Στο κατώφλι μιας από τις δυσκολότερες σεζόν του θεάτρου, που κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει πόσο θα μειωθούν οι παραστάσεις, αν πολλές θα βρουν χρηματοδότηση και αν θα μειωθούν τα εισιτήρια, μιας σεζόν στην οποία η ανεργία των ηθοποιών φτάνει το 95%, μια πρώτη τάση διαφαίνεται στον ορίζοντα: παραστάσεις οι οποίες βασίζονται σε αληθινές ιστορίες, σε ντοκουμέντα και βιογραφίες.

Στο αυτογραφικό διήγημα-μαρτυρία «Η Μυρτιά του βουνού», η αντάρτισσα (κόρη του κομμουνιστή ελασίτη Ηλία Μακρυνιώτη, που δολοφονήθηκε το 1947) Ελένη Τραγγανίδα – Μακρυνιώτη αποτύπωσε αναμνήσεις από την εποποιία του ΔΣΕ (Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας) και αφιέρωσε το βιβλίο της στους πεσόντες αγωνιστές, στον πατέρα της, στον συναγωνιστή άντρα της και στα παιδιά της. Ο μονόλογος «Μυρτιά», το ψευδώνυμο δηλαδή της Τραγγανίδα στο αντάρτικο, ανεβαίνει –στη θεατρική σεζόν που ξεκινάει –στο Σημείο Lab του θεάτρου Σημείο, από την Ελένη Γερασιμίδου.

Ο γιατρός, αθλητής και βουλευτής της ΕΔΑ Γρηγόρης Λαμπράκης υπήρξε ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη και αγωνιστής της δημοκρατίας και της ειρήνης. Την υπόθεση της δολοφονίας του που έγινε τον Μάιο του 1963 ανεβάζει και αυτή τη σεζόν το Εθνικό Θέατρο, με την παράσταση του έργου «Ζ» (από το «Ζει») σε σκηνοθεσία Εφης Θεοδώρου. Βασισμένο στο μυθιστόρημα-ντοκουμέντο του Βασίλη Βασιλικού, αλλά και στο βιβλίο-ρεπορτάζ «Πολιτική δολοφονία: Θεσσαλονίκη ’63» του Κώστα Παπαϊωάννου.

Από την Ελλάδα στη ναζιστική Γερμανία. Οπου στα στρατόπεδα συγκέντρωσης κάποιες άλλες, τρομακτικές, προσωπικότητες έγραφαν Ιστορία. Οπως ο γιατρός του Αουσβιτς Γιόζεφ Μένγκελε, γνωστός και ως Αγγελος του Θανάτου. Και αν ο «Μένγκελε» (στη θεατρική εκδοχή του Θανάση Τριαρίδη ανεβαίνει στη σκηνή Faust σε σκηνοθεσία Κώστα Φιλίππογλου) έκανε ανθρώπινα πειράματα, για την εξολόθρευση χιλιάδων Τσιγγάνων από τους Ναζί μιλάει με μέσον τον σύγχρονο χορό και το φλαμένκο ο χορευτής και χορογράφος από τη Σεβίλλη Ισραέλ Γκαλβάν στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών με την παράσταση «Αληθινό» («Lo Real / Le Reel / The Real»).

Ο ρατσισμός και ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζεται ο ξένος είναι τα βασικά θέματα της κωμικής τραγωδίας των Μιχάλη Ρέππα και Θανάση Παπαθανασίου «Ο Εβρος απέναντι», που ανεβάζει τον Νοέμβριο το ΚΘΒΕ στο Μικρό Θέατρο της Μονής Λαζαριστών. Εργο με έμπνευση από μια είδηση για τη ληστεία το 1997 μιας ανήμπορης γριούλας από δύο Ελληνες που παρίσταναν τους Αλβανούς.

Η ΟΡΙΑΝΑ ΦΑΛΑΤΣΙ. Η ιταλίδα δημοσιογράφος Οριάνα Φαλάτσι, η οποία πήρε μέρος στην Αντίσταση κατά της ναζιστικής κατοχής στην Ιταλία, συνδέθηκε με τον Αλέκο Παναγούλη έως τη δολοφονία του, οπότε και έχασε το παιδί του το οποίο κυοφορούσε. Η ιστορία της, η οποία έγινε και βιβλίο («Γράμμα σε ένα παιδί που δεν γεννήθηκε ποτέ»), γίνεται τώρα παράσταση από τη Μάρω Μπουρδούκα, σε σκηνοθεσία Μάνου Πετούση και θα ανεβεί τον Δεκέμβριο από το Κρατικό Βορείου Ελλάδος.

Στη βικτωριανή Αγγλία η σύντομη αλλά έντονη ζωή του ιρλανδού συγγραφέα Οσκαρ Γουάιλντ περιείχε σκάνδαλα και φυλακή για τις απαγορευμένες ερωτικές επιλογές του. Ο δανδής της συγγραφής, εκτός από το συγγραφικό έργο του, άφησε παρακαταθήκη μια σειρά από έξυπνα – πνευματώδη αποφθέγματα: «Ρήσεις και αντιρρήσεις», όπως είναι και ο τίτλος της μουσικής παράστασης που θα ανεβεί στο θέατρο Πορεία τον Ιανουάριο του 2014.

Βασισμένη σε μια ιδέα της Μάγδας Μαυρογιάννη, περιέχει λόγο, λυρικό τραγούδι – με τις υψιφώνους Μίνα Πολυχρόνου – Μάιρα Μηλολιδάκη και τη μεσόφωνο Ειρήνη Καράγιαννη –, πιάνο και προβολή.

Δεν είναι η μόνη εφετινή παράσταση με άξονα τον εκκεντρικό ιρλανδό συγγραφέα. Στο Αγγέλων Βήμα θα παρασταθεί και το έργο «Οσκαρ Γουάιλντ – Το φιλί του Ιούδα» του Ντέιβιντ Χέαρ, το οποίο εστιάζει στο τέλος της ζωής του Γουάιλντ, στη σχέση του με τον λόρδο Αλφρεντ Ντάγκλας και στην προδοσία από αυτόν.

ΤΡΕΙΣ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΕΣ. Νευρικοί κλονισμοί, κατάθλιψη, σεξουαλική κακοποίηση… Η ζωή της Βιρτζίνια Γουλφ δεν στάθηκε εμπόδιο στο λογοτεχνικό της έργο, ωστόσο οδήγησε τελικά στην αυτοκτονία της. Στο Αγγέλων Βήμα βρίσκει σκηνή και αυτή η βιογραφία στο πλαίσιο της παράστασης «Αιρετικές αυτόχειρες» με άξονα, εκτός από τη Γουλφ, τις ποιήτριες Αννα Αχμάτοβα και Σίλβια Πλαθ, οι οποίες επίσης έδωσαν τέλος στη ζωή τους.

Η ρωσίδα Αννα Αχμάτοβα έζησε τον Α’ και τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, την άνοδο του Στάλιν στην εξουσία, τον θάνατο του συζύγου της σε γκουλάγκ στη Σιβηρία, αλλά και την πολύχρονη φυλάκιση του γιου της που ήταν αρχικά καταδικασμένος σε θάνατο. Τραγική ειρωνεία: πέθανε την ημέρα επετείου του θανάτου του Στάλιν.

Τη Σίλβια Πλαθ, από την άλλη, ψυχική ασθένεια την οδήγησε να αυτοκτονήσει στην κουζίνα του σπιτιού της, βάζοντας το κεφάλι της μέσα στον φούρνο γκαζιού. Ηταν μόλις 30 ετών…