Το μιλιταριστικό και αυταρχικό καθεστώς στην Ιαπωνία πριν από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο θυμίζει κατά πολλούς ο αμφιλεγόμενος νόμος για την προστασία των κρατικών μυστικών που προωθεί προς ψήφιση ο πρωθυπουργός της χώρας Σίνζο Αμπε, εν μέσω ανησυχιών και διαμαρτυριών ότι θα φιμώσει τα μέσα ενημέρωσης και θα συμβάλλει στη συγκάλυψη παραπτωμάτων αξιωματούχων.

Ιάπωνες διαδήλωσαν την Πέμπτη έξω από τη Βουλή ενόσω αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή έδινε το αρχικό «πράσινο φως».

Τα κόμματα της συμπολίτευσης πίεσαν και ανάγκασαν την επιτροπή να τον εγκρίνει το νομοθέτημα που οδηγείται τώρα στην Ανω Βουλή (έχει ήδη λάβει την έγκριση της Κάτω Βουλής).

Η προσπάθεια του Σίνζο Αμπε να επιτύχει την κύρωση του νόμου συμπίπτει με την συζήτηση που διεξάγεται σε διεθνές επίπεδο μετά τις αποκαλύψεις του πρώην συμβούλου της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφαλείας (NSA) των ΗΠΑ Έντουαρντ Σνόουντεν σχετικά με την εκτεταμένη κατασκοπεία των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών στις τηλεπικοινωνίες, αλλά και τις διαρροές δεκάδων χιλιάδων εγγράφων με ευαίσθητα στοιχεία από έναν Αμερικανό στρατιώτη στο WikiLeaks.

Ο Αμπε λέει ότι ο νόμος αυτός είναι ζωτικής σημασίας για την ομαλή λειτουργία του νέου Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας της χώρας του, το οποίο ενισχύει τις εξουσίες του πρωθυπουργού σε ό,τι αφορά ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και ασφαλείας. Υποστηρίζει, επίσης, ότι το συγκεκριμένο νομοθέτημα είναι απαραίτητο προκειμένου σύμμαχοι-κλειδιά, όπως οι ΗΠΑ, να μοιράζονται με το Τόκιο σημαντικές πληροφορίες.

Μέσα ενημέρωσης, εκδότες, νομικοί και ακόμη και καλλιτέχνες έχουν καταγγείλει με έντονο τρόπο τον νόμο, ο οποίος περιέχει διατάξεις που επεκτείνουν σημαντικά τον ορισμό του τι σημαίνει «κρατικό μυστικό» και για ορισμένους απηχεί το σκληρό κι αυταρχικό καθεστώς στην Ιαπωνία πριν από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

«Αυτός είναι ο τρόπος που αρχίζει η κυριαρχία του τρόμου!», φώναξε ένας βουλευτής της αντιπολίτευσης, ο Χιροκάζου Σίμπα, όταν ένα μέλος της κυβερνητικής πλειοψηφίας του Αμπε διέκοψε την διαδικασία της υποβολής ερωτήσεων και απαίτησε να αρχίσει η ψηφοφορία στην αρμόδια επιτροπή της Ανω Βουλής.

Οι εξοργισμένοι αντίπαλοι του νόμου αυτού περικύκλωσαν τον πρόεδρο της επιτροπής διαμαρτυρόμενοι έντονα για το γεγονός ότι απαίτησε να αρχίσει η ψηφοφορία, με τον έναν να ανεβοκατεβάζει έγγραφα μπροστά στο πρόσωπό του.

Ο Αμπε θέλει το νομοσχέδιο αυτό να έχει εγκριθεί πριν ολοκληρωθεί η τρέχουσα κοινοβουλευτική περίοδος, την Παρασκευή. Τα κόμματα της συμπολίτευσης κλίνουν προς το να οργανώσουν ψηφοφορία στην Ολομέλεια της Άνω Βουλής, όπου διαθέτουν ευρεία πλειοψηφία, αργότερα την Πέμπτη ή το αργότερο Παρασκευή, όπως μετέδωσαν ιαπωνικά μέσα ενημέρωσης.

Βάσει του νόμου, οι δημόσιοι λειτουργοί και πρόσωπα τα οποία έχουν πρόσβαση σε κρατικά μυστικά θα αντιμετωπίζουν στο εξής ποινές κάθειρξης ως και 10 ετών εάν τα «διαρρεύσουν», δηλαδή τα αποκαλύψουν έστω έμμεσα. Οι δημοσιογράφοι ή πρόσωπα που εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα σε περίπτωση καταδίκης τους για την ενθάρρυνση τέτοιων διαρροών θα αντιμετωπίζουν ποινές φυλάκισης ή και κάθειρξης έως και πέντε ετών εάν χρησιμοποιούν «ανάρμοστα» μέσα για να αποσπούν απόρρητες πληροφορίες.

«Νομίζω ότι κάναμε έναν εξαντλητικό διάλογο», δήλωσε ο υπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Γιοσιχίντε Σούγκα, κατά την διάρκεια συνέντευξης Τύπου. «Εάν εξηγήσουμε προσεκτικά (τις διατάξεις του νόμου), οι ανησυχίες του κοινού θα περιοριστούν» πρόσθεσε ο ίδιος.

Ομως οι επικριτές του νομοσχεδίου καταγγέλλουν ότι οι εισηγητές του δεν έπεισαν και δεν ήραν τις ανησυχίες σχετικά με τους μηχανισμούς εποπτείας και την ανεξάρτητη εξέταση των θεμάτων που άπτονται των απορρήτων του κράτους.

«Μπορώ πλέον να πω μετά βεβαιότητας ότι το νομοσχέδιο αυτό δημιουργήθηκε από γραφειοκράτες, για γραφειοκράτες, ώστε να αποκρύπτονται τα μυστικά που έχουν οι γραφειοκράτες» δήλωσε χαρακτηριστικά ο Μπάνρι Καέιντα, ηγέτης του Δημοκρατικού Κόμματος, της αξιωματικής αντιπολίτευσης, σε μια αναμέτρηση των αρχηγών των κομμάτων στο κοινοβούλιο την Τετάρτη.

Κορυφαία στελέχη σε όλα τα υπουργεία θα είναι σε θέση να ορίζουν ποια θεωρούνται κρατικά μυστικά σε τέσσερα πεδία -άμυνα, διπλωματία, αντικατασκοπεία, επιχειρήσεις για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας-, κι αυτά θα παραμένουν απόρρητα για έως και 60 χρόνια, και σε ορισμένες περιπτώσεις περισσότερο.

Οι διαμαρτυρίες των πολιτών έχουν επίσης ενταθεί: χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν κοντά στο Κοινοβούλιο. Η οργή των επικριτών του νομοσχεδίου ξεχείλισε την περασμένη εβδομάδα, όταν ο δεύτερος τη τάξει στο Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα του Αμπε, ο Σιγκέρου Ισίμπα, έγραψε στο ιστολόγιό του ότι οι διαδηλώσεις «δεν διαφέρουν και πολύ από μια τρομοκρατική ενέργεια». Αργότερα τροποποίησε τη θέση του, αλλά επέμεινε ότι οι διαδηλώσεις δεν είναι δημοκρατικές.

Η εσπευσμένη διαδικασία για την προώθηση του νομοσχεδίου αυτού ενδέχεται να πλήξει την δημοτικότητα του Άμπε, που ήδη μειώθηκε κάτω από το 50% αυτή την εβδομάδα, από 60% και πλέον που συγκέντρωσε αρχικά ο Ιάπωνας πρωθυπουργός.

Ορισμένοι αναλυτές, πάντως, λένε ότι δεν πιστεύουν πως το πολιτικό κόστος για την Άμπε θα είναι μεγάλο ή θα έχει διάρκεια. Πιο σημαντικό, λένε οι αναλυτές αυτοί, θα είναι για τους ψηφοφόρους το αποτέλεσμα της «συνταγής» οικονομικής πολιτικής που ονομάζουν «Αμπενόμικς», και συνίσταται στην άσκηση υπερβολικά χαλαρής νομισματικής πολιτικής και των δημοσίων δαπανών για την τόνωση της οικονομίας.

«Όσο τα «Αμπενόμικς» φέρνουν κάποια αποτελέσματα και ο δείκτης Nikkei μένει πάνω από τις 14.000 (μονάδες) το ποσοστό του Αμπε δεν θα πέσει», σχολίασε ο καθηγητής του πανεπιστημίου Χοκάιντο, Τζίρο Γιαμαγκούτσι.