Ενας οικισμός, που προκαλεί ήδη αντιδράσεις και ατύπως έχει βαφτιστεί «πόλη των αμνημόνων», πρόκειται να κατασκευαστεί στην Ελβετία για ασθενείς που πάσχουν από Αλτσχάιμερ. Συνολικά 23 σπίτια χτισμένα στο στυλ της δεκαετίας του 1950, επιπλωμένα με παλιά έπιπλα, ανοικτές πόρτες και κήπους, θα φιλοξενήσουν περίπου 200 ασθενείς. Το νοσηλευτικό προσωπικό, όμως, δεν θα κυκλοφορεί με λευκές ρόμπες. Νοσοκόμοι και νοσοκόμες θα υποδύονται τους κηπουρούς και τις κομμώτριες, τους αστυνόμους και τις πωλήτριες. Ενας παράλληλος κόσμος ή ένα «Τρούμαν Σόου για ανθρώπους χωρίς μνήμη», όπως σημειώνει η εφημερίδα «Λα Ρεπούμπλικα».

Το σχέδιο έλαβε την απαραίτητη άδεια από τις Αρχές πριν από λίγες ημέρες. Τα ερωτήματα, ωστόσο, παραμένουν. Εχει κάποια χρησιμότητα αυτή η αναζήτηση της προσποιητής κανονικότητας; Εχει κάποιο νόημα για αυτούς τους ασθενείς να ζουν σε έναν κόσμο που επιχειρεί να αντιγράψει την εποχή της νεότητάς τους; Ο επιχειρηματίας Μάρκους Φέκτλιν που πρόκειται να ξοδέψει 20 εκατ. ευρώ για την κατασκευή του οικισμού, υποστηρίζει ότι αυτή είναι η σωστή απάντηση σε ένα πρόβλημα υγείας που μετατρέπεται όλο και περισσότερο σε κοινωνικό δράμα. Εάν στην Ελβετία οι άνθρωποι που πάσχουν από Αλτσχάιμερ είναι 100.000, σε ολόκληρο τον κόσμο είναι ένας στρατός 18 εκατ. που έως το 2025 θα έχουν γίνει 35 εκατ.

Ο οικισμός στο Βιέντλισμπαχ δεν είναι ο πρώτος του είδους. Θα κατασκευαστεί κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν ενός οικισμού που λειτουργεί εδώ και τρία χρόνια στην Ολλανδία, στα περίχωρα του Αμστερνταμ, και όπου, σύμφωνα με τον Φέκτλιν, οι ηλικιωμένοι ασθενείς βρήκαν πραγματική ανακούφιση στο πρόβλημά τους αντί 5.000 ευρώ τον μήνα. Μάλιστα, στην ολλανδική «πόλη των αμνημόνων» έχουν κατασκευαστεί δύο τύποι σπιτιών – αστικά και αγροτικά. Ο ελβετός επιχειρηματίας υποστήριξε μιλώντας στον Τύπο της χώρας του ότι στον οικισμό του Αμστερνταμ βρήκε «χαλαρούς και χαρούμενους ασθενείς» και όχι ανθρώπους ράθυμους, κουρασμένους και επιθετικούς, όπως γίνονται πολλές φορές εκείνοι που πάσχουν από Αλτσχάιμερ. Η μεταμόρφωση αυτή οφείλεται σε ένα τρικ: εάν οι ασθενείς δυσκολεύονται να θυμηθούν το παρόν ενώ η μνήμη τους για το παρελθόν λάμπει, δεν έχεις παρά να τους γυρίσεις σε εκείνα τα χρόνια.

Η Αλτσχάιμερ είναι μια εκφυλιστική μορφή άνοιας, η οποία προκαλείται από τη νέκρωση των νευρώνων, δηλαδή των κυττάρων του εγκεφάλου. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι ο ασθενής δεν είναι σε θέση να συγκρατήσει στη μνήμη του ακόμη και τις πιο απλές πληροφορίες, με αποτέλεσμα να επιστρέφει προοδευτικά στον κόσμο του παρελθόντος του. Εναν τέτοιο κόσμο επιχειρεί να δημιουργήσει ο ελβετός επιχειρηματίας. Για τη χρησιμότητα του εγχειρήματος, όμως, διατυπώνονται ενστάσεις. «Αυτό το σχέδιο μου φαίνεται μια αμερικανιά», σχολιάζει στη «Ρεπούμπλικα» ο νευρολόγος Ντίνο Φεράρι. «Οι πραγματικές ανάγκες των ασθενών και των οικείων τους είναι άλλες».