«Δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτή τη δίκη ως μια συνηθισμένη αστική δίκη, πρόκειται για μια πολιτική δίκη την οποία οφείλουμε να πολεμήσουμε με πολιτικά μέσα. Δεν απολογούμαστε για τις δράσεις μας. Δεν ικετεύουμε για έλεος. Αν καταδικαστούμε σε θάνατο, δεν θα υποβάλουμε έφεση».

Κατά τη διάρκεια της δίκης του Νέλσον Μαντέλα και άλλων ηγετικών στελεχών του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου (ANC) το 1963, ο μετέπειτα πρώτος μαύρος και δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος της Νότιας Αφρικής κατέστησε σαφές στους δικαστές του ότι τόσο ο ίδιος όσο και οι σύντροφοί του ήταν διατεθειμένοι να θυσιάσουν ακόμα και τη ζωή τους για τον αγώνα τους. Οι δικαστές όμως αποφάσισαν να τους καταδικάσουν όχι σε θάνατο αλλά σε ισόβια κάθειρξη. Λίγο πριν από τα μεσάνυχτα της ημέρας της καταδίκης τους οι καταδικασθέντες μεταφέρθηκαν στις φυλακές του νησιού Ρόμπεν. Μεταξύ αυτών συγκαταλεγόταν και ο Αχμέντ Καθράντα, φίλος και συναγωνιστής του Μαντέλα με καταγωγή από την Ινδία. Με αφορμή τον θάνατο του πνευματικού του ηγέτη, ο 84χρονος Καθράντα μίλησε στους λονδρέζικους «Τάιμς» για τα χρόνια της φυλακής και κυρίως για την αυταπάρνηση του Νέλσον Μαντέλα.

Σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά τον εγκλεισμό του Μαντέλα και των συντρόφων του στις φυλακές του νησιού Ρόμπεν, οι δεσμοφύλακες πρόσφεραν στον Μαντίμπα τη δυνατότητα να απαλλαγεί από τα καταναγκαστικά έργα. Του πρόσφεραν επίσης τη διατροφή και τον ρουχισμό που προορίζονταν για τους ινδικής καταγωγής Νοτιοαφρικανούς, οι οποίοι κατατάσσονταν κάτω από τους λευκούς αλλά πάνω από τους Αφρικανούς με βάση την πολιτική του απαρτχάιντ. Εκείνος όμως αρνήθηκε τα πάντα. Χρόνια μετά, το 1977, οι Αρχές πληροφόρησαν τον Μαντέλα ότι ήταν διατεθειμένες να τον απελευθερώσουν, με την προϋπόθεση ότι θα πήγαινε να ζήσει στο Μπατουστάν του Τρανσκέι, μια «ανεξάρτητη» περιοχή στο εσωτερικό της Νότιας Αφρικής την οποία είχε οριοθετήσει η κυβέρνηση της χώρας με σκοπό να περιορίσει εκεί τους μαύρους πολίτες της χώρας. Καθώς όμως η πρόταση ήταν «γελοία και προσβλητική», σύμφωνα με τον Καθράντα, ο Νέλσον Μαντέλα αρνήθηκε την προσφορά. Οπως την αρνήθηκε και τον Φεβρουάριο του 1985, όταν ο τότε πρόεδρος της χώρας Πίτερ Μπόθα προσφέρθηκε να απελευθερώσει όλους τους πολιτικούς κρατουμένους με αντάλλαγμα συγκεκριμένες δεσμεύσεις εκ μέρους τους.

Ο Μαντίμπα, ο οποίος όσο ήταν στη φυλακή δεν λησμόνησε της ευθύνες του ως ηγέτης του αγώνα των μαύρων της Νότιας Αφρικής, το 1987 κατάφερε να πείσει την εθνικιστική κυβέρνηση να αρχίσει τις διαπραγματεύσεις με το ANC. Υπογραμμίζοντας ότι οι φυλακισμένοι δεν μπορούν να διαπραγματευτούν, ο Μαντέλα ανάγκασε την κυβέρνηση να λάβει μέτρα υπέρ της διευκόλυνσης των συνομιλιών. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονταν η νομιμοποίηση του ANC και η απελευθέρωση όλων των πολιτικών κρατούμενων. Ο τελευταίος που απελευθερώθηκε από αυτούς ήταν ο Μαντίμπα.

Είπε

Αντίσταση

Ο αγώνας είναι η ζωή μου.Θα συνεχίσω να αγωνίζομαιέως το τέλος της ζωής μου

Ελευθερία

Δεν υπάρχει πουθενά ένας εύκολος δρόμος προς την ελευθερία και αρκετοί από εμάς θα αναγκαστούμε να διασχίσουμε, ξανά και ξανά, την κοιλάδα της σκιάς του θανάτου πριν καταφέρουμε να φτάσουμε στις κορυφές των επιθυμιών μας

Ισότητα

Κατά τη διάρκεια της ζωής μου έχω αφιερώσει τον εαυτό μου στον αγώνα του αφρικανικού λαού. Εχω αγωνιστεί ενάντια στην κυριαρχία των λευκών και έχω αγωνιστεί ενάντια στην κυριαρχία των μαύρων. Εχω στην καρδιά μου το ιδανικό μιας δημοκρατικής και ελεύθερης κοινωνίας στην οποία όλοι οι άνθρωποι θα συμβιώνουν αρμονικά, με ίσες ευκαιρίες. Είναι ένα ιδανικό που ελπίζω να ζήσω αρκετά ώστε να το δω να υλοποιείται. Αλλά, Θεέ μου, αν χρειαστεί, είναι ένα ιδανικό για το οποίο είμαι έτοιμος να πεθάνω

Το νόημα της ζωής

Αυτό που μετράει στη ζωή δεν είναι το γεγονός ότι την έχουμε ζήσει. Είναι η διαφορά που έχουμε επιφέρει στις ζωές των άλλων που καθορίζει τη σημασία της ζωής που ζούμε

Το μέλλον

Θα υπάρξει ζωή μετά τον Μαντέλα. Την τελευταία ημέρα μου θέλω να ξέρω ότι αυτοί που θα μείνουν πίσω θα πουν: «Ο άνθρωπος που κείτεται εδώ έκανε το καθήκον του για την πατρίδα του και τον λαό του»

Η κληρονομιά του

Θα ήταν ιδιαίτερα εγωιστικό εκ μέρους μου να πω πώς θα ήθελα να με θυμούνται. Θα προτιμούσα αυτό να το αφήσω στους Νοτιοαφρικανούς. Θα μου άρεσε μονάχα μια πέτρα πάνω στην οποία θα έγραφε «Μαντέλα»

Προσωπικές αδυναμίες

Αυτό ήταν ένα από τα πράγματα που με ανησυχούσαν – να φτάσω στη θέση ενός ημίθεου – διότι τότε δεν είσαι πλέον άνθρωπος. Ηθελα να είμαι γνωστός ως ο Μαντέλα, ένας άνθρωπος με αδυναμίες, μερικές από τις οποίες είναι σημαντικές, και ένας άνθρωπος προσηλωμένος στον σκοπό του, ο οποίος, ωστόσο, μερικές φορές αποτυγχάνει

Είπαν

Είμαι ένας από τα αναρίθμητα εκατομμύρια ανθρώπων που άντλησαν έμπνευση από τη ζωή του Νέλσον Μαντέλα. Με τη θηριώδη αξιοπρέπειά του και την άκαμπτη βούλησή του να θυσιάσει την ίδια του την ελευθερία για την ελευθερία των άλλων, μεταμόρφωσε τη Νότια Αφρική και μας άγγιξε όλους. Οσο ζω, θα κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου για να διδάσκομαι από αυτόν

Μπαράκ Ομπάμα πρόεδρος των ΗΠΑ

Είχαμε τις στιγμές της έντασής μας… αλλά μετά τη συνταξιοδότησή μας, και κατά διαστήματα στη διάρκεια της προεδρίας του, ήρθαμε πολύ κοντά. Ηταν ένας εκπληκτικός άνθρωπος – το μεγαλύτερο κληροδότημά του θα είναι η έμφαση στη συμφιλίωση, μια αξιοσημείωτη έλλειψη πικρίας. Ζούσε τη συμφιλίωση. Ηταν μια σπουδαία δύναμη ενότητας

Φρεντερίκ ντε Κλερκ πρώην πρόεδρος της Νότιας Αφρικής, ο άνθρωπος που μοιράστηκε το Νομπέλ Ειρήνης με τον Νέλσον Μαντέλα το 1993

Δεν ήταν μόνο ένα υπέροχο δώρο για την ανθρωπότητα, αλλά επιπλέον έκανε τους Νοτιοαφρικανούς και τους Αφρικανούς να νιώθουν υπερήφανοι για αυτό που είναι. Μας έκανε να περπατάμε με το κεφάλι ψηλά

Ντέσμοντ Τούτου νοτιοαφρικανός αρχιεπίσκοπος και ακτιβιστής, βραβευμένος με Νομπέλ Ειρήνης

Ηταν ένας άνθρωπος, η καρδιά, η ψυχή και το πνεύμα του οποίου δεν μπορούσαν να χαλιναγωγηθούν από τη φυλετική ή οικονομική αδικία, τα μεταλλικά κάγκελα ή το βάρος του μίσους και της εκδίκησης. Μας έμαθε πώς να συγχωρούμε. Ηταν ένα ελεύθερο πνεύμα, προορισμένο να υψώνεται πάνω από τα ουράνια τόξα

Μοχάμεντ Αλι αμερικανός πρώην επαγγελματίας πυγμάχος και ακτιβιστής

Ηταν ο ήρωας μου, ο φίλος μου, ο σύντροφός μου στον αγώνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την παγκόσμια ειρήνη. Ας συνεχίσουμε το έργο του. Ηταν ένας από τους ανθρώπους που επηρέασαν περισσότερο τη ζωή μου

Πελέ βραζιλιάνος θρύλος του ποδοσφαίρου