Σαράντα χρόνια φούρναρης, κάτι θα ξέρει. Για την ακρίβεια, ξέρει τα πάντα: τα όνειρά μας, τις αισθηματικές μας περιπέτειες, τα προβλήματά μας, τις συζητήσεις με τους φίλους μας, τις αναζητήσεις μας στο Ιντερνετ.

Δεν τα έμαθε επειδή μας παρακολουθεί· του τα είπαμε εμείς. Και του τα είπαμε όλα. Λογικό, αφού βρίσκεται δίπλα μας μέρα-νύχτα, όπου κι αν είμαστε, και κάνει ό,τι του ζητήσουμε. Εκτός αν… του τελειώσει η μπαταρία.

Φέτος συμπληρώνονται σαράντα χρόνια από την κατασκευή του πρώτου κινητού τηλεφώνου στον κόσμο.

Στην Ελλάδα, η χρήση της συσκευής αυτής – που άλλοτε μεγαλώνει, άλλοτε μικραίνει – γνώρισε ιδιαίτερη άνθηση την τελευταία δεκαπενταετία.

Η κινητή τηλεφωνία έκανε την εμφάνισή της το 1993, αλλά η έκρηξη στη διείσδυση των κινητών ήρθε στα τέλη της δεκαετίας του ’90. Σήμερα σχεδόν όλοι έχουν από ένα –ακόμη και μαθητές του δημοτικού.

Το κινητό είναι ένα από τα πιο αντιφατικά τεχνολογικά προϊόντα: αναμφισβήτητα έχει κάνει τη ζωή μας πιο εύκολη, μας φέρνει ανά πάσα στιγμή κοντά στα αγαπημένα μας πρόσωπα και μπορεί ακόμη και να σώσει ζωές (θυμηθείτε τις κλήσεις ανάγκης όπου κι αν βρίσκεται ο χρήστης).

Από την άλλη πλευρά, έχει κατηγορηθεί ότι φέρνει τον Μεγάλο Αδερφό κυριολεκτικά στην τσέπη μας, ακόμη και ότι συμβάλλει στην ανάπτυξη καρκίνου.

Αρχικά το χρησιμοποιούσαμε για να κάνουμε τηλεφωνήματα (αυτή, άλλωστε, δεν είναι η λειτουργία ενός τηλεφώνου;).

Στη συνέχεια αφήσαμε τις κλήσεις και αρχίσαμε να στέλνουμε σωρηδόν μηνύματα κειμένου (SMS) και, λίγο αργότερα, μηνύματα πολυμέσων (MMS).

Μετά ήρθε η πρόσβαση στο Ιντερνετ και τα κινητά δεν άργησαν να γεμίσουν με χιλιάδες (χρήσιμες ή άχρηστες) εφαρμογές –τα γνωστά μας apps. Εν τω μεταξύ, είχαν ήδη γίνει φωτογραφικές μηχανές, βιντεοκάμερες, MP3 players, ραδιόφωνα, ξυπνητήρια, ατζέντες, τηλεφωνικοί κατάλογοι και GPS.

Τώρα μετατρέπονται σταδιακά σε πορτοφόλια, φιλοδοξώντας να «καταργήσουν» το χρήμα και τις πιστωτικές κάρτες.

Μοιραία, τα κινητά δεν άργησαν να γίνουν στόχοι επιθέσεων από κυβερνοεγκληματίες (αλλά και από κοινούς εγκληματίες, οι οποίοι έχουν αναγάγει τις αρπαγές κινητών σε τέχνη), εργαλεία παρακολούθησης (σήμερα κυκλοφορούν εκατοντάδες προγράμματα κατασκοπείας μέσω κινητών), αλλά και όργανα διάλυσης ερωτικών σχέσεων (πόσα «χωρίζουμε» δεν έχουν ανταλλαγεί μέσω μηνυμάτων).
Η εφεύρεση

Η εφεύρεση της συσκευής που πιθανότατα έχετε αυτή τη στιγμή δίπλα σας ή στην τσέπη σας οφείλεται στον 84χρονο σήμερα Μάρτιν Κούπερ.

Πριν από σαράντα χρόνια, ο αμερικανός μηχανικός της Motorola ανέλαβε να ολοκληρώσει μια ιστορική αποστολή που του ανέθεσε ο αντιπρόεδρος της εταιρείας Τζον Μίτσελ: να εφεύρει το κινητό τηλέφωνο!

Το όνειρο κυοφορούνταν από καιρό. Ο Κούπερ πίστευε ακράδαντα ότι κάποια μέρα οι άνθρωποι θα είναι προσβάσιμοι όπου και αν βρίσκονται: «Μιλούσα, αστειευόμενος, για ένα μέλλον όπου κάθε άτομο πάνω στη Γη θα λαμβάνει όταν γεννιέται έναν αριθμό τηλεφώνου που θα έχει σε όλη τη ζωή του. Αν κάποια στιγμή δεν απαντήσει, θα σημαίνει ότι είναι νεκρός!».
Η εποχή αυτή ήρθε: σύμφωνα με τη Διεθνή Ενωση Τηλεπικοινωνιών, σήμερα υπάρχουν περισσότερες από έξι δισ. συνδέσεις κινητής τηλεφωνίας, προσεγγίζοντας τον συνολικό πληθυσμό της Γης (επτά δισεκατομμύρια).

Το 2014, μάλιστα, αναμένεται να τον ξεπεράσουν, καθώς εκτιμάται ότι οι συνδέσεις θα φτάσουν τα 7,3 δισεκατομμύρια. Η Ελλάδα έχει 15,2 εκατ. συνδέσεις κινητής τηλεφωνίας, που σημαίνει ότι σε κάποιους αντιστοιχούν περισσότερες από μία.

Η επανάσταση των έξυπνων συσκευών

Η πρώτη κλήση από κινητό τηλέφωνο στην Ιστορία εμπεριείχε αρκετή… κακία. Την έκανε ο 44χρονος τότε μηχανικός της Motorola Μάρτιν Κούπερ για να αποδείξει στον βασικότερο ανταγωνιστή του ότι είχε καταφέρει να τον νικήσει!

Ηταν Τρίτη 3 Απριλίου 1973 όταν ο Κούπερ, περπατώντας στην Εκτη Λεωφόρο στη Νέα Υόρκη, σχημάτισε τον αριθμό του γραφείου του Τζόελ Ενγκελ, ερευνητή των εργαστηρίων Bell της εταιρείας AT&T, ο οποίος επίσης προσπαθούσε να κατασκευάσει το πρώτο κινητό τηλέφωνο.

Ωστόσο, το πρώτο τηλεφώνημα ήταν στην πραγματικότητα… δεύτερο: την πρώτη φορά που ο Κούπερ ενεργοποίησε τη συσκευή, λόγω της συγκίνησής του έκανε λάθος στον αριθμό!

Η Motorola είχε εγκαταστήσει έναν σταθμό βάσης κοντά στο ξενοδοχείο Χίλτον της Νέας Υόρκης για να πραγματοποιήσει την πρώτη δημόσια επίδειξη κλήσης μέσω δικτύου κινητής τηλεφωνίας.

Πριν ανέβει στο ξενοδοχείο για τη συνέντευξη Τύπου, ο Κούπερ τηλεφώνησε στον Ενγκελ – παρουσία δημοσιογράφων – από τη συσκευή DynaTAC, το πρώτο κινητό στον κόσμο. «Γεια σου Τζο! Δεν θα το πιστέψεις: είμαι κάτω από το γραφείο σου και σε παίρνω από ένα κινητό τηλέφωνο!», είπε μιλώντας σε μια συσκευή ζύγιζε πάνω από ένα κιλό. Δεν έλαβε όμως απάντηση διότι ο Ενγκελ είχε μείνει άφωνος.

Η κατασκευή του DynaTAC είχε στοιχίσει στη Motorola ένα εκατομμύριο δολάρια (με σημερινή αξία). Μία από τις πιο δύσκολες προκλήσεις για την εταιρεία ήταν να μειώσει το μέγεθος της μπαταρίας, η διάρκεια της οποίας ήταν μόλις είκοσι λεπτά. «Κανείς δεν μπορούσε να κρατήσει ένα αντικείμενο τόσο βαρύ για τόσο πολύ ώρα», δηλώνει ο Κούπερ.

Δέκα χρόνια αργότερα, και έπειτα από πολλές δοκιμές, η εταιρεία λανσάρισε στην αγορά τη σειρά κινητών DynaTAC.

Στις 6 Μαρτίου 1983 το πρώτο μοντέλο που πουλήθηκε ήταν το 8000X: είχε 21 μεγάλα κουμπιά, μια μεγάλη κεραία από καουτσούκ και διάρκεια ζωής μπαταρίας μόλις 30 λεπτά. Στη συνέχεια ακολουθούσε φόρτιση δέκα ωρών!

Η συσκευή, που κόστιζε τέσσερις χιλιάδες δολάρια (πάνω από εννέα χιλιάδες με σημερινή αξία), σημείωσε μεγάλη εμπορική επιτυχία και αποτέλεσε αφορμή για την κατασκευή νέων κινητών που σταδιακά κατέκτησαν ολόκληρο τον κόσμο.

Τα smartphones.

Σαράντα χρόνια μετά την εφεύρεση του κινητού, η νέα επανάσταση είναι τα smartphones. Συσκευές που συνδυάζουν τις κλασικές τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες με πολυμεσικές εφαρμογές και πρόσβαση στο Διαδίκτυο. Το πιο δημοφιλές λογισμικό για έξυπνα κινητά είναι το Android, αντιπροσωπεύοντας το 75% της παγκόσμιας αγοράς. Ακολουθεί το iPhone με 14,9%.

Και, όπως το έθεσε πρόσφατα το στέλεχος της Google Ρέι Κέρζγαϊλ, «ένα παιδί στην Αφρική με smartphone έχει σήμερα πρόσβαση σε περισσότερες πληροφορίες από ό,τι είχε ο πρόεδρος των ΗΠΑ πριν από 15 χρόνια».

ΟΙ ΥΠΕΡ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΤΑ

Μπορούν να ζήσουν χωρίς κινητό τηλέφωνο οι καλλιτέχνες και οι επιχειρηματίες; Οι περισσότεροι όχι

Δημήτρης Λιγνάδης, ηθοποιός, σκηνοθέτης

«Αν το έχανα ποτέ θα πάθαινα πανικό»

Κρατάω πολλές σημειώσεις στο κινητό και έχω περασμένες πολλές επαφές που λόγω της δουλειάς μου χρησιμοποιώ συνέχεια. Υπάρχει επομένως μια πρακτική εξάρτηση αλλά όχι ψυχολογική. Δεν θεωρώ όμως ότι κάνω κατάχρηση. Αυτή την περίοδο έχω ένα συμβατικό κινητό που χρησιμοποιώ μόνο για να μιλάω και να στέλνω μηνύματα. Κάποια στιγμή, βέβαια, ίσως πάρω κι εγώ ένα από τα έξυπνα κινητά. Αλλάζω κάθε χρόνο συσκευή λόγω της επιδότησης που δικαιούμαι και επειδή ποτέ οι συσκευές μου δεν κρατάνε πάνω από έναν χρόνο. Μέχρι στιγμής δεν έχει τύχει να χάσω ποτέ το κινητό μου. Αν το έχανα όμως θα πάθαινα στιγμιαία πανικό, γιατί θα έχανα τις επαφές μου.

Στέλιος Μπουτάρης, επιχειρηματίας

«Είχα για μια δεκαετία την ίδια συσκευή»

Δεν κλείνω ποτέ το κινητό και απαντάω σε όλους, με αποτέλεσμα να χτυπάει συνεχώς. Είμαι εξαρτημένος γιατί το χρησιμοποιώ και για επαγγελματικούς και για προσωπικούς λόγους. Από το 1995 που πήρα το πρώτο έχω αλλάξει τρεις – τέσσερις συσκευές. Για μια δεκαετία μάλιστα είχα την ίδια συσκευή. Δεν με ενδιαφέρει η μόδα, για μένα το κινητό είναι εργαλείο. Το iPhone που τώρα έχω το χρησιμοποιώ κυρίως για να μιλάω, να στέλνω μηνύματα, να μπαίνω στους λογαριασμούς μου στο twitter, το facebook, το Instagram και βέβαια για να βγάζω φωτογραφίες. Ευτυχώς μέχρι τώρα δεν έχει τύχει να το χάσω ή να μου το κλέψουν. Μια τέτοια περίπτωση δεν θα ήθελα ούτε να τη φανταστώ. Θα έχανα απ’ τα χέρια μου ένα πολύ σημαντικό εργαλείο.

Νατάσσα Μποφίλιου, τραγουδίστρια

«Κάνω ευτυχισμένες τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας»

«Λόγω δουλειάς έχω πολύ στενή σχέση με το κινητό μου. Πληρώνω μεγάλους λογαριασμούς και κάνω ευτυχισμένες τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας. Δεν το κλείνω ποτέ, ούτε το βράδυ, γιατί έχω άγχος πως κάτι θα συμβεί και δεν θα μπορούν να με βρουν. Συσκευή αλλάζω μόνο αν χαλάσει ολοκληρωτικά οπότε παίρνω κάποια άλλη με επιδότηση. Κυρίως μιλάω, στέλνω μηνύματα και μπαίνω στο Iντερνετ. Επειδή στο σπίτι δεν έχω υπολογιστή, πλέον τσεκάρω το e-mail μου μόνο μέσα από το τηλέφωνο. Δύσκολα πλέον θα μπορούσα να ζήσω χωρίς κινητό. Αν όμως οι δικοί μου άνθρωποι μπορούσαν να με βρουν σε κάποιο σταθερό, τότε ίσως και να μπορούσα».

Γιώργος Νταλάρας, τραγουδιστής

«Πώς να κάνεις δουλειά όταν κτυπά συνεχώς;»

«Θεωρώ ακόμη και το σταθερό τηλέφωνο μια «συσκευή γραφείου» με την οποία ποτέ δεν είχα ιδιαίτερη σχέση. Το κινητό αρχικά δεν μου άρεσε αισθητικά. Το είχα πρωτοδεί στην Αμερική – κυρίες να περπατάνε στον δρόμο φλυαρώντας ή μεγαλοεπιχειρηματίες να μιλάνε από το αυτοκίνητο ως ένδειξη επιτυχίας και κύρους. Με ενδιαφέρουν οι νέες τεχνολογίες και είπα να ξεπεράσω αυτήν την προκατάληψη αλλά τελικά διαπίστωσα πως όταν κάνεις μια δουλειά και τη σταματάς για να σηκώσεις το κινητό που χτυπάει, ούτε τη δουλειά που έκανες ολοκληρώνεις, ούτε σε αυτό που σου λένε στο τηλέφωνο δίνεις τη σημασία που θα του άξιζε. Οταν είμαι μόνος μου στο εξωτερικό παίρνω ένα τηλέφωνο που μου έχει δώσει η γυναίκα μου και το χρησιμοποιώ μόνο σε περιπτώσεις πολύ μεγάλης ανάγκης.