Η αντίστροφη μέτρηση έχει ήδη αρχίσει. Σε τέσσερις ημέρες, στις 28 του μήνα, εκατομμύρια άνθρωποι από ολόκληρη την Αμερική πρόκειται να βρεθούν στην Ουάσιγκτον για να θυμηθούν και να τιμήσουν μια πορεία και μια ομιλία οι οποίες συνέβαλαν στη ριζική αλλαγή της αμερικανικής κοινωνίας. Πριν από 50 χρόνια, στις 28 Αυγούστου 1963, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ δήλωσε ότι «έχει ένα όνειρο» εκφωνώντας έναν συγκινητικό λόγο –έκφραση της πολιτικής του δεινότητας και, κυρίως, της πίστης του στη δυνατότητα αλλαγής των ανθρώπων και της κοινωνίας -, ο οποίος έμελλε να μείνει στην Ιστορία. Οι αυτόπτες και αυτήκοοι μάρτυρες αυτού του ανεπανάληπτου γεγονότος, οι οποίοι είχαν συγκεντρωθεί μπροστά από το Lincoln Memorial, κατά μήκος του επιβλητικού Εθνικού Πάρκου της Ουάσιγκτον, ξεπερνούσαν τις 200.000. Ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι παρακολούθησε την ομιλία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ από την τηλεόραση στον Λευκό Οίκο. Δεκάδες αστέρες του Χόλιγουντ, μεταξύ των οποίων ο Μάρλον Μπράντο, ο Πολ Νιούμαν, ο Χάρι Μπελαφόντε και ο Τσάρλτον Ιστον, έφθασαν στην Ουάσιγκτον με ένα τζετ που είχαν ναυλώσει ειδικά για αυτόν τον σκοπό. Εκείνη η ημέρα αποτέλεσε την κορύφωση της αποκαλούμενης Πορείας προς την Ουάσιγκτον, η οποία ανάγκασε το αμερικανικό Κογκρέσο να θεσπίσει έναν χρόνο αργότερα τoν περίφημο Civil Rights Act, έναν από τους πιο σημαντικούς νόμους των ΗΠΑ για τα πολιτικά δικαιώματα.

Το περιοδικό «Time» τιμά τον μεγάλο πρωταγωνιστή εκείνης της ημέρας, τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, αφιερώνοντάς του το εξώφυλλο του πιο πρόσφατου τεύχους του. Την ίδια στιγμή όμως διερωτάται: Στην Αμερική, η οποία πριν από μερικούς μήνες εξέλεξε για δεύτερη φορά έναν μαύρο Πρόεδρο, το «φυλετικό ζήτημα» έχει πράγματι επιλυθεί; Διανύοντας το πέμπτο έτος της προεδρίας του ο Μπαράκ Ομπάμα ήρθε περισσότερες από μία φορές αντιμέτωπος με το συγκεκριμένο ζήτημα. Σχεδόν κάθε φορά ανακαλύπτει με πικρία ότι το «όνειρο» του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ δεν έχει ακόμη πραγματοποιηθεί. Τουλάχιστον πλήρως.

ΑΛΛΑΓΕΣ. «Οσον αφορά συγκεκριμένα θέματα», αναφέρει το αμερικανικό περιοδικό, «η Αμερική κατάφερε να ξεπεράσει τις φιλοδοξίες του 1963. Επειτα από 50 χρόνια ένας άλλος μαύρος θα μιλήσει στα πλήθη, αλλά αυτή τη φορά θα κατέχει τη θέση του Προέδρου. Μεταξύ των χιλιάδων ανθρώπων που θα ακούσουν την ομιλία του Ομπάμα θα υπάρχουν γυναίκες, μέλη μειονοτήτων και μετανάστες οι οποίοι έχουν καταφέρει να εισέλθουν στην κλίμακα της κοινωνικής κινητικότητας, γεγονός αδιανόητο πριν από μισό αιώνα».

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 σχεδόν το ένα τρίτο των Αφροαμερικανών δεν κατάφερνε να τελειώσει το Γυμνάσιο. Σήμερα το 21% κατέχει πτυχίο, μεταπτυχιακό ή διδακτορικό. Το ζεύγος Ομπάμα αποτελεί ένα εξαιρετικό δείγμα μελών μιας νέας μεγαλομεσαίας τάξης τα οποία μπορούν να φιλοδοξούν να ανέλθουν κοινωνικά χάρη κυρίως στην εκπαίδευσή τους.

Πριν από τους Ομπάμα, δύο άλλοι Αφροαμερικανοί –ο Κόλιν Πάουελ και η Κοντολίζα Ράις –διετέλεσαν υπουργοί Εξωτερικών των ΗΠΑ. Εξάλλου, σήμερα πολλοί από τους στενούς συνεργάτες του Μπαράκ Ομπάμα είναι επίσης Αφροαμερικανοί και κατέχουν επιτελικές θέσεις: ο Ερικ Χόλντερ είναι υπουργός Δικαιοσύνης, η Σούζαν Ράις υπεύθυνη Εθνικής Ασφαλείας, η Βάλερι Τζάρετ η πιο έμπιστη από τους συμβούλους του.

Πέρα από τις στατιστικές ή μάλλον δίπλα σε αυτές υφίσταται και μια αδιαμφισβήτητη πρόοδος του ήθους και της νοοτροπίας της αμερικανικής κοινωνίας. «Στις ΗΠΑ του 2013», αναφέρει σε σχετικό άρθρο του o δημοσιογράφος της «Ρεπούμπλικα» Φεντερίκο Ραμπίνι, «αν ένας πολιτικός τολμούσε να ξεστομίσει προσβολές σαν και αυτές τις οποίες δέχθηκε η υπουργός Σεσίλ Κιένζ στην Ιταλία, θα έβλεπε την καριέρα του να καταρρέει αμέσως εξαιτίας της συλλογικής αποστροφής». Ωστόσο ακόμη και στην Αμερική, 50 χρόνια αφότου ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ εκμυστηρεύθηκε σε όλον τον κόσμο το πανανθρώπινο όνειρό του, το χρώμα εξακολουθεί να προκαλεί. Ο Μπαράκ Ομπάμα το διαπίστωσε από πρώτο χέρι και ως Πρόεδρος των ΗΠΑ πριν από τέσσερα χρόνια, στις 16 Ιουλίου 2009, μερικούς μήνες αφότου ανέλαβε τα καθήκοντά του. Εκείνη την ημέρα ένας διακεκριμένος ακαδημαϊκός από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, ο Αφροαμερικανός Χένρι Γκέιτς, συνελήφθη από την Αστυνομία της Μασαχουσέτης. Το αδίκημά του; Προσπαθούσε να μπει στο σπίτι του σε ένα συγκρότημα κατοικιών στο εσωτερικό της πανεπιστημιούπολης του Κέμπριτζ. Για τους αστυνομικούς που τον συνέλαβαν ο Γκέιτς ήταν ένας μαύρος σε μια ακριβή περιοχή, άρα ύποπτος. Οταν ο Ομπάμα πήρε το μέρος του ηλικιωμένου καθηγητή δηλώνοντας ότι η Αστυνομία έδρασε «βλακωδώς», ξέσπασε μια έντονη αντιπαράθεση καθώς πολλοί, πολίτες και πολιτικοί, θεώρησαν εξοργιστικό το γεγονός ένας μαύρος Πρόεδρος να υποστηρίζει έναν άλλο μαύρο βάλλοντας κατά των αστυνομικών.

Πιο πρόσφατα ο Ομπάμα προκάλεσε την αμερικανική κοινή γνώμη παίρνοντας θέση στην υπόθεση του Τρέιβον Μάρτιν, του 17χρονου Αφροαμερικανού που στις 26 Φεβρουαρίου δολοφονήθηκε από τον Τζορτζ Ζίμερμαν, έναν αυτόκλητο προστάτη-φρουρό. «Αν είχα έναν γιο», σχολίασε εμφανώς ενοχλημένος ο Ομπάμα, «θα έμοιαζε με τον Τρέιβον». Δικαστήριο της Φλόριδας απάλλαξε τον αδίστακτο τιμωρό από όλες τις κατηγορίες. Σήμερα ο Ζίμερμαν είναι ελεύθερος, ενώ ο Μάρτιν νεκρός. Στη συνέχεια, ο Ομπάμα επανήλθε στο ζήτημα μιλώντας για κάποιες αναμνήσεις από τα νεανικά του χρόνια: για τα καχύποπτα βλέμματα των λευκών ή για τις γυναίκες που έσφιγγαν τις τσάντες τους κάθε φορά που περνούσε από κοντά τους. Ακόμη και σήμερα, ανέφερε ο Ομπάμα, υπάρχουν οδηγοί ταξί στην Ουάσιγκτον οι οποίοι δεν θα τον έπαιρναν αν αποφάσιζε να βγει ινκόγκνιτο από τον Λευκό Οίκο.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΑΘΗΚΗ. Στις 28 Αυγούστου ο πρώτος μαύρος Πρόεδρος στην Ιστορία των ΗΠΑ πρόκειται να μιλήσει για το όνειρο του μεγάλου πολιτικού αγωνιστή από την ίδια θέση από την οποία εκείνος το ανακοίνωσε πριν από 50 χρόνια. Γνωρίζοντας ωστόσο ότι πάρα πολλοί Αμερικανοί εξακολουθούν είτε να μην επιθυμούν να δουν είτε να μην μπορούν να βιώσουν το όνειρο του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.