Την ιστορία του Χαλ Πλότκιν τη διηγήθηκε μια δημοσιογράφος της Μοντ που τον συνάντησε την περασμένη εβδομάδα στο περιθώριο ενός συνεδρίου στο Παρίσι. Πολύ νέος, ο χαρισματικός αυτός Καλιφορνέζος έγινε πρόεδρος του πανεπιστημίου απ’ όπου αποφοίτησε, του Community College του Φούτχιλ στη Σίλικον Βάλεϊ. Κι επειδή ήξερε από πρώτο χέρι τι σημαίνει φτώχεια, αφού δούλευε από μικρός σε pizza bar για να μπορεί να συντηρήσει τη μητέρα του κι ύστερα να σπουδάσει, αποφάσισε να προωθήσει τη δωρεάν πρόσβαση της γνώσης σε όλους. Το 2003 άρχισαν να αναρτώνται οι πρώτες διαλέξεις στο Intranet του πανεπιστημίου. Κι όταν εξελέγη ο Ομπάμα, σε αυτόν απευθύνθηκε για να δημιουργήσει μια παγκόσμια βιβλιοθήκη που να είναι ανοιχτή σε όλους.

Με άλλα λόγια, ενώ στην Ελλάδα αναρωτιόμαστε αν 13 χαμένες πανεπιστημιακές εβδομάδες δικαιολογούν την απώλεια του εξαμήνου, ενώ στην Ευρώπη προσπαθούν να οργανώσουν τις MOOC (Μassive Open Online Course, δηλαδή μαζική διαδικτυακή διδασκαλία), στην Αμερική έχουν ήδη περάσει στην επόμενη φάση. Ο Πλότκιν και η ομάδα του έχουν ήδη δαπανήσει 2 δισεκατομμύρια δολάρια για τον πλήρη εκδημοκρατισμό της γνώσης μέσω του συστήματος OER (Open Education Resources, δηλαδή πόροι για την ανοιχτή εκπαίδευση). Μπαίνοντας κανείς στην «OER commons», τη Μεγάλη Κοινή Βιβλιοθήκη που ονειρευόταν ο Ομπάμα, μπορεί να αναζητήσει, να διαβάσει, να μεταφράσει και να αντιγράψει οτιδήποτε θέλει. Δωρεάν; Δωρεάν. Γιατί σε μια εποχή που η παγκόσμια ανάπτυξη έχει βαλτώσει, η αμερικανική κυβέρνηση κρίνει ότι ο καλύτερος τρόπος να ξαναπάρει μπρος η οικονομία είναι να βελτιωθεί το επίπεδο εκπαίδευσης των πληθυσμών. Σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές, οι OER ίσως να αποδειχθούν η σημαντικότερη μεταρρύθμιση που θα έχει κάνει ο αμερικανός πρόεδρος στις δύο θητείες του. Σημαντικότερη κι από τη μεταρρύθμιση της υγείας, αφού αφορά ολόκληρο τον πλανήτη.

Ολα αυτά ελάχιστα ενδιαφέρουν μια Ευρώπη που βρίσκεται σε λήθαργο. Και ουδόλως ενδιαφέρουν μια Ελλάδα που διέρχεται μια κρίση σε όλα τα επίπεδα. Κακώς. Ο Φοίβος Καρζής ρώτησε προχθές στην εκπομπή του τον καθηγητή Γιώργο Δερτιλή αν υπάρχει περίπτωση το ελληνικό πανεπιστήμιο να μείνει ένα καλό ευρωπαϊκό πανεπιστήμιο, που να ακολουθεί τον βηματισμό των άλλων. «Καμιά», απάντησε εκείνος. «Χρειάζεται εκ βάθρων αλλαγή». Η απαίτηση αυτή είναι επείγουσα και αφορά όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Γιατί όλο αυτό το οποίο ζούμε, από την τεράστια φοροδιαφυγή μέχρι την τραγική εικόνα του Κοινοβουλίου, τη γενικότερη απαξίωση του πολιτικού συστήματος και την εκτόξευση της Ακροδεξιάς, παραπέμπει εντέλει σε ένα ζήτημα παιδείας. Μόνο η αύξηση, η εμβάθυνση και η διάδοση της γνώσης θα δώσουν αξιόπιστες και μακροπρόθεσμες λύσεις. Τα υπόλοιπα είναι ημίμετρα. Ο Ομπάμα το ξέρει. Μακάρι να το καταλάβει και η Μέρκελ.