Κλείνουν τρεις εβδομάδες από τότε που ολοκληρώθηκε και επίσημα η εξαγορά του ΔΕΣΦΑ από την αζέρικη Socar, θα περάσουν ωστόσο αρκετοί μήνες μέχρι η συμφωνία να πάρει το τελικό «οκέι» από τις κοινοτικές αρχές.

Επειδή μάλιστα είναι η πρώτη φορά που διαχειριστής ενεργειακού δικτύου χώρας- μέλους περνά στα χέρια εταιρείας κράτους μη κοινοτικού, οι γραφειοκράτες της Κομισιόν θα είναι «διπλά» προσεκτικοί.

Πόσο μάλλον όταν μπροστά τους έχουν μια εταιρεία με τρεις διαφορετικές ιδιότητες : Μελλοντικά η Socar θα είναι ένας από τους προμηθευτές φυσικού αερίου της Ε.Ε. μέσω του αγωγού TAP, διαχειριστής του ελληνικού συστήματος φυσικού αερίου μέσω του ΔΕΣΦΑ, ενώ είναι ήδη παραγωγός αλλά και προμηθευτής στο Αζερμπαϊτζάν.

Τι σημαίνουν από πλευράς χρόνων όλα τα παραπάνω; Ότι θα χρειαστούν τέσσερις-πέντε μήνες ακόμη- ίσως και παραπάνω- σύμφωνα με γνωρίζοντες τις κοινοτικές διαδικασίες, προκειμένου να ολοκληρωθούν οι περίπλοκες εγκρίσεις και να αλλάξει χέρια η διοίκηση του ΔΕΣΦΑ.

Τα εύκολα στην Ελλάδα

Τα πιο απλά βήματα είναι αυτά που πρέπει να γίνουν επί ελληνικού εδάφους, αρχής γενομένης από τη μεθεπόμενη Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου. Τότε συνέρχεται η έκτακτη γενική συνέλευση των ΕΛΠΕ, προκειμένου να εγκρίνει την συμφωνία μεταβίβασης στη Socar (ο όμιλος πούλησε το 35% του ΔΕΣΦΑ). Εκεί, θα δοθεί το «οκευ» για την προσφορά της Socar ύψους 400 εκατ. ευρώ, την οποία και έχει ήδη εγκρίνει από τις 5 Αυγούστου το Δ.Σ. των ΕΛΠΕ. Ακολουθούν η έγκριση της συμφωνίας από το Ελεγκτικό Συνέδριο, εν συνεχεία από την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, και μετά αρχίζουν τα δύσκολα.

Τα δύσκολα στις Βρυξέλλες

Εκτιμάται ότι μέσα στο διάστημα Σεπτεμβρίου- Οκτωβρίου η έγκριση της συμφωνίας θα φτάσει στα κοινοτικά γραφεία της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Κομισιόν, γνωστής ως DG Com, και του Ευρωπαίου Ρυθμιστή Ενέργειας (ACER).

Η μεν DG Com (Αλμούνια) θα κρίνει κατά πόσο η μεταβίβαση του ΔΕΣΦΑ στη Socar συμβαδίζει με την κοινοτική νομοθεσία περί ανταγωνισμού, ο δε Ευρωπαίος Ρυθμιστής θα πιστοποιήσει κατά πόσο ο ΔΕΣΦΑ δεν λειτουργεί στο πλαίσιο μιας καθετοποιημένης ενεργειακής εταιρείας.

Θυμίζουμε ότι με βάση το νόμο 4001 που ενσωμάτωσε τις κοινοτικές ενεργειακές οδηγίες στο εθνικό δίκαιο, η ανεξαρτησία ενός διαχειριστή ενεργειακών δικτύων από την καθετοποιημένη εταιρεία, πρέπει υποχρεωτικά να πιστοποιείται από την αρμόδια ευρωπαϊκή αρχή (ACER).

Και μπορεί η ανεξαρτησία του ΔΕΣΦΑ από την ΔΕΠΑ να είχε πιστοποιηθεί λίγες μόλις ημέρες πριν από την κατάθεση δεσμευτικών προσφορών και την εν συνεχεία πώλησή του, άλλα έκτοτε το ιδιοκτησιακό του καθεστώς άλλαξε, και πέρασε στη Socar. Η αλλαγή ιδιοκτήτη απαιτεί τώρα ένα νέο γύρο διαβουλεύσεων με βάση τα όσα προβλέπουν οι κοινοτικές οδηγίες.

Η δυσκολία έγκειται στο γεγονός ότι είναι η πρώτη φορά που το ρόλο διαχειριστή ενεργειακού δικτύου μιας χώρας αναλαμβάνει μη κοινοτική εταιρεία.

Δεν έχει ξανατύχει στην Κομισιόν, από τότε που τέθηκαν σε ισχύ οι ενεργειακές οδηγίες, να κληθεί να εξετάσει τη μεταβίβαση ενός εθνικού διαχειριστή σε εταιρεία που δεν ανήκει σε χώρα-μέλος. Πολύ περισσότερο, όταν η Socar, δηλαδή ο νέος ιδιοκτήτης του διαχειριστή, εκτός από παραγωγός φυσικού αερίου είναι και προμηθευτής. Θυμίζουμε ότι το ίδιο ακριβώς καθεστώς διέπει και τη Gazprom, που ελέγχεται γιʼ αυτόν ακριβώς το λόγο από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού.

Γνωρίζοντας όλα τα παραπάνω, η Socar έχει εδώ και καιρό ενημερώσει τις κοινοτικές αρχές ότι δεν πρόκειται να ασκήσει εμπορική δραστηριότητα, δηλαδή να προμηθεύει φυσικό αέριο στην Ελλάδα. Ωστόσο, με δεδομένη την αυστηρότητα των οδηγιών, οι διασφαλίσεις των Αζέρων θα εξεταστούν ενδελεχώς από την Κομισιόν, κάτι που μπορεί να απαιτήσει χρόνο.