Μεγάλη υποχώρηση της ελευθερίας του Τύπου καταγράφηκε το 2013 σε χώρες όπου ξέσπασαν ένοπλες συρράξεις, όπως το Μαλί και η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, αλλά επίσης και σε δημοκρατίες όπου οι αρχές «χρησιμοποιούν καταχρηστικά το επιχείρημα της εθνικής ασφάλειας», όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, υπογραμμίζει η μη κυβερνητική οργάνωση προάσπισης της ελευθεροτυπίας Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα (Reporters sans frontières, RSF) σε μελέτη της που δίνεται στην δημοσιότητα την Τετάρτη.

«Η κατάταξη ορισμένων χωρών, περιλαμβανομένων και δημοκρατιών, επηρεάζεται σημαντικά φέτος από μια ιδιαίτερα διασταλτική και καταχρηστική ερμηνεία της έννοιας της προστασίας της εθνικής ασφάλειας. Μεταξύ άλλων, η κατάταξη αντανακλά τον αρνητικό αντίκτυπο των ένοπλων συρράξεων στην ελευθερία της πληροφόρησης και όλους όσοι τη διασφαλίζουν», επισήμανε η Λούσι Μοριγιόν, διευθύντρια του τμήματος ερευνών των RSF, που δημοσιεύουν την ετήσια παγκόσμια κατάταξή τους για την ελευθερία του Τύπου, που αφορά 180 χώρες.

«Ελαφριά επιδείνωση»

Η ετήσια κατάταξη, η οποία διαμορφώνεται με βάση τις επιθέσεις ενάντια στην ελευθερία της πληροφόρησης, καταδεικνύει ότι καταγράφηκε μια «ελαφριά επιδείνωση συνολικά» σε διεθνές επίπεδο σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, αναφέρει η ΜΚΟ.

Η χώρα η οποία θεωρείται η πιο επικίνδυνη του κόσμου για τους δημοσιογράφους από τους RSF, η Συρία, βρίσκεται στην 177η θέση από τις 180 της κατάταξης, όπως και πέρυσι, πάνω από μόλις τρία κράτη, όπου η κατάσταση παρέμεινε αμετάβλητη: το Τουρκμενιστάν (178η θέση), τη Βόρεια Κορέα (179η) και την Ερυθραία (180ή).

Για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά η Φινλανδία διατηρεί την πρώτη θέση, ακολουθούμενη, όπως και την περασμένη χρονιά, από την Ολλανδία και τη Νορβηγία.

Ανάμεσα στις δύο αυτές ομάδες κρατών, οι περιοχές όπου ξέσπασαν ή συνεχίστηκαν ένοπλες συρράξεις ήταν εκείνες που επηρεάστηκαν περισσότερο ως προς την κατάταξη, κάτι που δεν προκαλεί καμιά έκπληξη. Το Μαλί έπεσε 22 θέσεις, φθάνοντας στην 122η, ενώ η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία υπέστη την μεγαλύτερη πτώση από κάθε άλλη χώρα, χάνοντας 43 και πέφτοντας στην 109η.

Στο όνομα της εθνικής ασφάλειας…

Πέρα από αυτά τα κράτη, ορισμένες δυτικές δημοκρατίες επίσης επικρίνονται από την ΜΚΟ διότι, όπως τονίζει, σε αυτές «το επιχείρημα της (εθνικής) ασφάλειας χρησιμοποιείται καταχρηστικά για να περιστέλλεται η ελευθερία της πληροφόρησης».

«Οι χώρες όπου επικρατεί κράτος δικαίου δεν δίνουν το παράδειγμα, απέχουν παρασάγγας από αυτό», κατήγγειλε η οργάνωση, η οποία σημείωσε μια «ανησυχητική υποχώρηση των δημοκρατικών πρακτικών».

Αυτό ισχύει κατά την οργάνωση στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, οι οποίες κατρακύλησαν 13 θέσεις στην κατάταξή της πέφτοντας στην 43η, και όπου οι RSF καταγγέλλουν μια εκστρατεία «διωγμού των πηγών και των καταμηνυτών ατασθαλιών».

«Το έτος 2013 σημειώθηκε μια κορύφωση όσον αφορά τις πιέσεις οι οποίες ασκήθηκαν στους δημοσιογράφους και στις πηγές τους» από τις αρχές των ΗΠΑ, υπογράμμισε η Μοριγιόν.

Η ΜΚΟ αναφέρθηκε στην καταδίκη του στρατιώτη Μπράντλεϊ Μάνινγκ σε 35 χρόνια κάθειρξης διότι διαβίβασε στον ιστότοπο WikiLeaks εκατοντάδες χιλιάδες διαβαθμισμένα διπλωματικά έγγραφα, καθώς και στη δίωξη σε βάρος του Εντουαρντ Σνόουντεν, ο οποίος αποτελεί την πηγή των πληροφοριών για το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων της αμερικανικής Υπηρεσίας Εθνικής Ασφαλείας (NSA).

Με πρόσχημα την τρομοκρατία

Η Βρετανία απώλεσε τρεις θέσεις και κατατάσσεται πλέον 33η. Σε αυτή τη χώρα «ασκήθηκαν στο όνομα του αγώνα κατά της τρομοκρατίας σκανδαλώδεις πιέσεις στην εφημερίδα The Guardian», μεταξύ άλλων, υπενθύμισε η RSF.

Η Γαλλία, η οποία έχασε μια θέση πέφτοντας στην 39η, γνώρισε επίσης μια «ανησυχητική» χρονιά το 2013, σύμφωνα με την οργάνωση, η οποία επικαλέστηκε ιδίως την απόφαση της γαλλικής δικαιοσύνης να αποσυρθούν δημοσιεύματα σχετικά με καταγεγραμμένες συνομιλίες για την υπόθεση της πολυεκατομμυριούχου Λιλιάν Μπετανκούρ από τον ιστότοπο Mediapart και το περιοδικό Le Point.

Η Ελλάδα, η οποία πλήττεται από την οικονομική κρίση, έχασε 14 θέσεις στην κατάταξη της RSF, πέφτοντας στην 99η. Η Βουλγαρία (100ή, -12 θέσεις) βρίσκεται στην τελευταία θέση της κατάταξης μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, έπειτα από μια χρονιά που σημαδεύτηκε από τις βίαιες επιθέσεις εναντίον δημοσιογράφων τις οποίες διέπραξαν στελέχη των υπηρεσιών ασφαλείας στο περιθώριο διαδηλώσεων.