Ο αναδυόμενος κόσμος των εμβολίων

Τα εμβόλια κάνουν θαύματα. Προλαμβάνουν ασθένειες, κάτι πολύ καλύτερο από την αντιμετώπισή τους αφότου πλήξουν κάποιον. Είναι επίσης σχετικά φθηνά και εύκολο να μεταφερθούν. Παρ’ όλα αυτά εκατομμύρια παιδιά δεν έχουν πρόσβαση σε εμβόλια. Αυτό πάντα μου προκαλούσε έκπληξη. Οταν δημιουργούσαμε το Ιδρυμα Γκέιτς πριν από 15 χρόνια, υποθέταμε πως όλα τα προφανή βήματα είχαν ήδη γίνει και ότι θα έπρεπε να αναζητήσουμε τις ακριβές λύσεις. Στην πραγματικότητα, η παραγωγή και προώθηση βασικών εμβολίων παραμένει μια από τις σημαντικότερες προτεραιότητές μας.

Καθώς παρατηρώ το 2014, είμαι πιο αισιόδοξος από ποτέ για την πρόοδο που μπορούμε να επιτύχουμε χρησιμοποιώντας την δύναμη των εμβολίων προκειμένου να χαρίσουμε σε όλα τα παιδιά –όπου κι αν ζουν –μια υγιή αφετηρία στη ζωή. Εχουμε νέες πηγές από γενναιόδωρους δωρητές σε όλο τον κόσμο. Αναπτύσσουμε νέα και καλύτερα εμβόλια προκειμένου να προστατεύσουμε παιδιά από θανατηφόρες ασθένειες. Και βρίσκουμε καινοτόμους τρόπους να φτάνουν τα εμβόλια στα παιδιά, ιδιαίτερα σε δύσβατες περιοχές.

Μια από τις πιο εντυπωσιακές –και συχνά παραγνωρισμένες –εξελίξεις στην παγκόσμια προσπάθεια να δοθεί στα παιδιά πρόσβαση στην ανοσοποίηση είναι ο αυξανόμενος ρόλος των αναδυόμενων χωρών ως παρόχων εμβολίων. Χώρες όπως η Βραζιλία, η Κίνα και η Ινδία έχουν αντιμετωπίσει πολλές δικές τους προκλήσεις σε θέματα υγείας και ανάπτυξης και έχουν σημειώσει τεράστια πρόοδο. Τώρα χρησιμοποιούν την εμπειρία τους και τις τεχνικές τους δυνατότητες για να βοηθήσουν άλλες χώρες να σημειώσουν παρόμοια πρόοδο.

Προφανώς, δεν έχετε ακούσει ποτέ για πολλές από τις φαρμακευτικές εταιρείες –Ινστιτούτο Serum στην Ινδία, Bharat Biotech, Biological E, China National Biotec Group και Bio-Manguinhos, για να αναφέρουμε μερικές –που έχουν γίνει ορισμένοι από τους πλέον πολύτιμους εταίρους μας στην παγκόσμια υγεία. Χρησιμοποιώντας το ίδιο καινοτόμο πνεύμα που μετέτρεψε τις αναδυόμενες αγορές σε βιομηχανικούς κόμβους για τα πάντα, από αυτοκίνητα έως υπολογιστές, αυτές οι εταιρείες κατέκτησαν ηγετική θέση στην παροχή ανά τον κόσμο υψηλής ποιότητας και χαμηλού κόστους εμβολίων.

Ο αυξανόμενος ανταγωνισμός και οι νέες βιομηχανικές προσεγγίσεις που δημιούργησαν αυτές οι εταιρείες έχουν κάνει εφικτή την προστασία ενός παιδιού απέναντι σε οκτώ μεγάλες ασθένειες –μεταξύ των οποίων τέτανος, πολιομυελίτιδα, φυματίωση και κοκίτης –για λιγότερα από 30 δολάρια. Το Ινστιτούτο Serum παράγει μεγαλύτερο αριθμό εμβολίων από οποιαδήποτε άλλη εταιρεία στον κόσμο και έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στον περιορισμό του κόστους και την αύξηση της παραγωγής.

Χάρη στις προσπάθειες αυτών των εταιρειών και τη στενή συνεργασία τους με τη Συμμαχία GAVI, τις πολυεθνικές κατασκευής εμβολίων και τους διεθνείς δωρητές, περισσότερα από 100 εκατ. παιδιά κάθε χρόνο –περισσότερα από ποτέ –εμβολιάζονται. Καθώς και άλλες εταιρείες μπαίνουν στην αγορά και προάγουν τον ανταγωνισμό με καινοτόμες πρακτικές, οι τιμές θα μειωθούν ακόμα πιο πολύ.

Κοιτάξτε την πρόοδο που έχει επιτευχθεί με το σωτήριο πεντασθενές εμβόλιο, που προστατεύει τα παιδιά από διφθερίτιδα, τέτανο, κοκίτη, ηπατίτιδα Β και αιμοφιλική γρίπη τύπου b σε μια δόση. Οταν η Συμμαχία GAVI το πρωτοπαρουσίασε το 2001, υπήρχε μια εταιρεία που το κατασκεύαζε και κόστιζε 3,50 δολάρια η δόση. Καθώς η ζήτηση για το εμβόλιο αυξήθηκε, η GAVI ενθάρρυνε και άλλες εταιρείες να μπουν στην αγορά και η τιμή έπεσε.

Είδαμε επίσης αναδυόμενες χώρες να επενδύουν σε βιοϊατρική τεχνολογία για να στείλουν στις αναπτυσσόμενες χώρες νέα εμβόλια. Το Τμήμα βιοτεχνολογίας της Ινδίας και η Bharat Biotech ανακοίνωσαν σχέδια για την κυκλοφορία ενός νέου εμβολίου εναντίον του rotavirus, του σοβαρού ιού της γαστρεντερίτιδας –που σκοτώνει εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά –προς ένα δολάριο τη δόση, σημαντικά φθηνότερο από τα υπάρχοντα εμβόλια. Κατά τον ίδιο τρόπο, μια κινεζική εταιρεία βιοτεχνολογίας έλαβε έγκριση τον Οκτώβριο από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας για να φέρει στις αγορές ένα βελτιωμένο εμβόλιο που θα προστατεύει τα παιδιά από την ιαπωνική εγκεφαλίτιδα. Τον ίδιο μήνα, το καλύτερο κέντρο βιοϊατρικής έρευνας της Βραζιλίας, το Bio-Manguinhos, σε συνεργασία με το Ιδρυμα Γκέιτς ανακοίνωσε σχέδια για την παραγωγή ενός συνδυαστικού εμβολίου για την ιλαρά και την ερυθρά.

Οταν ασχολήθηκα για πρώτη φορά με την παγκόσμια υγεία πριν από 15 χρόνια, αυτού του είδους οι ανακοινώσεις ήταν σπάνιες. Στον τομέα των εμβολίων κυριαρχούσαν ελάχιστες πολυεθνικές φαρμακευτικές εταιρείες πλούσιων κρατών και δεν υπήρχε ανταγωνισμός. Σήμερα, εταιρείες από αναδυόμενες χώρες παράγουν σχεδόν το 50% των εμβολίων που αγοράζουν οι υπηρεσίες του ΟΗΕ για χρήση στον αναπτυσσόμενο κόσμο –μεγάλη αύξηση από το 10% των αντίστοιχων αγορών το 1997.

Η συμβολή των παραγωγών εμβολίων από αναδυόμενες χώρες συχνά συμπληρώνει την δουλειά των αντίστοιχων σε αναπτυγμένες χώρες. Οι περισσότερες από τις καινοτόμες ιδέες έχουν προέλθει από τις συνδυαστικές προσπάθειές τους. Το Ιδρυμα Γκέιτς υποστήριξε μια μεγάλη συνεργασία μεταξύ του Ινστιτούτου Serum της Ινδίας και της SynCo Bio Partners, μιας ολλανδικής εταιρείας παραγωγής εμβολίων, για την παραγωγή εμβολίων χαμηλού κόστους για την προστασία περισσότερων από 450 εκατ. ανθρώπων στην Αφρική από τη μηνιγγίτιδα. Φέτος, η Biological E ανακοίνωσε δύο μεγάλες συνεργασίες με πολυεθνικές που παράγουν εμβόλια. Μια συνεργασία με την GlaxoSmithKline θα παράγει ένα εμβόλιο που θα προστατεύει παιδιά από έξι ασθένειες ταυτόχρονα. Μια άλλη με τη Novartis, θα παράγει δυο εμβόλια που θα προστατεύουν εκατομμύρια ανθρώπους στον αναπτυσσόμενο κόσμο από τυφοειδή και παρατυφοειδή πυρετό.

Παρ’ όλη αυτήν την πρόοδο, πρέπει να κάνουμε και άλλα, κυρίως για τα 22 εκατομμύρια παιδιά στις πιο φτωχές χώρες, που δεν έχουν πρόσβαση σε εμβόλια τα οποία θα τους σώσουν τη ζωή. Χωρίς προστασία απέναντι σε θανατηφόρες ασθένειες όπως η ιλαρά και η πνευμονία, σε πολλά από αυτά τα παιδιά δεν δίνεται η ευκαιρία να μεγαλώσουν με υγεία, να πάνε σχολείο και να ζήσουν παραγωγικές ζωές. Και οι χώρες τους χάνουν. Η ασθένεια ληστεύει μια φτωχή χώρα από την ενέργεια και τα ταλέντα του λαού της, αυξάνει το κόστος θεραπείας και εμποδίζει την οικονομική ανάπτυξη.