Η πρόοδος των εργασιών ως προς την κατασκευή του αγωγού TAP στον οποίο η SOCAR κατέχει πλέον το 20%, καθώς και η εμπλοκή που έχει προκύψει με την Κομισιόν αναφορικά με την έγκριση της μεταβίβασης στην αζέρικη εταιρεία του ΔΕΣΦΑ (το ελληνικό σύστημα αγωγών μεταφοράς αερίου), είναι μεταξύ άλλων οι αιτίες που φέρνουν στις 16 Ιουνίου στην Αθήνα τον πρόεδρο της χώρας Ιλχάμ Αλίγιεφ.

Τα θέματα αυτά συζητήθηκαν σε συνάντηση που είχε χθες αντιπροσωπεία της SOCAR με υψηλόβαθμο κυβερνητικό αξιωματούχο, ο οποίος και παρείχε διαβεβαιώσεις ότι παρά τα γραφειοκρατικά προσκόμματα, η Κομισιόν θα βρει τελικά τη λύση για να εγκριθεί η μεταβίβαση του ΔΕΣΦΑ στους Αζέρους, οι οποίοι ωστόσο δεν κρύβουν την ανησυχία τους.

Σημειώνεται ότι ένα σχεδόν χρόνο από τoν Ιούλιο του 2013 οπότε το ΤΑΙΠΕΔ ανακήρυξε ανάδοχο στο διαγωνισμό πώλησης του ΔΕΣΦΑ τη SOCAR, και πέντε μήνες από τον Δεκέμβριο οπότε και υπεγράφη η συμφωνία με την ελληνική κυβέρνηση, ο φάκελος βρίσκεται ακόμη προς έγκριση στις υπηρεσίες της Κομισιόν η οποία εξετάζει κατά πόσο η μεταβίβαση είναι σύννομη με την ευρωπαϊκή ενεργειακή νομοθεσία.

Τελευταίο επεισόδιο στο σίριαλ αποτέλεσε η «πόρτα» που έφαγαν προ μερικών εβδομάδων οι κοινοτικές υπηρεσίες της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (το όργανο όπου συμμετέχουν οι μόνιμες αντιπροσωπείες των χωρών), το οποίο και απέρριψε την πρόταση της πρώτης να υπογραφεί διακρατική συμφωνία της ΕΕ με το Αζερμπαϊτζάν, προκειμένου να εγκριθεί η μεταβίβαση.

Σαν αποτέλεσμα, το χρονικό όριο του πρώτου εξαμήνου του 2014 που είχε τεθεί ως καταληκτικό για την έγκριση του φακέλου από την Κομισιόν απομακρύνεται, γεγονός που προκαλεί δυσαρέσκεια στους αγοραστές, χωρίς ωστόσο ακόμη να είναι διατεθειμένοι – σύμφωνα τουλάχιστον με την ελληνική πλευρά- να φτάσουν στα άκρα, αποχωρώντας δηλαδή από το deal.

Πιστοποιείται από ΡΑΕ

Και ενώ το σίριαλ ΔΕΣΦΑ- SOCAR συνεχίζεται, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) βρίσκεται σύμφωνα με πληροφορίες ένα βήμα πριν την ολοκλήρωση της διαδικασίας πιστοποίησης, γεγονός που θα αποτελέσει ένα πρώτο βήμα- αλλά όχι και το τελευταίο- για την ολοκλήρωση της μεταβίβασης.

Η οριστική απόφαση της ΡΑΕ αναμένεται μέσα στις επόμενες ημέρες και θα αφορά την υποχρεωτική από την ευρωπαϊκή νομοθεσία πιστοποίηση του ΔΕΣΦΑ ως ανεξάρτητου διαχειριστή του δικτύου, τόσο σε εθνικό επίπεδο, όσο και υπό το νέο του ιδιοκτησιακό καθεστώς. Επρόκειτο για ένα χρονοβόρο έργο (λέγεται ότι χρειάστηκε να εξεταστεί υλικό πάνω από… 400 megabyte), με την ολοκλήρωση του οποίου θα πιστοποιείται ότι η εταιρεία τηρεί τις προβλέψεις του 3ου Ενεργειακού Πακέτου.

Όσο για την Κομισιόν καλείται να αποφανθεί κατά πόσο η SOCAR με τη συμμετοχή της στο ΔΕΣΦΑ και στον αγωγό TAP, δεν παραβιάζει τους κανόνες που έχει θέσει η ΕΕ και οι οποίοι ισχύουν και για τη ρωσική Gazprom, σε βάρος της οποίας πραγματοποιεί έρευνα.

TAP : «Κάθε χωριό και αλλαγή όδευσης»

Προβλήματα και καθυστερήσεις δεν καταγράφονται μόνο στο θέμα της μεταβίβασης του ΔΕΣΦΑ, αλλά και στην πορεία εργασιών του TAP επί ελληνικού εδάφους, όπου η κρατική εταιρεία του Αζερμπαϊτζάν κατέχει από πέρυσι μερίδιο 20%.

Μπορεί μέχρι στιγμής το χρονοδιάγραμμα να μην έχει ανατραπεί, ωστόσο ο σχεδιασμός για τη χάραξη της διαδρομής αλλάζει συνεχώς λόγω των αντιδράσεων, ενώ η εγκατάσταση συγκροτήματος συμπιεστών, αντιμετωπίζει έντονες αντιδράσεις από τις τοπικές κοινωνίες σε περιοχές όπως η Καβάλα και οι Σέρρες, οι οποίες το τελευταίο διάστημα έχουν λάβει δυναμικό χαρακτήρα.

Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας του TAP μέχρι και το Μάρτιο, τα αιτήματα επαναχάρξης της αρχικής διαδρομής που είχαν υποβληθεί ως εκείνη τη στιγμή από Δήμους, Κοινότητες αλλά και ιδιώτες ξεπερνούσαν τα 100.

Αλλού η επαναχάραξη ήταν μόλις λίγα μέτρα, όπως στο χωριό Προβατάς Σερρών, και αλλού έφτανε το 1,8 χλμ. όπως στην κοινότητα Κόσμιο Κομοτηνής, έπειτα από αίτημα 24 αγροτών και της τοπικής κοινότητας. Χαρακτηριστικό είναι επίσης πως η συντριπτική πλειονότητα των αιτημάτων, τα 15 από τα 100, προέρχονταν από τον Νομό Σερρών.

Ενδιαφέρον έχει ότι αλλαγές δεν ζητούν μόνο οι τοπικοί άρχοντες αλλά και πλήθος φορέων, όπως η Δημοτική Υπηρεσίας Υδρευσης – Αποχέτευσης Αλεξανδρούπολης, η γαλακτοβιομηχανία Ροδόπη (Ξάνθη) και φυσικά πολλοί μεμονωμένοι κάτοχοι γης (π.χ. Νάουσα, Νέα Ζίχνη, Ωραιόκαστρο, Σκύδρα, Εορδαία, Καστοριά).

Ως αποτέλεσμα, το συνολικό μήκος του αγωγού είχε αυξηθεί – πάντα με στοιχεία Μαρτίου- κατά 10 χλμ., από τα 545 στα 555 χλμ., και το κόστος του κατά 15-20 εκατ. δολάρια. Το πιθανότερο μάλιστα είναι ότι στην πορεία θα γίνουν και νέες τροποποιήσεις, αφού εξετάζονται και άλλα αιτήματα για αλλαγή διαδρομής του αγωγού που διέρχεται από συνολικά 30 δήμους στη Βόρεια Ελλάδα.