Ο διχασμός στην Ουκρανία είναι βαθύς. Οι ανατολικές περιοχές έχουν πολλές διαφορές με τις δυτικές, που αρχίζουν πριν από αιώνες και αποτυπώνονται έως και σήμερα στις κάλπες.

Το κράτος της Ουκρανίας που προέκυψε από τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης το 1991 είναι ένα άθροισμα περιοχών με διαφορετικές ιστορίες και εξωτερικές επιρροές, οι οποίες αλληλοεπικαλύπτονται στο πέρασμα των αιώνων. Το πρώτο κράτος των Ανατολικών Σλάβων, των Ρως του Κιέβου, τον 9ο αιώνα, είναι σημείο αναφοράς τόσο για τη Ρωσία όσο και για την Ουκρανία, διότι εκεί ο πρίγκιπας Βλαδίμηρος ο Μέγας ασπάστηκε τον χριστιανισμό το 988.

Στο πέρασμα των αιώνων, από τα εδάφη της σημερινής Ουκρανίας πέρασαν διάφοροι κατακτητές όπως το πολωνολιθουανικό κράτος, η τσαρική Ρωσία, η Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία, η Οθωμανική Αυτοκρατορία και η Σοβιετική Ενωση. Καθώς επεκτείνονταν όλοι αυτοί ενσωμάτωναν λαούς και κοινωνίες που ναι μεν μετατόπιζαν την πίστη τους, διατηρούσαν όμως τα δικά τους χαρακτηριστικά και συμφέροντα. Η Ουκρανία είναι η γη των Κοζάκων, πολεμιστών που υπηρέτησαν τον έναν ή τον άλλον εισβολέα και άλλαζαν συμμαχίες επιδιώκοντας τη δική τους ανεξαρτησία.

Στην ιστορία της Ουκρανίας έγιναν αρκετές προσπάθειες για τη δημουργία κράτους, μεταξύ των οποίων το κοζάκικο κράτος του Μπογκντάν Χμελνίτσκι που υπέγραψε συνθήκη με τον τσάρο της Ρωσίας Αλεξέι Μιχαΐλοβιτς το 1654 και στον 20ό αιώνα η Λαϊκή Δημοκρατία της Ουκρανίας και η Σοβιετική Ουκρανία το 1918. Η επιρροή της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας και της Τσαρικής Αυτοκρατορίας αντικατοπτρίζει τους δύο πολιτισμικούς κόσμους που κυριαρχούν στην Ουκρανία σήμερα. Στο περιβάλλον της αυστροουγγρικής παράδοσης κυριαρχούν οι ουνίτες (ελληνοκαθολικοί της Ανατολής που πρόσκεινται στο Βατικανό) και στην τσαρική παράδοση η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία.

Επίσης οι γλώσσες διαιρούν την Ουκρανία. Στις δυτικές περιοχές η ουκρανική γλώσσα είναι κυρίαρχη, στις ανατολικές η ρωσική, ενώ υπάρχουν και πολλές διαφορετικές διάλεκτοι που τις συνδυάζουν.

Η Ουκρανία (πάνω από 603.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα) εγκαθιδρύθηκε ως διοικητική μονάδα την εποχή της Σοβιετικής Ενωσης. Ηταν μία εκ των 15 σοβιετικών Δημοκρατιών της ΕΣΣΔ και είχε επίσημη παρουσία στον ΟΗΕ (όπως και η Λευκορωσία). Βάσει του συμφώνου μεταξύ ΕΣΣΔ και Γερμανίας το φθινόπωρο του 1939, ο Στάλιν προσάρτησε τα ουκρανικά εδάφη τα οποία ανήκαν παλαιότερα στην Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία που είχαν περάσει στην Πολωνία και στη Ρουμανία. Ετσι εντάχθηκαν στην Ουκρανία οι περιοχές της Ανατολικής Γαλικίας, της Βόρειας Μπουκοβίνα και της Βολίνα. Βέβαια οι Σοβιετικοί παρενέβησαν στους χάρτες και πήραν από την Ουκρανία την Υπερδνειστερία προκειμένου να σχηματίσουν αυτό που σήμερα είναι η Μολδαβία καθώς και ανατολικές περιοχές της που ανήκουν πλέον στη Ρωσία. Το 1946 ο Στάλιν ένωσε την Ουκρανία με την Υπερκαρπαθία που παραχωρήθηκε στην ΕΣΣΔ από την Τσεχοσλοβακία. Το 1954, ο Νικίτα Χρουστσόφ ενέταξε στην Ουκρανία τη Χερσόνησο της Κριμαίας.

Αυτή η πολυπολιτισμική και ετερογενής ένωση των 44 εκατομμυρίων κατοίκων αποτελείται από 24 επαρχίες και την αυτόνομη περιοχή της Κριμαίας, όπου η μοναδική επίσημη γλώσσα είναι η ουκρανική, παρότι αναγνωρίζονται και άλλες όπως η ρωσική. Στην Κριμαία όπου υπάρχει η μεγάλη ναυτική βάση της Σεβαστούπολης που φιλοξενεί τον ρωσικό στόλο της Μαύρης Θάλασσας, τα ρωσικά είναι επίσης επίσημη γλώσσα.

Οι Ουκρανοί και της Ανατολής και της Δύσης υπέστησαν πολλά από τη σοβιετική καταπίεση. Στην Ανατολή, η πείνα κόστισε τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων στις αρχές της δεκαετίας του ’30 ενώ στα δυτικά έγιναν μεγάλες αναγκαστικές μετακινήσεις πληθυσμών προς τη Σιβηρία, τόσο το ’39 όσο και μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ολες αυτές οι διαφορές εκφράζονται σχεδόν με ακρίβεια στον εκλογικό χάρτη της Ουκρανίας: υπάρχει μια διαχωριστική γραμμή μεταξύ δυτικών και ανατολικών περιοχών. Η Ανατολική Ουκρανία που συνορεύει με τη Ρωσία υποστήριξε αναφανδόν τον φιλορώσο Γιανουκόβιτς ενώ οι δυτικές και πιο φιλοευρωπαϊκές περιοχές τάχθηκαν υπέρ της αντιπολίτευσης. Η εξέγερση του Κιέβου έχει εξαπλωθεί μέχρι στιγμής μόνο στις δυτικές περιοχές.