Αναζήτηση
Είναι ο νέος απαγορευμένος καρπός που απολαμβάνουν οι πειρατές του Διαδικτύου. Το όνομά του; Δωρεάν ψηφιακά βιβλία. Η γκάμα είναι τεράστια και δύσκολα θα αφήσει κάποιον ασυγκίνητο: από σχολικά εγχειρίδια έως τα λογοτεχνικά μπεστ σέλερ που ακόμη μυρίζουν μελάνι στα ράφια των βιβλιοπωλείων.
Το κίνητρο κάποιες φορές για τους πειρατές είναι η ανάγκη, ειδικά για τις περιπτώσεις που κάποιος τίτλος έχει εξαντληθεί από την αγορά. Κάποιες άλλες φορές τους ενδιαφέρει μόνο η ίδια η πρόκληση να σπάσουν τους κανόνες και κάποιες άλλες απλώς θεωρούν ότι είναι ο πιο εύκολος τρόπος για να δανείσουν υλικό σε κάποιο φίλο τους, όπως θα έκαναν παλαιότερα με τις φωτοτυπίες σελίδων.
Ελάχιστα δευτερόλεπτα είναι αρκετά για να εντοπιστεί το αντικείμενο του πόθου. Αρκεί να πληκτρολογήσει κάποιος σε μια διαδικτυακή μηχανή αναζήτησης τον τίτλο του βιβλίου που επιθυμεί και να προσθέσει τη φράση «δωρεάν e-book» ή τη λέξη «torrent» (πρόκειται για τη μαγική λέξη που αναφέρεται σε ιστοσελίδες που αφορούν τη διακίνηση αρχείων).
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να βρουν σχεδόν τα πάντα, ειδικά αν πρόκειται για ξενόγλωσσο υλικό. Ωστόσο ο αρχικός ενθουσιασμός μετριάζεται σχεδόν αμέσως καθώς οι παγίδες βρίσκονται ψηλά στις σελίδες αναζήτησης. Στην καλύτερη περίπτωση απαιτούν να κατεβάσουμε ένα πρόγραμμα που θα ανοίξει τα αρχεία, τα οποία συχνά αποδεικνύονται άδεια. Στη χειρότερη περίπτωση απαιτείται χρηματικό ποσό εγγραφής, αλλά εν συνεχεία ο θησαυρός αποδεικνύεται άνθρακες καθώς οι φάκελοι με τα αρχεία είναι κενοί.
«Χρειάζεται προσοχή ώστε να μη γενικεύουμε, διότι οι πειρατές δεν ανήκουν σε ενιαία κατηγορία», εξηγεί ο Τζον Πέρεσον, επικεφαλής του Τμήματος Μελετών της Ενωσης Ιταλών Εκδοτών στην εφημερίδα «Λα Ρεπούμπλικα».
«Υπάρχουν εκείνοι που κατεβάζουν παράνομα βιβλία, επειδή δεν κυκλοφορούν στην αγορά. Μια άλλη κατηγορία ανήκει στους ψυχαναγκαστικούς καταναλωτές που θέλουν να συσσωρεύουν αντικείμενα, ανάμεσά τους και βιβλία, τα οποία το πιθανότερο είναι ότι δεν θα διαβάσουν. Μια τρίτη κατηγορία αφορά εκείνους που θέλουν κατά κάποιον τρόπο να αντισταθούν στα μέτρα κατά της πειρατείας και, τέλος, αυτή που πιστεύει ότι όλοι πρέπει να έχουν ελεύθερη πρόσβαση στη γνώση. Επειδή οι κατηγορίες των βιβλιοπειρατών είναι ποικίλες, θα πρέπει να καταπολεμηθούν με στοχευμένες και διαφορετικές μεταξύ τους στρατηγικές».
Η βιβλιοθήκη ενός πειρατή εξαρτάται από τα ενδιαφέροντά του. Μπορεί να περιλαμβάνει από κλασικά κείμενα έως το πιο πρόσφατο ευπώλητο βιβλίο. Τα βιβλία σε ποσοστό 75% ταυτόχρονα με τη στιγμή της κυκλοφορίας τους στα καταστήματα εμφανίζονται και πειρατικά στο Διαδίκτυο.
Εμπειρογνώμονες του κλάδου υποστηρίζουν ότι η πειρατεία στην Ιταλία αντιστοιχεί στο 2% της παγκόσμιας αγοράς βιβλίου (η αξία της εκτιμάται σε πάνω από 1,3 δισ. ευρώ). Αυτό το γεγονός καθιστά σαφές ότι, αν τα αντίτυπα που κυκλοφορούν πειρατικά πωλούνταν νόμιμα στην αγορά, η πτώση στην αγορά του βιβλίου –η οποία εκτιμάται στο 7% –θα ήταν πιο περιορισμένη.
Η προσιτή τιμή των e-books δεν λειτουργεί προφανώς αποτρεπτικά, δεδομένου ότι οι περισσότεροι από τους 60.000 ψηφιακούς τίτλους που κυκλοφορούν έχουν ήδη αποκτήσει τους πειρατικούς τους κλώνους. Γι’ αυτό και άνθρωποι των ψηφιακών εκδόσεων εκτιμούν ότι πρέπει οι τιμές να πέσουν περαιτέρω. Ενα κόστος γύρω στα 8-10 ευρώ αποθαρρύνει το δωρεάν «κατέβασμα», υποστηρίζουν.
Τάξη στο χάος φαίνεται δύσκολο να μπει. Και το απόλυτο χάος φαίνεται ότι επικρατεί στις ιστοσελίδες που παρέχουν δυνατότητα ανταλλαγής αρχείων μεταξύ των χρηστών, καθώς τα βιβλία μπορεί να είναι ανακατεμένα με ταινίες, τηλεοπτικές σειρές και πορνογραφικό υλικό. Πιο ξεκάθαρα είναι τα πράγματα στις ιστοσελίδες που προσφέρουν άμεση λήψη αρχείων, καθώς μπορεί ο ενδιαφερόμενος (εκδότης ή συγγραφέας) να ζητήσει την απομάκρυνση του υλικού. Ωστόσο η παρακολούθηση του τι συμβαίνει στο Διαδίκτυο είναι σχεδόν αδύνατη.
Κλειδί στην όλη υπόθεση της πειρατείας είναι η ταχύτητα, λένε οι γνώστες του χώρου. Οι πειρατές ξέρουν να εμφανίζονται και να εξαφανίζονται μέσα σε λίγες ώρες, καθιστώντας έτσι σχεδόν ουτοπική την όποια προσπάθεια να υπερασπιστεί κάποιος τη δουλειά του και τα πνευματικά του δικαιώματα. Εκτός των άλλων, ούτε το νομικό πλαίσιο βοηθά τους δημιουργούς να προστατεύσουν το έργο τους καθώς μια ιστοσελίδα δεν μπορεί να κατηγορηθεί για τις ενέργειες εκείνων που το χρησιμοποιούν, υπό τον όρο ότι θα πρέπει να αφαιρεθεί το επίμαχο υλικό μέσα σε 24 ώρες από τη στιγμή που θα υποδειχθεί.
