«Ποιος διάολος είναι ο μεσιέ Ζακ;» ήταν μια ερώτηση που έκαναν πολλοί από τους συμμετέχοντες στις ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ λευκών και μαύρων στη Νότια Αφρική, το 1988, οι οποίες οδήγησαν στην απελευθέρωση του Μαντέλα και στο τέλος του απαρτχάιντ. Ο μυστηριώδης Γάλλος αποδείχθηκε, έπειτα από πρόσφατες έρευνες δημοσιογράφων, ότι ήταν ο Ζαν-Ιβ Ολιβιέ, που παρασημοφορήθηκε το 1987 από τον τότε υπουργό Εξωτερικών της Νότιας Αφρικής Πικ Μπότα για τη συμβολή του στην ανταλλαγή κρατουμένων μεταξύ εννέα αφρικανικών χωρών. Πίσω από το χαμογελαστό του πρόσωπο ο Ολιβιέ φαίνεται ότι έκρυβε έναν ιδιαίτερα ικανό διπλωμάτη.

Γεννημένος στην Αλγερία όταν η χώρα βρισκόταν υπό γαλλική κατοχή, αφιερώθηκε στην εμπορία πρώτων υλών στην Αφρική και αυτό του έδωσε τη δυνατότητα να ταξιδεύει σε πολλές χώρες της Κεντρικής και της Νότιας Αφρικής, να έχει συναντήσεις με αξιωματούχους και να λειτουργεί ως μεσολαβητής μεταξύ κυβερνήσεων. «Ο άλλος είμαι εγώ υπό διαφορετικές συνθήκες», έλεγε. «Πρέπει να τον καταλάβω, όχι να τον καταστρέψω». Δίπλα στον Ζακ Σιράκ έπαιξε καθοριστικό ρόλο στα παρασκήνια των ειρηνευτικών συνομιλιών για τη Νότια Αφρική και την απελευθέρωση του Μαντέλα, ο οποίος, όταν αργότερα έμαθε τις δραστηριότητές του, τον παρασημοφόρησε και αυτός.

ΛΕΥΚΟΙ ΑΝΤΙΡΑΤΣΙΣΤΕΣ. Ομως υπήρξαν και λευκοί στη Νότια Αφρική που πολέμησαν το απαρτχάιντ. Μεταξύ αυτών ο Τζο Σλόβο, επικεφαλής του Κομμουνιστικού Κόμματος και στέλεχος του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου, που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ένωση των διαφορετικών ομάδων της οργάνωσης τον καιρό που ο Μαντέλα ήταν στη φυλακή, η Χέλεν Σούζμαν, η μοναδική βουλευτής του Προοδευτικού Κόμματος, επί 13 χρόνια, η οποία είχε αποκηρύξει δημόσια στη Βουλή την πολιτική του απαρτχάιντ, και ο Ντένις Γκόλντμπεργκ ο οποίος είχε καταδικαστεί μαζί με τον Μαντέλα, του οποίου ήταν σύμβουλος, σε 30 χρόνια κάθειρξη.