Μια μεγάλη έκπληξη κρυβόταν σε μικρό βάθος κάτω από το κάλυμμα πάγου της Γροιλανδίας: δεκάδες δισεκατομμύρια τόνοι υγρού νερού σχηματίζουν ένα υδροφόρο στρώμα με έκταση 70.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, περίπου όσο η μισή Ελλάδα.

Η ανακάλυψη είναι σημαντική, καθώς το υγρό νερό δεν αποκλείεται να επηρεάζει το λιώσιμο των πάγων της Γροιλανδίας, τον κύριο παράγοντα που προκαλεί άνοδο της στάθμης των ωκεανών.

Το υγρό νερό περιέργως βρίσκεται παγιδευμένο ανάμεσα σε σωματίδια πάγου μερικά μέτρα κάτω από τη λευκή επιφάνεια της νοτιοδυτικής Γροιλανδίας.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Γιούτα το παρομοιάζουν με φρουτοχυμό που παραμένει σε υγρή μορφή ανάμεσα στους παγοκρυστάλλους μιας γρανίτας.

Το χιόνι στο υπερκείμενο στρώμα δρα ως μόνωση και εμποδίζει την πήξη του υπόγειου νερού.

Οπως αναφέρει η ερευνητική ομάδα στην επιθεώρηση Nature Geoscience, ο παράξενος υδροφόρος ορίζοντας ανακαλύφθηκε το 2011 στη διάρκεια ερευνητικών γεωτρήσεων. Οι ερευνητές έμειναν έκπληκτοι όταν είδαν νερό να στάζει από τους πυρήνες πάγου που ανασύρθηκαν από τα φρεάτια των γεωτρήσεων, παρόλο που η θερμοκρασία του αέρα δεν ξεπερνούσε τους -15 βαθμούς Κελσίου.

Σύμφωνα με προηγούμενη δημοσίευση της ίδιας ερευνητικής ομάδας στο Geophysical Research Letters, το υδροφόρο στρώμα της νοτιοανατολικής Γροιλανδίας περιέχει πάνω από 100 δισεκατομμύρια τόνους νερού, ποσότητα αρκετή για να ανεβάσει τη στάθμη των ωκεανών κατά 0,4 χιλιοστά.

Τα επόμενα χρόνια οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Γιούτα θα επιστρέψουν στην περιοχή για να προσπαθήσουν να εξακριβώσουν πώς το υδροφόρο στρώμα επηρεάζει το λιώσιμο των πάγων λόγω της κλιματικής αλλαγής.

Το υγρό νερό δεν αποκλείεται να κυλά κάτω από το κάλυμμα πάγου και να λειτουργεί ως λιπαντικό που επιταχύνει την πορεία του πάγου μέχρι τον ωκεανό.

Θα μπορούσε όμως να έχει την αντίθετη δράση εάν συγκρατεί στο υπέδαφος το νερό από το επιφανειακό λιώσιμο του πάγου κάθε καλοκαίρι.

Το 2012, μια ιδιαίτερα άσχημη χρονιά, το κάλυμμα πάγου της Γροιλανδίας εκτιμάται ότι έχασε την πρωτοφανή ποσότητα των 250 κυβικών χιλιομέτρων πάγου.

Το κάλυμμα πάγου, με μέσο πάχος ενάμισι χιλιομέτρου, περιέχει τόσο νερό ώστε θα ανέβαζε τη στάθμη των ωκεανών κατά 6 ολόκληρα μέτρα αν έλιωνε πλήρως.