Αναζήτηση
Η ζωή, λένε, μιμείται την τέχνη, αλλά δεν είναι λίγες οι φορές που ισχύει και το αντίστροφο. Αν μη τι άλλο, οι ταινίες του Γούντι Αλεν το αποδεικνύουν. Ο ίδιος, βέβαια, δεν βαριέται ποτέ να διαψεύδει όλες εκείνες τις αναλύσεις που εντοπίζουν τον ίδιο πίσω από κάθε ήρωα που ενσάρκωσε στη μακρά (και, ευτυχώς για εμάς, σταθερά εξελισσόμενη) φιλμογραφία του. Οχι, λέει, όταν δημιουργώ έναν χαρακτήρα δεν τον προσαρμόζω στην περσόνα μου, ακόμη και όταν τον ενσαρκώνω ο ίδιος. Αδύνατον να μας πείσει όμως. Ο λόγος έχει ονοματεπώνυμο: «Annie Hall».
Η ταινία, η οποία βγήκε στις αίθουσες με τον «ευφυέστατο» ελληνικό τίτλο «Ο νευρικός εραστής», ήταν η πρώτη προσπάθεια του Αλεν να ξεφύγει από τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα της φαρσικής κωμωδίας.
«ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΠΕΤΥΧΕ». Ο ίδιος ο Γούντι Αλεν περιέγραφε αυτή την προσπάθειά του στον γράφοντα πριν από λίγα χρόνια με τα εξής λόγια: «Επηρεασμένος από τη σχέση μου με την Ντάιαν Κίτον, η οποία ήταν και παραμένει ένας εξαιρετικά χαρισματικός και πνευματώδης άνθρωπος, συνειδητοποίησα ότι δεν ήταν ανάγκη να καταφεύγω συνεχώς στη λύση του εύκολου και κραυγαλέα κωμικού τεχνάσματος, ότι μπορούσα να αξιοποιήσω αλλιώς τους χαρακτήρες μου αλλά και να παρασύρω το κοινό σε έναν τέτοιο ρυθμό. Το πείραμα πέτυχε με το «Annie Hall» και αυτό με έσωσε από κάποια βέβαια εμφράγματα».
Ελα όμως που η ταινία του αυτή αφορά την πραγματική σχέση του με την Ντάιαν Κίτον. Της οποίας άλλωστε το αληθινό όνομα ήταν… Dianne Hall. Να παραθέσουμε το στόρι της ταινίας; Ο Αλβι Σίνγκερ, ένας κωμικός σταθερά αναρριχώμενης δημοτικότητας, γεννημένος στο Μπρούκλιν από εβραίους γονείς και αφοσιωμένος κάτοικος Νέας Υόρκης (σας θυμίζει κάποιον;), ερωτεύεται μια γλυκύτατη μα και εξαιρετικά ανασφαλή νεαρά με ταλέντο στο τραγούδι. Η ίδια η Ντάιαν Κίτον βρίσκει τον χαρακτήρα της στο φιλμ «ακριβή στις λεπτομέρειες» και –σε αντίθεση με τον σκηνοθέτη –δεν αρνείται πως η ταινία στηρίζεται αρκετά στη σχέση της μαζί του.
Εν συνεχεία, πάντως, η σχέση τους αυτή μας παρουσιάζεται μέσα από αριστοτεχνικώς τοποθετημένα φλασμπάκ, όπου αποτυπώνονται οι εντάσεις και οι τσακωμοί τους. Που οφείλονται κατά κύριο λόγο στη φύση των χαρακτήρων τους. Χωρίζουν, ξανασμίγουν, ξαναχωρίζουν. Η Ανι φεύγει από τη Νέα Υόρκη και συζεί με ένα στέλεχος δισκογραφικής εταιρείας. Ο Αλβι, συνειδητοποιώντας ότι την αγαπά ακόμα, προσπαθεί απεγνωσμένα να την πείσει να γυρίσει πίσω.
«Ημουν ερωτευμένη μαζί του προτού τον γνωρίσω», διηγείται η ίδια η Ντάιαν Κίτον στην αυτοβιογραφία της. «Γιατί; Επειδή ήταν ο Γούντι Αλεν! Μαζευόμασταν οικογενειακώς για να τον χαζέψουμε στην τηλεόραση, στο τηλεοπτικό σόου του Τζόνι Κάρσον. Ηταν τόσο μοντέρνος, τόσο άνετος, με τα χοντρά γυαλιά του και τα κοστούμια του. Αλλά περισσότερο απ’ όλα με κέρδισαν οι χειρονομίες του και τα αυτοσαρκαστικά του αστεία. Και από κοντά ήταν ακόμη καλύτερος. Είχε, πιστέψτε το, και ωραίο σώμα. Σμίξαμε. Ωσπου μου πρότεινε και έναν ψυχαναλυτή! Του άρεσαν τα νευρωτικά κορίτσια. Συχνά «χτυπούσε» ο ένας τις αποτυχίες του άλλου. Ηταν κάτι που απολαμβάναμε –εκτοξεύαμε τη μία προσβολή μετά την άλλη. Και γνωρίζαμε πολύ καλά τα τρωτά μας σημεία».
ΕΜΕΙΝΕ Η ΑΓΑΠΗ. Από τη φύση της, ήταν μια σχέση που δεν μπορούσε να κρατήσει. Ευτυχώς όμως που υπάρχει το σινεμά. Γιατί μπορεί ο έρωτας να έφυγε, έμεινε όμως η αγάπη ανάμεσα σε δύο σπουδαίους ηθοποιούς. Ετσι, η Κίτον συνέχισε να εμφανίζεται στις ταινίες του Γούντι Αλεν, ο οποίος θα γράψει το «Annie Hall» σχεδόν αμέσως μετά τον χωρισμό τους –με τους πρωταγωνιστές να παίζουν ουσιαστικά τους εαυτούς τους. Μπορείτε να φανταστείτε καλύτερη συμφιλίωση;
Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, βέβαια, ο Αλεν θα ερωτευτεί ξανά. Οχι την Κίτον, αλλά… την ηθοποιό Στέισι Νέλκιν, ξεκινώντας έναν δεσμό δύο ετών (χαριτωμένη λεπτομέρεια: η Νέλκιν θα εμφανιστεί πολλά χρόνια μετά τον χωρισμό τους στο «Σφαίρες πάνω από το Μπροντγουέι», το 1994). Η ταινία θα σημειώσει τρελή εισπρακτική επιτυχία, οι δε κριτικοί θα την αποθεώσουν. Επίσης, η ίδια η Ντάιαν Κίτον θα βραβευτεί με Οσκαρ Α’ γυναικείου ρόλου ενσαρκώνοντας την ίδια μέσα από τα μάτια του άνδρα που την αγάπησε όσο λίγοι. Τόσο που γύρισε μια ολόκληρη ταινία για αυτήν.
