Περισσότερες λεπτομέρειες που οδήγησαν στο τραγικό δυστύχημα με το τρένο στην Ισπανία, δόθηκαν στη δημοσιότητα, σύμφωνα με τα στοιχεία που κατέγραψαν τα μαύρα κουτιά του συρμού.

Η ταχεία αμαξοστοιχία η οποία ενεπλάκη στο δυστύχημα της 24ης Ιουλίου το οποίο στοίχισε τη ζωή σε 79 ανθρώπους φρέναρε την ώρα που εκτροχιάστηκε, μειώνοντας ταχύτητα από τα 179 χιλιόμετρα ανά ώρα στα 153, μόλις τέσσερα δευτερόλεπτα αργότερα αλλά αφού ήδη είχε βγει από τις ράγες.

Η αμαξοστοιχία είχε αναπτύξει ταχύτητα 199 χ.α.ώ., σε ένα τμήμα της γραμμής όπου το όριο ήταν τα 200 χ.α.ώ., πριν από το σημείο όπου ξεκινούσε η στροφή στην οποία εκτροχιάσθηκε.

Ο μηχανοδηγός Φρανθίσκο Χοσέ Γκαρθόν Αμο δέχθηκε μία κλήση από έναν από τους ελεγκτές εισιτηρίων που επέβαιναν στον ίδιο συρμό, ο οποίος ήθελε από αυτόν να τον ενημερώσει σε ποια αποβάθρα θα προσέγγιζε το τρένο στον σταθμό, ώστε να διευκολύνει μία οικογένεια με μικρά παιδιά στην αποβίβασή της.

Ο Γκαρθόν μιλούσε στο εσωτερικό τηλέφωνο με τον ελεγκτή έως και 11 δευτερόλεπτα πριν από το δυστύχημα (που συνέβη στις 8:41:06 το βράδυ) κι ενδιάμεσα ειδοποιήθηκε με ηχητικό σήμα από το σύστημα του συρμού ότι πλησίαζε σε κόμβο με μέγιστη επιτρεπόμενη ταχύτητα τα 80 χ.α.ώ..

Τα μαύρα κουτιά κατέγραψαν πως ο συρμός εισήλθε στην στροφή με ταχύτητα 195 χιλιόμετρα ανά ώρα, ενώ εκείνη ακριβώς τη στιγμή ο Γκαρθόν έθεσε σε εφαρμογή τα φρένα – ακούγεται και η αγωνιώδης κραυγή του κατά την προσπάθεια – με αποτέλεσμα ο συρμός να εκτροχιασθεί τρέχοντας με ταχύτητα 179 χ.α.ώ., η οποία μειώθηκε στα 153 αφού όμως ήδη τα 13 βαγόνια είχαν αρχίσει να φεύγουν από τις σιδηροτροχιές.

Ο ελεγκτής Αντόνιο Μαρτίν Μαρουγάν παραδέχθηκε την Πέμπτη ενώπιον του ανακριτή Λουίς Αλάεθ πως συνομιλούσε στο εταιρικό τηλέφωνο με τον Γκαρθόν λίγο πριν το δυστύχημα – μία λεπτομέρεια που δεν είχε αναφέρει στην πρώτη του κατάθεση στην αστυνομία – αλλά τόνισε πως «σε καμία περίπτωση δεν αισθάνεται ένοχος για οτιδήποτε».

Ο ίδιος, σύμφωνα με το ισπανικό πρακτορείο ειδήσεων EFE, δεν είχε αναφερθεί στη συνομιλία του με τον Γκαρθόν γιατί εκείνη την στιγμή δεν το θυμήθηκε, δεν του φάνηκε σημαντικό, διότι ακόμη το «μυαλό του ήταν πλημμυρισμένο από τις τρομακτικές εικόνες». Ο Μαρτίν Μαρουγάν μετά την δίωρη κατάθεσή του έφυγε πλαισιωμένος από αστυνομικούς που τον συνόδευσαν στο ΙΧ του.

«Σας το έχω πει ήδη, το κινητό μου τηλέφωνο βρισκόταν στην τσέπη μου όταν εκτροχιάσθηκε το τραίνο», δήλωσε ο ίδιος στους δημοσιογράφους, απαντώντας στη σχετική ερώτηση ότι «αισθάνεται καλά σωματικά, αλλά έχει καταβληθεί ψυχολογικά».