Στους πολιτικούς κύκλους της Ουάσιγκτον λένε ότι γκάφα είναι να λες την αλήθεια κατά λάθος. Μια τέτοιου τύπου γκάφα διέπραξε στις αρχές της εβδομάδας ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ-Μανουέλ Μπαρόζο, δηλώνοντας δημοσίως αυτό που όλο και περισσότεροι ψιθυρίζουν ιδιωτικώς: «Κάποιοι τεχνοκράτες μάς υποδεικνύουν ποιο είναι το καλύτερο μοντέλο για την αντιμετώπιση της κρίσης. Οταν τους ρωτάμε όμως πώς θα το εφαρμόσουμε, μας απαντούν «α, αυτό δεν είναι δική μας δουλειά»» είπε. «Πρέπει να ακολουθήσουμε τη σωστή πολιτική, αυτή η πολιτική όμως πρέπει να τύχει κοινωνικής αποδοχής» πρόσθεσε για να ολοκληρώσει την «γκάφα» με μια εκτίμηση: «Η λιτότητα φαίνεται να έχει φθάσει στα όριά της». Οι δηλώσεις του προέδρου της Κομισιόν θα προκαλούσαν την οργισμένη αντίδραση του υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας τρεις ημέρες μετά. «Κάποιος να ενημερώσει τον Μπαρόζο ότι τα δεινά που αντιμετωπίζει η ευρωζώνη δεν οφείλονται στη λιτότητα» σχολίασε. Αυτό, όμως, δεν ήταν το μοναδικό δείγμα απώλειας της ψυχραιμίας εκ μέρους του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Ο τσάρος της γερμανικής οικονομίας ξιφούλκησε και κατά της Ιταλίας επιπλήττοντας τους Ιταλούς για γκρίνια πέρα από το γενικότερο πνεύμα οκνηρίας που τους χαρακτηρίζει ως Νοτίους. «Μπορεί να είναι κατανοητό να φορτώνεις τα προβλήματά σου στους άλλους αλλά είναι και ανόητο. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν κάνει πρόοδο αλλά δεν παραπονιούνται κάθε ημέρα και κυρίως δεν απαιτούν πάντα από τους άλλους να λύσουν τα προβλήματά τους».

Τα νεύρα του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε είναι επίσης κατανοητά. Οι ψίθυροι στις Βρυξέλλες έχουν αρχίσει να δυναμώνουν και το ρεύμα που πιστεύει ότι κάπου εδώ η λιτότητα πρέπει να τελειώνει έχει αρχίσει να γίνεται πλειοψηφικό. Το πρώτο καμπανάκι χτύπησε τέλη Φεβρουαρίου στην Ιταλία. Η «πρωτιά χωρίς νίκη» της Κεντροαριστεράς στις εκλογές και κυρίως το γεγονός πως το μέτωπο των ευρωσκεπτικιστών, από τον Μπέπε Γκρίλο έως τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι, συγκέντρωσε τις περισσότερες ψήφους έκανε πολλούς να ανησυχήσουν. Η σκέψη ότι τα ίδια φαινόμενα μπορούν να εκδηλωθούν στην πιο θερμόαιμη Γαλλία με την πλούσια ιστορία σε οδοφράγματα κάνει τους ίδιους ανθρώπους να ριγούν. Το Βερολίνο αντιλαμβάνεται πλήρως τον κίνδυνο και εμφανίζεται πιο ελαστικό απέναντι στο Παρίσι. Ο Σόιμπλε δεν θα παρομοίαζε ποτέ τους Γάλλους με γκρινιάρηδες που δεν θέλουν να αναλάβουν τις ευθύνες τους, όπως έκανε με τους Ιταλούς.

ΠΙΕΣΕΙΣ. Εστω και με αποχρώσεις, το Βερολίνο εμμένει ουσιαστικά στη σκληρή γραμμή. Αλλά η πίεση που ασκείται πλέον είναι πολύπλευρη. Από τη μια πλευρά είναι οι Βρυξέλλες που έστω και δειλά αρχίζουν να υψώνουν το ανάστημά τους. Από την άλλη, η Ουάσιγκτον και το ΔΝΤ, το οποίο με το «απεταξάμην τη λιτότητα» κατέγραψε την πιο θεαματική τούμπα στις επτά δεκαετίες της ιστορίας του.

Ο τρίτος μοχλός πίεσης βρίσκεται εντός γερμανικών συνόρων και προέρχεται από τη σοσιαλδημοκρατική αντιπολίτευση και μερίδα του Τύπου που έως τώρα ορκιζόταν στο όνομα της λιτότητας. Στη γενικότερη ανησυχία προστίθεται ο φόβος της δημιουργίας ενός ανεξέλεγκτου εσωτερικού μεταναστευτικού ρεύματος από τις φτωχές προς τις πλούσιες χώρες. «Η λιτότητα παγιδεύει χώρες σαν την Ελλάδα σε έναν φαύλο κύκλο, χωρίς ανάπτυξη δεν θα μπορέσουν να ξεφύγουν από το έλλειμμα» είχε απαντήσει ο υποψήφιος καγκελάριος των Σοσιαλδημοκρατών Πέερ Στάινμπρουκ όταν κλήθηκε να σχολιάσει τις δηλώσεις Μπαρόζο.

Ο άνεμος αλλαγής δεν σαρώνει ακόμη, αλλά έχει αρχίσει να δυναμώνει. Το μέτωπο κατά της λιτότητας δεν πηγαίνει πάντως εκεί που φυσάει ο άνεμος. Το αντάλλαγμα που προσφέρεται στο Βερολίνο προκειμένου να χαλαρώσει τα λουριά της δημοσιονομικής πειθαρχίας είναι επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων. Το αίτημα διατυπώνεται ακόμη και από την Ολλανδία, η οποία ακολούθησε τον δρόμο της γερμανικής Καγκελαρίας για να καταλήξει στο αδιέξοδο της ύφεσης.

Στην Ιταλία ο εντολοδόχος Πρωθυπουργός Ενρίκο Λέτα δήλωσε ότι «έχουμε εστιάσει υπερβολικά στη λιτότητα», στην Ισπανία ο Μαριάνο Ραχόι χαλαρώνει το πρόγραμμα, στη Βρετανία ο Ντέιβιντ Κάμερον διαβάζει στους «Τάιμς» ότι «η λιτότητα έφθασε στο τέλος της». Η Ανγκελα Μέρκελ επέμεινε χθες ότι η λιτότητα είναι μέρος της λύσης, αναλυτές εκτιμούν όμως ότι αυτήν τη φορά το Βερολίνο θα υποκύψει. Το ορόσημο είναι οι εκλογές του Σεπτεμβρίου.

Εξ οικείων τα βέλη

Η φιλοκυβερνητική και συντηρητική εφημερίδα «Die Welt» προειδοποιεί τη γερμανική κυβέρνηση ότι κινδυνεύει με απομόνωση εάν επιμείνει στις πολιτικές της λιτότητας. Από την πλευρά του το περιοδικό «Der Spiegel» σημειώνει ότι η Γερμανία ως ατμομηχανή της Ευρώπης πρέπει να αρχίσει να ξοδεύει προκειμένου να βγάλει τις αδύναμες οικονομίες από το τούνελ της κρίσης.

ΟΛΙ ΡΕΝ

Υπάρχουν περιθώρια χαλάρωσης της λιτότητας

Μετά τον Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, ήρθε η σειρά του αντιπροέδρου της Κομισιόν Ολι Ρεν να αναγνωρίσει χθες πως η ευρωζώνη έχει πλέον το περιθώριο να χαλαρώσει τον ρυθμό της δημοσιονομικής προσαρμογής. Ο Ρεν επικαλέστηκε τρεις παράγοντες: την αυξημένη αξιοπιστία που έχουν επιδείξει τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης από το 2011, την αποφασιστική δράση που έχει λάβει η ΕΚΤ για τη σταθεροποίηση των αγορών, και τη μεταρρύθμιση της οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ που προσφέρει ένα αποτελεσματικό πλαίσιο για την προώθηση των δομικών μεταρρυθμίσεων.

3,2%

η μείωση που έχει επιφέρει στο ΑΕΠ της ευρωζώνης η εφαρμογή των πολιτικών της λιτότητας απότο 2009 έως το 2012

226 δισ.

ευρώ εκτιμάται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η μείωση της καταναλωτικής ζήτησης στη ζώνη του ευρώ το διάστημα 2008-2012

19 εκατ.

οι άνεργοι στη ζώνη του ευρώ, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat

5,6 εκατ.

περισσότερους ανέργους μετρά η ζώνη του ευρώ σε σχέση με το 2007. Η αύξηση του ποσοστού ανεργίας είναι μεγαλύτερη και από τις χειρότερες στιγμές της δεκαετίας του 1990

0,50%

από 0,75% εκτιμούν οι αγορές ότι θα είναι μετά τη μείωση το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ. Θα πρόκειται για ιστορικό χαμηλό. Οι οικονομολόγοι προειδοποιούν πάντως ότι η μείωση του επιτοκίου δεν αρκεί για να επανακάμψει η πίστωση στις οικονομίες της περιφέρειας στην ευρωζώνη