«Οι συνθήκες δεν ήταν ιδανικές… Ομως λίγο σανίδι και πάθος χρειάζεται το θέατρο. Αυτό προσπάθησα κι εγώ να κάνω σήμερα. Το παν είναι να μη χάσουμε τον εαυτό μας».

Τα λόγια ανήκουν στον πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδόση Πελεγρίνη. Τα εξεφώνησε χθες, στις 6.30 το απόγευμα, ώρα Γαλλίας, στο Ελληνικό Σπίτι, στο Παρίσι, μετά την παράσταση με το έργο του ιδίου «Ζιλιέν, Ιουλιανός», σε σκηνοθεσία του ιδίου, με ερμηνεία του ιδίου.

Μολονότι η στιγμή ήταν ιστορική, μολονότι δηλαδή ο πρύτανης έχει αφήσει πίσω του τα συντρίμμια του Πανεπιστημίου Αθηνών για χάρη της θεατρικής του τουρνέ στην Ευρώπη, ο κόσμος δεν είναι πολύς. Καμιά πενηνταριά θεατές –άντε, 55 με τους διοργανωτές. Οι περισσότεροι άνω των 60, μέλη της ελληνικής κοινότητας, Ελληνες και ορισμένοι φιλέλληνες Γάλλοι. Πού ήταν, άραγε, οι έλληνες φοιτητές να τον αποθεώσουν;

Το σκηνικό: αριστερά δερμάτινος καναπές, δεξιά ξύλινο τραπέζι γραφείου με χαρτιά, ένα Johnny μαύρο ουίσκι, ένα ποτήρι, μπρούντζινη χρυσή κανάτα, σελοτέιπ. Μπροστά από το γραφείο λευκή καρέκλα.
Ο πρόεδρος της ελληνικής κοινότητας Μιχάλης Κακούρος χαιρετίζει τους επισήμους: τους εκπροσώπους της ελληνικής και της κυπριακής πρεσβείας και τον πρόξενο, χωρίς να πει αν είναι ο έλληνας ή ο κύπριος πρόξενος. «Βρισκόμαστε εδώ για ένα πολιτισμικό γεγονός», λέει –και προλαμβάνοντας τις αντιδράσεις, με δεδομένες τις επικρίσεις προς το πρόσωπο του πρύτανη για τον ρόλο που έχει παίξει στην κρίση του ελληνικού Πανεπιστημίου, σπεύδει να πει ότι έχει προσκληθεί πολύ νωρίτερα, με αφορμή τα 90 χρόνια της ελληνικής κοινότητας Παρισιού και περιχώρων. Στη συνέχεια, παρουσιάζει το κείμενο που θα παρασταθεί σε λίγο, λέγοντας ότι το έργο προσπαθεί να συμπεριλάβει και τα δεδομένα της σημερινής πραγματικότητας. Λίγο πριν αρχίσει το έργο, παρακαλεί να κλείσουν τα κινητά για να μη διαταραχθεί η θεατρική μυσταγωγία.

Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ. Ο πρύτανης Πελεγρίνης μπαίνει και κλείνει την πόρτα πίσω του. Πίνει μια γουλιά καφέ και βάζει το κόκκινο ύφασμα πάνω στον καναπέ. Το μονόπρακτο κρατά 50 λεπτά και ο ηθοποιός παθιάζεται, χειρονομεί, ουρλιάζει.

Ολη η παράσταση είναι ο διάλογος ενός ηθοποιού με τον νεκρό Ιουλιανό. Ο ηθοποιός «μπαίνει και βγαίνει» από τον ρόλο του Παραβάτη βυζαντινού αυτοκράτορα, φιλοσοφώντας μετά προϊόντος αμπέλου (το οποίο εκπροσωπεί το Johnny) για το τι είναι η ζωή, με ύφος κάπως πολύ πομπώδες, που μάλλον θα είναι χρήσιμο για την κατάκτηση του υψηλού στην τέχνη. Μέσα στον ρόλο του Ιουλιανού, ο πρύτανης φορεί κόκκινο χιτώνα. Εξω απ’ τον ρόλο, δεν φορεί.

«Ολα όπως βλέπεις γίνονται για το μ@#νί της χάρης της ή, για να το πούμε διαφορετικά, για την ψ#&ή του Αγαμέμνονα», λέει έξω απ’ τον ρόλο. Αλλά εκεί σταματάει να διαβάζει το κείμενο, αρνούμενος να εκφωνήσει αισχρολογίες μόνο και μόνο για να γίνει διάσημος. Το ίδιο μοτίβο επαναλαμβάνεται πριν από το τέλος: «Αν θα γ@#$σουν, πώς θα γ@#$θούν;», λέει το κείμενο, αλλά ο έξω απ’ τον ρόλο αντιδρά: «Οχι, αρνούμαι να μιλήσω για γ@#%σια».

Αλλωστε, σύμφωνα με το έργο, ο ηθοποιός, ο έξω απ’ τον ρόλο που συνομιλεί με το ρόλο, θέλει να γίνει γνωστός ηθοποιός με την ερμηνευτική αξία του, αφού αυτό είναι το «ακυρωμένο» όνειρο της ζωής του. Θέλει λέει να αλλάξει τη ζωή του, διότι σήμερα είναι φορέας καταστροφής που αγνοείται παντελώς (άραγε, τον αδικούμε αν διαβάσουμε αυτοβιογραφικά στοιχεία στην παράσταση;).

Η παράσταση έχει τελειώσει, αλλά ο πρύτανης Πελεγρίνης δεν εγκαταλείπει τη σκηνή. Εμπλεος της μέθης της σκηνής, κάνει μια τοποθέτηση ex cathedra, κράμα της αντίληψής του για την τέχνη και για τη ζωή:

«Τα γεγονότα στην Αθήνα τα έχετε ακούσει», λέει. «Τα πράγματα είναι αδιέξοδα. Αλλά τι να κάνω, έπρεπε να έρθω, είχε κανονιστεί από καιρό».

Διδακτικό

Το έργο του πρύτανη Πελεγρίνη είναι πολύ διδακτικό. Εν είδει νουθεσίας, προτρέπει τους θεατές τα εξής:

1 Αντί να μένεις στο γράμμα του έργου, να μπαίνεις στο νόημα, να προσπαθείς να το αναδείξεις.

2 Αν είχες ενδώσει στην ειρήνη που σου πρότειναν, τώρα τα πράγματα θα ήταν πιο ευνοϊκά για σένα. Κοίτα τώρα τα χάλια σου.

3 Κανένας καλλιτέχνης δεν δουλεύει ερήμην του κοινού.

4 Πρέπει να διαφυλάξουμε τον εαυτό μας γιατί αν χαθεί ο εαυτός μας έχουν χαθεί όλα (δις)

5 «Αν δει κανείς το όνειρο έχει καλώς, αν όχι πάλι έχει καλώς»…