Καρχαρίας

Tο 1975 ο Στίβεν Σπίλμπεργκ μας τον παρουσίασε ως πεινασμένο κτήνος, ως αθόρυβο θηρευτή των ωκεανών ικανό να καταβροχθίσει έναν άνθρωπο μέσα σε ελάχιστα λεπτά. Και έτσι έχει εντυπωθεί στο συλλογικό μας φαντασιακό, παρότι οι θανατηφόρες επιθέσεις καρχαριών είναι εξαιρετικά σπάνιες. Εξι τον χρόνο σε όλο τον κόσμο. Μία κατά μέσο όρο στην Αυστραλία. Οι ειδικοί στην ηθολογία της θάλασσας καθώς και τα Λιμενικά Σώματα της Αυστραλίας το γνωρίζουν καλά αυτό. Ωστόσο, όταν ο Μπεν Λίντεν έγινε ο πέμπτος Αυστραλός που σε διάστημα ενός χρόνου, βρέθηκε κυριολεκτικά μέσα στα σαγόνια ενός λευκού καρχαρία, ξέσπασε πανικός. Προληπτικό κλείσιμο των παραλιών, ελικόπτερα στον αέρα και σκάφη στα ανοιχτά για να κυνηγήσουν τον αδηφάγο δολοφόνο, πλήθος τηλεοπτικών εκπομπών που ενημερώνουν τους πολίτες πώς να προστατευτούν και κυρίως σκληρή πολεμική.

Από τη μια βρίσκεται ο υπουργός Αλιείας της Αυστραλίας Νόρμαν Μουρ, ο οποίος αναρωτιέται ανοιχτά πλέον γιατί η κυβέρνηση δεν αίρει την απαγόρευση εμπορικής και ερασιτεχνικής αλιείας του λευκού καρχαρία. Δίπλα του στέκονται χιλιάδες Αυστραλοί που ύστερα από το μακάβριο συμβάν τάσσονται υπέρ μιας οριστικής λύσης. Από την άλλη, βρίσκονται οι ακτιβιστές για τα δικαιώματα των ζώων που, τουλάχιστον προς το παρόν, έχουν πείσει τις Αρχές να μην ενδώσουν σε ανάλογες προτάσεις.

ΑΤΥΧΟΣ ΣΕΡΦΕΡ. Στα μέσα του μήνα, ο 24χρονος σέρφερ Μπεν Λίντεν βρήκε τραγικό θάνατο από τα σαγόνια ενός λευκού καρχαρία, κοντά στις ακτές της νήσου Γουέτζ, 100 ναυτικά μίλια βόρεια του Περθ. Οι δυτικές ακτές της Αυστραλίας – στα ανοιχτά των οποίων οι Λιμενικοί έψαχναν για ό,τι είχε απομείνει από το σώμα του άτυχου νεαρού – είναι η περιοχή με τα υψηλότερα ποσοστά σε επιθέσεις καρχαριών παγκοσμίως.

«Πρόκειται για σπάνιο φαινόμενο», αποφαίνονται οι ειδικοί, οι οποίοι δεν μπορούν να αποδεχθούν ότι ακόμη και για μια χώρα όπως η Αυστραλία, δεύτερη σε αριθμό μετά τις ΗΠΑ καταγεγραμμένων επιθέσεων από καρχαρίες, πέντε θανατηφόρα συμβάντα σε λιγότερο από ένα χρόνο είναι πολλά. Η Μάρτιν Γκάργουντ, ερευνήτρια στο Ενυδρείο του Σίδνεϊ, θεωρεί πως οι αυστραλιανές ακτές, συνολικού μήκους 35.000 χιλιομέτρων, πλέον είναι ιδιαίτερα πολυσύχναστες. Η αύξηση του αριθμού των επιθέσεων, ενδέχεται να οφείλεται όχι στην αύξηση του αριθμού των καρχαριών αλλά στην αύξηση του πληθυσμού των ανθρώπων.

Ο αντίλογος όμως είναι ισχυρός. Ο υπουργός Αλιείας της Αυστραλίας θεωρεί πως ο αυξανόμενος αριθμός επιθέσεων καρχαριών οφείλεται στον υπερβολικό αριθμό τους και ζητά από την κυβέρνηση να αναλογιστεί αν αξίζει να διατηρεί τον λευκό καρχαρία στη λίστα με τα προστατευόμενα είδη. Μια λίστα στην οποία, εκτός από τον Μεγάλο Λευκό, υπάρχουν ακόμη οχτώ είδη καρχαριών από τα εβδομήντα συνολικά που συναντώνται στις θάλασσες της Αυστραλίας.

Προς το παρόν η πρότασή του παραμένει στο συρτάρι. Ισως γιατί η συσχέτιση μεταξύ της αύξησης του αριθμού των επιθέσεων και της αύξησης του αριθμού των καρχαριών δεν είναι δεδομένη. Δεδομένο είναι όμως ότι ο συνολικός αριθμός των καρχαριών στις θάλασσες όλου του κόσμου μειώνεται διαρκώς. Μόνο στη Μεσόγειο, κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο αιώνων, μειώθηκε κατά 97%. Οι άνθρωποι που χάνουν τη ζωή τους από επίθεση καρχαρία δεν ξεπερνούν τους δέκα ανά έτος. Οι καρχαρίες που θανατώνονται από τους ανθρώπους ανά έτος – για λόγους γαστριμαργικούς κυρίως – αγγίζουν τα 70 εκατομμύρια.