Ηρωίδα δράσης όχι μόνο στη μεγάλη οθόνη αλλά και στη ζωή αποδείχθηκε η διάσημη σταρ που παρά τις δυσκολίες της περασμένης χρονιάς δεν σταμάτησε λεπτό να μάχεται υπέρ των προσφύγων του κόσμου

Οταν τον περασµένο Μάιο η είδηση της διπλής προληπτικής µαστεκτοµής έγινε πρωτοσέλιδο στις εγκυρότερες εφηµερίδες του κόσµου, εκείνη µόλις είχε σηκωθεί από το κρεβάτι του πόνου. Καµία δικαιολογία όµως δεν ήταν αρκετή ώστε να την κρατήσει µακριά από τον ακτιβισµό. Χωρίς να χάσει λεπτό, µιλώντας για ένα πρόβληµα που για εκείνη ανήκε ήδη στο παρελθόν, η Ζολί σήκωσε τα µανίκια της και αναχώρησε για την Ιορδανία προκειµένου να αναλάβει αµέσως δράση: να συναντήσει δηλαδή πρόσφυγες που είχαν µόλις διαφύγει από την εµπόλεµη Συρία.

Μία εβδομάδα αργότερα βρισκόταν και πάλι πίσω στη βάση της, τη Νέα Υόρκη. Αυτήν τη φορά όχι για να ανταποκριθεί στα καταιγιστικά αιτήματα των μίντια για διευκρινιστικές συνεντεύξεις και φωτογραφίσεις. Αποστολή της ήταν να μιλήσει ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τη σεξουαλική κακοποίηση των γυναικών κατά τη διάρκεια εμπόλεμων συγκρούσεων. Φαινόμενο για το οποίο η 38χρονη ηθοποιός παλεύει με νύχια και με δόντια να χαρακτηρίζεται στο εξής έγκλημα πολέμου.

«Εσείς, το Συμβούλιο Ασφαλείας, έχετε ευθύνη να διατηρήσετε την παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια. Ο βιασμός λειτουργεί στα χέρια πολλών ως όπλο. Είναι δική σας ευθύνη να κατονομάσετε και να καταδικάσετε κάθε είδους σεξουαλική βία κατά τη διάρκεια συγκρούσεων», υποστήριξε στον λόγο της η διάσημη σταρ που ανακηρύχθηκε από τους βρετανικούς «Τάιμς» η πιο σημαίνουσα ακτιβίστρια του 2013.

Εως και το 2012 ήταν για πολλούς ακόμα μια σελέμπριτι που εξαργύρωνε σε κινηματογραφικές επιτυχίες –και κατ’ επέκταση αμοιβές πολλών εκατομμυρίων ευρώ –την ενασχόλησή της με την Υπατη Αρμοστεία τουΟΗΕ ως ειδική απεσταλμένη σε θέματα προσφύγων. Οι πολιτικοί και οι διπλωμάτες όμως που μέχρι σήμερα έχουν συνεργαστεί μαζί της φαίνεται ότι έχουν αντίθετη άποψη από αυτήν των κακοθελητών του Χόλιγουντ.

Υποστηρίζουν άλλωστε ότι η ακτιβιστική δράση της Ζολί για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας ανθρωπιστικής κρίσης δεν έχει ίχνος ιδιοτέλειας, ούτε επαγγελματικής ούτε προσωπικής, και ότι η ευαισθησία της είναι αισθητή ακόμα και στα φιλμ στα οποία πρωταγωνιστεί. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ταινία «Tomb Raider», μέρος της οποίας γυρίστηκε στην Καμπότζη. «Αντιλήφθηκα σε πόσο προστατευμένο περιβάλλον ήμουν μέχρι τότε. Από εκείνη τη στιγμή αποφάσισα να μην ξαναζήσω σε γυάλα» τόνισε στον ευχαριστήριο λόγο της η 38χρονη σταρ παραλαμβάνοντας τον Νοέμβριο το τιμητικό βραβείο «Jean Hersholt» για την ανθρωπιστική της δράση.

Το φιλμ «In the Land of Blood and Honey» δεν αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα. Με βασικό άξονα τους βιασμούς γυναικών κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Βοσνία, η ταινία, όπως αποδείχθηκε, ήταν πηγή έμπνευσης για την εκστρατεία κατά της σεξουαλικής κακοποίησης που ξεκίνησε αμέσως μετά η ηθοποιός. Το σενάριο και τη σκηνοθεσία της ταινίας υπογράφει η ίδια η Ζολί, η οποία μελέτησε σε βάθος την ιστορία των Βαλκανικών Πολέμων και τα νομικά θέματα που απορρέουν από αυτούς.

Η επιθυμία της να παρουσιάσει στη μεγάλη οθόνη την αλήθεια του πολέμου και τον πόνο πίσω από κάθε μορφή βίας την έκανε να επιλέξει προσεκτικά τους πρωταγωνιστές της και τους βοηθητικούς ηθοποιούς: όλο το καστ καταγόταν από τη Βοσνία, πολλοί μάλιστα από τους ηθοποιούς είχαν χάσει δικούς τους ανθρώπους στον πόλεμο. Η Τζανίν Ντι Τζιοβάνι, πολεμική ανταποκρίτρια, θυμάται ακόμα την απλότητα της Ζολί και την επιμονή της σε κάθε λεπτομέρεια. «Ηταν ένας απλός ταξιδιώτης σαν όλους εμάς. Κυκλοφορούσε με ένα σακίδιο στην πλάτη, κρατούσε έναν φακό στο χέρι και οδηγούσε στους ίδιους κατεστραμμένους δρόμους με εμάς».

Η μητέρα της ήταν πάντα η μεγάλη της έμπνευση. Νοητά, όπως παραδέχτηκε εκ των υστέρων η ηθοποιός, αυτή ήταν που την οδήγησε στο χειρουργείο. Η Ζολί άλλωστε, όπως χαρακτηριστικά έχει δηλώσει, την έχασε σε ηλικία 56 ετών από καρκίνο του στήθους, λίγο «αφότου είχε προλάβει να γνωρίσει τα πρώτα της εγγόνια».

Τέσσερις ημέρες μετά την προληπτική μαστεκτομή στην οποία υποβλήθηκε η βραβευμένη με Οσκαρ ηθοποιός –η επέμβαση κράτησε έξι ώρες –ο γιατρός της την άκουσε στο τηλέφωνο ευδιάθετη, γεμάτη ενέργεια και έτοιμη να αφοσιωθεί στον ακτιβισμό. Η εκτίμησή του επαληθεύτηκε σύντομα. Η Ζολί χωρίς να έχει αναρρώσει πλήρως μπήκε στο αεροπλάνο με προορισμό ένα κέντρο υποδοχής προσφύγων στο Κονγκό. «Ενας από τους καμεραμέν που μας συνόδευε παραπονιόταν για τον πόνο που ένιωθε στη μέση του. Κάποιος άλλος για ναυτία. Εκείνη όμως –παρά τον μετεγχειρητικό πόνο που σίγουρα ένιωθε στο κορμί της –προτίμησε να σιωπήσει», θυμάται ένα μέλος της αποστολής, ο βρετανόςυπουργός Εξωτερικών ΟυίλιαμΧαγκ.