Τις πιο γνωστές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον κόσμο αλλά μόλις 200 συμπολίτες του είχε χθες στο πλευρό του ο δικαστής Μπαλτάσαρ Γκαρθόν, πρώτη ημέρα της δίκης του σχετικά με την έρευνά του για τα εγκλήματα της φρανκικής περιόδου. Ο Γκαρθόν κατηγορείται ότι στο πλαίσιο της έρευνας αυτής παραβίασε τον νόμο περί αμνηστίας που υιοθετήθηκε το 1977 και στην Ισπανία είναι γνωστός ως «συμφωνία της λήθης». Ο ισπανός δικαστής, που απέκτησε παγκόσμια φήμη με τις διώξεις του κατά του πρώην δικτάτορα της Χιλής Αουγκούστο Πινοσέτ αλλά και του ιδρυτή της Αλ Κάιντα Οσάμα μπιν Λάντεν, εμφανίστηκε χθες στην αίθουσα του δικαστηρίου με την μαύρη τήβεννο. Δεν πρόκειται, πάντως, να απολογηθεί πριν από το τέλος του μήνα αφού θα προηγηθούν τα προκαταρκτικά ζητήματα και μια διακοπή λίγων ημερών. Κατά του Γκαρθόν είχαν προσφύγει στην ισπανική δικαιοσύνη οι ακροδεξιές οργανώσεις «Καθαρά Χέρια» και «Ελευθερία και Ταυτότητα» υποστηρίζοντας ότι παραβίασε τον νόμο με τον οποίο αμνηστεύονταν τα πολιτικά εγκλήματα από το τέλος του εμφυλίου πολέμου το 1939 έως τον θάνατο του Φράνκο το 1975. Η ισπανική δικαιοσύνη έκανε δεκτή την προσφυγή προκαλώντας την οργή των συγγενών των θυμάτων και την έντονη αντίδραση οργανώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα. «Αυτή η δίκη αποδεικνύει ότι υπάρχει πλήρης ατιμωρησία των εγκλημάτων του φρανκισμού» δήλωσε έξω από το ανώτατο δικαστήριο ο Μάρκο Γκονθάλεθ, μέλος μιας οργάνωσης για τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης. «Δεν δικάζεται ο Γκαρθόν αλλά το δικαίωμα των πολιτών να αναζητήσουν τους αγαπημένους τους που είναι εξαφανισμένοι, να μάθουν την αλήθεια και να αποζημιωθούν» πρόσθεσε ο ίδιος.

Ο 56χρονος Γκαρθόν δεν είναι κατηγορούμενος μόνο σε αυτήν την υπόθεση. Την περασμένη βδομάδα άρχισε η πρώτη του δίκη. Σε αυτήν κατηγορείται ότι είχε διατάξει παράνομα την παρακολούθηση των τηλεφωνικών συνομιλιών δικηγόρων στο πλαίσιο έρευνας για ένα σκάνδαλο διαφθοράς. Μια τρίτη υπόθεση, στην οποία ο ίδιος φέρεται αναμειγμένος ως δωρολήπτης, βρίσκεται ακόμη στο στάδιο των προκαταρκτικών ερευνών. Εάν κριθεί ένοχος σε οποιαδήποτε από τις τρεις υποθέσεις, θα μπορούσε να τιμωρηθεί με παύση από τα καθήκοντά του ακόμη και για είκοσι χρόνια. Μια τέτοια καταδίκη θα σήμαινε το τέλος της καριέρας του. «Οι κατηγορίες πρέπει να απορριφθούν, αυτό είναι ένα πραγματικό σκάνδαλο» δήλωσε ο νομικός Χιούγκο Ρέλβα που εργάζεται για τη Διεθνή Αμνηστία. «Πώς είναι δυνατόν αυτή η χώρα να είναι γεμάτη μαζικούς τάφους και κανένας να μην ενδιαφέρεται γι’ αυτό; Σε άλλες χώρες, το Ελ Σαλβαδόρ, την Αργεντινή, την Ουρουγουάη, το Περού, όταν βρέθηκε μαζικός τάφος η αντίδραση ήταν άμεση» πρόσθεσε.