Συχνά όταν αναφερόμαστε στη Νότια Κορέα κάνουμε λόγο για τη «Δημοκρατία της Samsung». Ο πανίσχυρος και πολυσχιδής επιχειρηματικός όμιλος κατέχει κεντρική θέση στο νοτιοκορεατικό κράτος και στην οικονομία. Οχι όμως πάντοτε για το καλύτερο. Διότι αν η επιτυχία των προϊόντων που παράγει θρέφουν την εθνική υπερηφάνεια των Νοτιοκορεατών, η λειτουργία του και η συμπεριφορά των στελεχών του τροφοδοτούν μια ανησυχία για το μέλλον.

Την Παρασκευή, 24 Ιανουαρίου, η Samsung Electronics –το πετράδι του στέμματος του κορεατικού ομίλου που απασχολεί 400.000 εργαζομένους σε ολόκληρο τον κόσμο –ανακοίνωσε οικονομικά αποτελέσματα. Το τέταρτο τρίμηνο τα κέρδη της Samsung Electronics μειώθηκαν κατά 18% συγκριτικά με το τρίτο τρίμηνο στα 8,3 τρισ. ουόν (5,7 δισ. ευρώ). Ηταν αναμενόμενη η συρρίκνωση. Η ίδια η επιχείρηση την είχε προαναγγείλει από τις 7 Ιανουαρίου και την είχε αποδώσει στην ανατίμηση του ουόν και στην κάμψη της παγκόσμιας αγοράς έξυπνων τηλεφώνων. Και όμως, η αντίδραση τόσο του Χρηματιστηρίου της Σεούλ όσο και των μέσων ενημέρωσης ήταν σαν να επρόκειτο για κεραυνό εν αιθρία.

«Αν τα κέρδη της Samsung Electronics πέσουν κατά 10% ή 20% το Χρηματιστήριο της χώρας μπορεί να πέσει και 50%», εκτιμά ο Κιμ Σανγκ Γιο, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Hansung. Οντως, ο όμιλος Samsung δραστηριοποιείται σε κλάδους που ξεκινούν από τα ηλεκτρονικά και τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και φτάνουν μέχρι τη βαριά βιομηχανία, τα ξενοδοχεία και τα θεματικά πάρκα. Τα έσοδά του αντιστοιχούν στο 23% του νοτιοκορεατικού ΑΕΠ. Και οι 89 θυγατρικές του συνεισφέρουν κατά 13% στο σύνολο των εξαγωγών της χώρας.

Οσο για την αγορά της Σεούλ, ο όμιλος αντιπροσωπεύει το 28,5% της κεφαλαιοποίησης του δείκτη Kospi. Επόμενο είναι όταν η Samsung φτερνίζεται να κρυολογεί ολόκληρη η Νότια Κορέα.

Η Samsung δεν είναι όμως πανταχού παρούσα μόνο στην οικονομία της χώρας. Είναι και στην πολιτική σκηνή. «Ασκεί μια τεράστια επιρροή στη δημόσια διοίκηση και στην πολιτική, στηρίζοντας πρόσωπα που προωθούν τα συμφέροντά της», αναφέρει ο Κιμ Γεόνγκ Γιου του Πανεπιστημίου Hanyang, θυμίζοντας ότι ο τεράστιος αυτός επιχειρηματικός όμιλος δεν διαθέτει ούτε ένα συνδικάτο. Τους δεσμούς της Samsung με την κεντρική εξουσία εγκαινίασε τη δεκαετία του 1970 ο «πατριάρχης» του ομίλου, Λι Μπιουνγκ Τσουλ (πατέρας του 72χρονου σημερινού προέδρου Λι Κουν Χι) με τον δικτάτορα Παρκ Τσουνγκ Χι, που κυβέρνησε από το 1961 έως το 1979 τη χώρα. Ο Παρκ, πατέρας της σημερινής προέδρου Παρκ Γκιουν Χάι, ανήγαγε τους πολυσχιδείς επιχειρηματικούς ομίλους («τσαεμπόλ» τους λένε οι κορεάτες) σε αιχμή του δόρατος της οικονομικής πολιτικής του, που ονόμαζε «ανισόρροπη ανάπτυξη».

Αν η οικογενειοκρατία καλά κρατεί στην πολιτική της Νότιας Κορέας, στη Samsung η μάχη των διαδόχων του Λι Μπιουνγκ Τσουλ διαρκεί εδώ και… 27 χρόνια θυμίζοντας το αμερικανικό σίριαλ «Ντάλας».

Μόλις προ ολίγων εβδομάδων ο Κουν Χι απέρριψε πρόταση συμφιλίωσης του μεγαλύτερου αδελφού του και διεκδικητή του ομίλου, Μάενγκ Χι. Ο Κουν Χι, άλλωστε, έχει ήδη χρίσει διάδοχο τον γιο του Τζέι Γιονγκ, τον οποίο όμως εχθρεύεται θανάσιμα η αδελφή του, Μπου Ζιν. Είναι αυτή που της είχε πει κάποτε ο πατέρας της, «θα ήμουν ευτυχής αν ήσουν αγόρι»…