Τεστ για τη συνοχή του ΣΥΡΙΖΑ με καταλύτη τη ΔΗΜΑΡ

Η Κρήτη, το παραδοσιακά «πράσινο» νησί, όπου η επιρροή του ΠαΣοΚ επί τριάντα χρόνια δεν είχε πέσει ποτέ κάτω από 50%, βάφτηκε ξαφνικά «ροζ» τον Ιούνιο του 2012. Ο ΣΥΡΙΖΑ, που δεν είχε ξεπεράσει ποτέ το 5% (μόλις 3,9% το 2009), εκτινάχθηκε στο 15,8% τον Μάιο του 2012 και έξι εβδομάδες αργότερα διπλασίασε τη δύναμή του, συγκεντρώνοντας 32,1% και εκλέγοντας 5 βουλευτές.

Από τους 24 καλλικρατικούς δήμους του νησιού ο ΣΥΡΙΖΑ αναδείχθηκε πρώτο κόμμα στους 17, ξεπερνώντας μάλιστα το 30% σε 11 περιπτώσεις. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται και τα τρία αστικά κέντρα, με κορυφαία παραδείγματα το Ηράκλειο (37,5%) και τα Χανιά (35,7%). Η Κρήτη αποτελεί το πιο τυπικό παράδειγμα υποκατάστασης του ΠαΣοΚ από τον ΣΥΡΙΖΑ, η οποία πραγματοποιήθηκε σε δύο διαδοχικά κύματα, με πολύ μικρή βέβαια χρονική απόσταση το ένα από το άλλο. Η κατακόρυφη πτώση του ΠαΣοΚ από 58,8% το 2009 σε μόλις 18,5 τον Μάιο του 2012 τροφοδότησε αρχικά σχεδόν το σύνολο του πολιτικού φάσματος, από τους ΑΝΕΛ έως το ΚΚΕ, με τον ΣΥΡΙΖΑ να αποτελεί απλώς τον συγκριτικά πιο ευνοημένο υποδοχέα.

Στις εκλογές που ακολούθησαν τον Ιούνιο, όπου το ΠαΣοΚ παρέμεινε πλέον σταθερό, ο ΣΥΡΙΖΑ κατόρθωσε να συλλέξει ένα μεγάλο μέρος από τους πρώην ψηφοφόρους του ΠαΣοΚ, οι οποίοι τον Μάιο είχαν κατευθυνθεί προς άλλα κόμματα. Αυτή όμως η διφασική μεγέθυνσή του θέτει ερωτήματα ως προς τη συνεκτικότητα της εκλογικής του βάσης, ιδιαίτερα όταν τα εκλογικά διακυβεύματα δεν αφορούν την κεντρική πολιτική σκηνή. Στην τριπλή εκλογική αναμέτρηση του Μαΐου θα αναμετρηθούν επομένως η συνοχή της εκλογικής επιρροής του ΣΥΡΙΖΑ με την εμπεδωμένη αυτοδιοικητική επιρροή που είχε διαμορφώσει επί δεκαετίες το ΠαΣοΚ, οι εκπρόσωποι της οποίας βέβαια ούτε προβάλλουν ούτε διεκδικούν πλέον την κομματική τους ταυτότητα (ακόμη και ο πρώην υπουργός του ΠαΣοΚ και σημερινός δήμαρχος Χανίων Μαν. Σκουλάκης κατέρχεται ως ανεξάρτητος).

Για να απαντήσει στο ερώτημα αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ επέλεξε τη μετωπική αντιπαράθεση, ορίζοντας κομματικούς υποψήφιους όχι μόνο στην περιφέρεια την οποία διεκδικεί ο (προερχόμενος από το Αριστερό Ρεύμα) βουλευτής του στο Ηράκλειο Μιχ. Κριτσωτάκης, αλλά επίσης και στους τρεις μεγάλους δήμους. Χαρακτηριστική ένδειξη των επιλογών του ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί ο Δήμος Χανίων, όπου διασπάσθηκε η συμμαχία του 2010 με τη ΔΗΜΑΡ και τους Οικολόγους και έτσι, απέναντι στον τότε κοινό υποψήφιο Τάσο Βάμβουκα κατέρχεται ο καθηγητής Γ. Σαρρής.

Η σύγκριση του πολιτικού ΣΥΡΙΖΑ με το αυτοδιοικητικό ΠαΣοΚ δεν αφήνει πολλά περιθώρια για άλλες επιλογές. Η ΝΔ, παραδοσιακά αδύναμη στην Κρήτη, δείχνει να έχει απολέσει τη σχετικά σημαντική επιρροή που είχε σταδιακά διαμορφώσει την προηγούμενη δεκαετία, στα αστικά κέντρα του νησιού. Στις εκλογές του Ιουνίου η δύναμή της στα αστικά κέντρα ήταν ελαφρώς κατώτερη του 20%, ενώ μόνον σε τέσσερις ορεινούς δήμους ξεπέρασε το 30% (Σφακιά, Ανώγεια, Μυλοπόταμος, Οροπέδιο Λασιθίου).

Η ΔΕΞΙΑ. Επιπλέον η ΝΔ είναι χωρισμένη σε δύο ισοδύναμες τάσεις (ΝΔ και ΔΗΣΥ ήταν ισόπαλες τον Μάιο του 2012 με 10,1% καθεμιά), οι οποίες δεν συγκλίνουν αυτονόητα, ιδιαίτερα όταν τα διακυβεύματα αναφέρονται στο τοπικό επίπεδο. Διχασμός που είχε εξάλλου καταγραφεί και στις περιφερειακές εκλογές του 2010.

Ρόλο καταλύτη στο σκηνικό αυτό επιχειρεί να διαδραματίσει η ΔΗΜΑΡ με τις ανεξάρτητες υποψηφιότητες που υποστηρίζει στις δημοτικές εκλογές στο Ηράκλειο και τα Χανιά, σε άμεση ή έμμεση σύμπλευση με τμήματα της ΝΔ. Για τη ΔΗΜΑΡ πάντως το κρίσιμο διακύβευμα είναι να επαναλάβει τουλάχιστον την επίδοσή της στις προηγούμενες περιφερειακές εκλογές (3,8%) και να προσεγγίσει στην κάλπη των ευρωεκλογών το 7% το οποίο είχε ξεπεράσει, τόσο τον Μάιο, όσο και τον Ιούνιο του 2012.