είναι μια κωδικοποίηση που έχει κάνει η ίδια η αρχαία τραγωδία, η μία, η ανδρική πλευρά, είναι σε σχέση με το μυαλό και τον έλεγχο και η γυναικεία είναι εκείνη που κουβαλάει τα ορμέμφυτα και τα συναισθήματα».

«Η έμπνευση του Εκτορα να συνυπάρχουν το αρσενικό και το θηλυκό όσο προχωρούν οι πρόβες τόσο ανακαλύπτουμε όλο και περισσότερο πόσο σωστή ήταν» έρχεται να προσθέσει η Στεφανία Γουλιώτη. Αυτό το τρικ (αρσενικού – θηλυκού) μπορεί, άραγε, να εφαρμοστεί και σε άλλους τραγικούς ήρωες; «Είναι ένα ωραίο κλειδί για να γίνει πιο κατανοητό, όχι στο μυαλό αλλά στην ψυχή των θεατών, το μυστήριο του χαρακτήρα, όλο το αδιέξοδο του μυστηρίου που κουβαλάει. Αν ήταν αλλιώς τα πράγματα, μου φαίνεται ότι θα μίκραιναν τα όρια. Αρα με χαρά θα το έβλεπα να εφαρμόζεται και σε άλλους ήρωες».

«ΜΑΣ ΛΕΙΠΕΙ». Υπάρχουν αναλογίες του «Προμηθέα» στο σήμερα; «Σήμερα μας λείπει ένας Προμηθέας. Οχι επειδή μας λείπουν η γνώση και η τέχνη και η τεχνολογία, αλλά η διαδικασία προς τη γνώση, προς τη διοχέτευση της γνώσης. Σήμερα αυτή η τελευταία μας προσφέρεται, αλλά όλα γίνονται γρήγορα και δεν περνάμε την εξέλιξη που χρειάζεται για να κατακτηθεί η γνώση. Απλό παράδειγμα, το iPad στα σχολεία: δεν πρόλαβαν να ξεπιαστούν τα δάχτυλα των παιδιών από το γράψιμο και ξαφνικά έχουν να αντιμετωπίσουν τετραγωνάκια. Οι Ελληνες είμαστε χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού του άλματος στη γνώση, ενώ είχαμε ή έπρεπε να περάσουμε πολλά στάδια ώς εδώ. Γι’ αυτό βλέπουμε τέτοια έλλειψη στην παιδεία, στην ανάγκη για παιδεία. Επειδή η γνώση μας έρχεται έτοιμη στο πιάτο δίχως να έχουμε περάσει τη διαδικασία προς την κατάκτησή της».
Παλαιότερα, η Στεφανία Γουλιώτη είχε δηλώσει ότι θέλει να αφήσει την Ελλάδα για να κάνει καριέρα στο εξωτερικό. «Το είχα πει όσο ήμουν ακόμη πολύ νέα» λέει τώρα πιο προσγειωμένη. Εκανε βέβαια δύο απόπειρες για άνοιγμα εκτός συνόρων, στην Ιταλία και τη Βρετανία. Ομως παραδέχεται: «Για μας τους ηθοποιούς είναι πολύ δύσκολο να κάνουμε καριέρα έξω, κυρίως λόγω της γλώσσας. Εκτός αν κάποιος είναι διατεθειμένος να τα παρατήσει όλα εδώ και να αφιερωθεί. Εγώ δεν σκοπεύω να το κάνω. Περνάω πολύ όμορφα εδώ και νιώθω τυχερή. Εχουμε εκπληκτικά θέατρα, υπέροχη φύση, εξαιρετική γλώσσα. Είναι πολύ μεγάλα και σημαντικά όπλα για να με κρατήσουν».

Προσεχώς επί σκηνής

– Ο Γιάννης Μποσταντζόγλου θα περιοδεύσεισε Ελλάδα και Κύπρο,από το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουνίου, ως «Μαρία Πενταγιώτισσα», σκηνοθετώντας για πρώτη φοράτο έργο του πατέρα του (Μποστ – Μέντη Μποσταντζόγλου).

– Ο Νίκος Καραθάνοςθα ενσαρκώσει τη μάνα στον «Ματωμένο γάμο»του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα (23 και 24 Ιουλίου στην Πειραιώς 260 και τον Ιανουάριο του 2015 στη Γενεύη), σε σκηνοθεσία Λένας Κιτσοπούλου και στη μετάφραση του Νίκου Γκάτσου.

– Ο Ακης Σακελλαρίου θα είναι η Ατοσσα στους αισχύλειους «Πέρσες» της Νικαίτης Κοντούρη, που θα παρουσιάσει το ΚΘΒΕ στην Επίδαυρο, στις 15 και 16 Αυγούστου.