Αναζήτηση
Την ώρα που οι οικοδεσπότες στα συµπόσια του αρχαίου ελληνικού κόσµου υπολόγιζαν εκ των προτέρων το κρασί που θα έµπαινε στον κρατήρα –όχι για να µη µεθύσουν οι καλεσµένοι τους αλλά για να µην ξεφύγει ο προϋπολογισµός της βραδιάς -, στο τραπέζι του Φιλίππου Β, στις Αιγές, οι δικοί του καλεσµένοι είχαν την ευκαιρία να αποφασίσουν οι ίδιοι ελεύθερα πόσο κρασί και σε ποια αναλογία ανάµειξης ήθελαν πιουν. Μπροστά τους –στους πιο πολυτελείς, κοµψούς και ευρύχωρους ανδρώνες της εποχής τους, στο ανάκτορο, όπου µπορούσαν έως και 450 άτοµα ταυτοχρόνως να συµµετέχουν σε συµπόσιο, αριθµός πρωτόγνωρος για τα δεδοµένα της εποχής –έφθανε εκλεκτός ανέρωτος οίνος και δροσερό νερό σε κανάτες, µαζί µε µέλι, µπαχαρικά και λουλούδια για το βασικό κοκτέιλ.
Λογικό ήταν οι γιορτές και τα συμπόσια του γαλαντόμου βασιλιά να εντυπωσιάζουν εχθρούς και φίλους που δεν έχαναν ευκαιρία να τον κατηγορήσουν ως αχαλίνωτο, μέθυσο, ακόμη και βάρβαρο. Πρώτοι και καλύτεροι οι Αθηναίοι που δεν δίσταζαν να χαρακτηρίσουν τον Φίλιππο για άκρατη οινοποσία. Μόνο που όλα τα σκεύη του βασιλικού ποτού και κυρίως τα ποτήρια είναι πολύ πιο μικρά από εκείνα των αθηναϊκών συμποσίων!
Τούτη δεν είναι η μοναδική άγνωστη στο ευρύ κοινό πτυχή της ζωής στις Αιγές, την πρώτη πρωτεύουσα των Μακεδόνων, του ακριτικού ελληνικού φύλου που έφερε στα πέρατα του αρχαίου κόσμου την ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό, και αναδείχθηκε σε καταλύτη της παγκόσμιας ιστορικής εξέλιξης.
Είναι μόνο μία από όσες αποκαλύπτει ο καλαίσθητος και πολυτελής τόμος του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση, που επιμελήθηκαν και φέτος οι εκδόσεις Ολκός υπό τον τίτλο «Αιγές: η βασιλική μητρόπολη των Μακεδόνων». Τη μελέτη, η οποία έρχεται να προστεθεί στους ήδη 14 τόμους του εκδοτικού προγράμματος «Ο κύκλος των μουσείων», φέτος υπογράφει η προϊσταμένη της ΙΖ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Αγγελική Κοτταρίδη και συνοδεύεται από προλόγους των υπουργού Πολιτισμού Πάνου Παναγιωτόπουλου και της Μαριάννας Λάτση και φωτογραφίες του Σωκράτη Μαυρομμάτη.
Ποιοι ζούσαν στον τόπο όπου το 336 π.Χ. δολοφονήθηκε ο Φίλιππος και ανακηρύχθηκε βασιλιάς ο Αλέξανδρος; Οπως μαρτυρεί και το όνομα της ίδιας της πόλης –Αιγεαί –που προέρχεται από την ίδια ρίζα με τη λέξη αίγα σημαίνει τον τόπο με τα πολλά κοπάδια, γεγονός που φανερώνει ότι η οικονομία της πόλης στηριζόταν στην κτηνοτροφία.
Μόνο που η ζωή των αρχόντων δεν έμοιαζε σε τίποτα με εκείνη των τσοπάνων –όπως δείχνουν οι ανασκαφές που ξεπερνούν τα 65 εκατ. τ.μ.
Αρκεί να ρίξει κάποιος μια ματιά στο ανάκτορο έκτασης 12,5 στρεμμάτων, το οποίο είναι το μεγαλύτερο και μαζί με τον Παρθενώνα το σημαντικότερο κτίριο της κλασικής Ελλάδας, καθώς στην αυλή του χωρούσαν 3.500 επίλεκτοι Μακεδόνες. Ή στη μεγαλοπρεπή οχύρωση με πάχος τρία μέτρα, καμωμένη από πωρόλιθο υλικό πανάκριβο που χρησιμοποιήθηκε και για το ανάκτορο και για τα υπόλοιπα δημόσια κτίρια και έφθανε στις Αιγές από τα λατομεία του Βερμίου, από απόσταση έως και 20 χιλιομέτρων. Εργα που αποδεικνύουν ότι μπορεί πιθανότατα ο Φίλιππος να άρχισε τον μεγαλόπνοο σχεδιασμό επέκτασης της Πέλλας –η οποία θα αναδεικνυόταν στη νέα περίλαμπρη μητρόπολη των Μακεδόνων -, πρώτα από όλα όμως φρόντισε την πατροπαράδοτη μήτρα του βασιλείου, τις Αιγές, την πόλη που η πίστη και η νομιμοφροσύνη των κατοίκων της του εξασφάλισαν τον θρόνο.
Πολλά όμως έχουν να πουν και οι διάσημοι τάφοι της πόλης που δεν έγινε ποτέ πραγματικά μεγάλη καθώς οι περισσότεροι άνθρωποι κατοικούσαν πάντα στους συνοικισμούς και στα χωριά έξω από το άστυ.
Οι βασίλισσες και οι αρχόντισσες που κατέβαιναν στον Αδη πατώντας σε χρυσές σόλες, ντυμένες στην πορφύρα και στο χρυσάφι από το κεφάλι έως τα πόδια είναι από τις πιο «ομιλητικές». Εξαίρετες υφάντρες –τις οποίες επαινούσε ακόμη και ο Μέγας Αλέξανδρος –όταν δεν ασχολούνταν με τη ρόκα και τον αργαλειό τους, ασχολούνταν με την ομορφιά τους, όπως φαίνεται στις εξαιρετικής τέχνης τοιχογραφίες.
Και μολονότι δεν βρέθηκε ούτε ένας καθρέφτης, οι γυναίκες των Αιγών ήταν αρκετά φιλάρεσκες και είχαν ιδιαίτερη προτίμηση στα εισαγόμενα καλλυντικά, καθώς για την περιποίηση των μαλλιών και του σώματος προτιμούσαν να αγοράζουν το ιερό λάδι της Αθηνάς που διέθεταν στην αγορά οι νικητές των Παναθηναϊκών Αγώνων, όπως δείχνουν οι παναθηναϊκοί αμφορείς που βρέθηκαν στους τάφους τους.
Και αυτά δεν είναι τα μοναδικά μυστικά που αποκαλύπτονται μέσα από την αχανή νεκρόπολη των Αιγών –καταλαμβάνει έκταση άνω των 2.000.000 τ.μ. –με τους 540 τύμβους, τους διερευνημένους έως σήμερα 2.500 τάφους και τους περισσότερους –συνολικά 14 –παλαιότερους και σημαντικότερους μακεδονικούς τάφους.
Ενα από τα πρώτα, αν όχι το πρώτο, μνημεία του είδους θα χτίσει ο Φίλιππος Β’ για τη μητέρα του βασίλισσα Ευρυδίκη, τη γυναίκα που διαχειρίστηκε την εξουσία σαν άντρας. Μέσα σε μια λαμπρή υπόγεια αίθουσα τα καμένα οστά της νεκρής, τυλιγμένα σε ύφασμα πορφυρό, καλά φυλαγμένα σε μαρμάρινη λάρνακα, θα αποτεθούν για πάντα στον καταστόλιστο θρόνο.
Με τον τάφο του ίδιου του Φιλίππου, η ιδανική μορφή της αιώνιας κατοικίας του ηγεμόνα παγιώνεται. Στα χρόνια που ακολουθούν οι καμαροσκέπαστοι τάφοι –σύμβολο γοήτρου και πλούτου –θα γίνουν μόδα που θα χαθεί στο τέλος της ελληνιστικής εποχής ακολουθώντας τη μοίρα του μακεδονικού βασιλείου.
