Ηταν ο άνθρωπος που είχε συνδέσει όσο κανένας άλλος το όνομά του με τους φημισμένους ελβετικούς σουγιάδες. Το κατακόκκινο πολυεργαλείο της Victorinox ήταν στην πραγματικότητα δικό του δημιούργημα, παρά το γεγονός ότι η κατασκευάστρια εταιρεία προϋπήρχε της γέννησης του Καρλ Ελσενερ.

Ο θάνατος του ελβετού επιχειρηματία που κατείχε τα ηνία της εταιρείας για περισσότερα από 50 χρόνια σηματοδοτεί μια νέα περίοδο για έναν όμιλο που είχε καταφέρει την τελευταία δεκαετία όχι μόνο να κυριαρχήσει στην αγορά, αλλά και να επεκταθεί με επιτυχία και σε άλλα προϊόντα.

Η πρώτη επιτυχία. Ο Ελσενερ δεν εγκατέλειψε ποτέ στα 90 χρόνια της ζωής του ούτε την εταιρεία αλλά ούτε και τη γενέθλια πόλη του, το Αϊμπαχ, στο καντόνι Σβιτς στο κέντρο της Ελβετικής Συνομοσπονδίας. Αλλωστε ήδη από τα 16 του βρέθηκε ως μαθητευόμενος στα εργαστήρια της εταιρείας που είχε ιδρύσει ο πατέρας του το 1884.

Η πρώτη μεγάλη επιτυχία της μικρής οικογενειακής επιχείρησης ήρθε το 1891, όταν ο ελβετικός Στρατός προμηθεύθηκε σουγιάδες από την εταιρεία των Ελσενερ –ενώ μέχρι τότε χρησιμοποιούσε γερμανικούς.

Ομως τα δεδομένα αντιστράφηκαν πλήρως πολλές δεκαετίες αργότερα (μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου) όταν πια η ελβετική Victorinox θα γινόταν προμηθεύτρια του γερμανικού Στρατού. Η επωνυμία της εταιρείας είχε αλλάξει στο μεταξύ το 1921, λόγω του θανάτου της γυναίκας του ιδρυτή, Βικτόρια. Στην πραγματικότητα η εταιρεία εκσυγχρονίστηκε στη μεταπολεμική περίοδο, όταν η παραγωγή έγινε πλέον μηχανική.

Οι αμερικανοί στρατιώτες που είχαν χρησιμοποιήσει ελβετικούς σουγιάδες κατά την παραμονή τους σε ευρωπαϊκά εδάφη έγιναν οι καλύτεροι διαφημιστές του προϊόντος στις Ηνωμένες Πολιτείες, όταν πλέον επέστρεψαν στην πατρίδα τους. Η φήμη του πρωτότυπου γκάτζετ που συνδύαζε τον κλασικό σουγιά με πλήθος άλλων εργαλείων (πριόνι, ψαλίδι, κατσαβίδι, ανοιχτήρι και κάρτα μνήμης USB στην πιο σύγχρονη εκδοχή του) είχε εξαπλωθεί σε ολόκληρο τον κόσμο. Τα δεδομένα άλλαξαν προς το χειρότερο με την επίθεση της Αλ Κάιντα στους Δίδυμους Πύργους το 2011. Η αυστηροποίηση των κανόνων ασφαλείας για τους επιβάτες αεροπορικών πτήσεων έριξε κατακόρυφα τις πωλήσεις της Victorinox, που πουλούσε μέχρι τότε μεγάλο μέρος της παραγωγής στα καταστήματα αφορολογήτων ειδών των αεροδρομίων.

Παλαιάς κοπής. Ο Ελσενερ αντιλήφθηκε γρήγορα ότι για να επιβιώσει η επιχείρηση «έπρεπε να πατάει σε δύο πόδια». Ετσι η γκάμα των προϊόντων Victorinox επεκτάθηκε σε ταξιδιωτικά είδη και σε ρολόγια υψηλής ποιότητας. Τα ρολόγια της ελβετικής εταιρείας αποφέρουν σχεδόν το 20% των εσόδων ενώ οι σουγιάδες αντιστοιχούν στο 50% των εσόδων (416 εκατ. ευρώ το 2012).

Ομως αυτό που μαρτυρούν όλοι όσοι δούλεψαν στην εταιρεία είναι ότι ο Ελσενερ παρέμεινε μέχρι τέλους ένας επιχειρηματίας που έδειχνε ανθρώπινο ενδιαφέρον για καθέναν ξεχωριστά από τους υπαλλήλους του.

Ακολουθώντας το πνεύμα ενός μάνατζμεντ «παλαιάς κοπής», δεν απέλυσε ποτέ εργαζόμενο για οικονομικούς λόγους ενώ είχε θεσπίσει ανώτατο όριο αμοιβών που δεν ξεπερνούσε το πενταπλάσιο του μέσου μισθού ενός εργάτη.

Τελευταία Νέα