Πληθώρα μικρών ή μεγαλύτερων αλλαγών σε φόρους, συντάξεις και κλειστά επαγγέλματα φέρνει το πολυνομοσχέδιο-σκούπα που συζητείται με τη διαδικασία του επείγοντος στη Βουλή. Με δεκάδες διατάξεις μεταξύ άλλων επιδιώκεται αύξηση των δημοσίων εσόδων με νέα ευνοϊκή ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών, αλλά και με την επαναφορά των αντικειμενικών κριτηρίων ελέγχου για 800.000 ελεύθερους επαγγελματίες.

Οσοι έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο μπορούν να τακτοποιήσουν τις οφειλές τους με ελάχιστη μηνιαία δόση 100 ευρώ και σε διάστημα που μπορεί να φτάνει ακόμα και τα πέντε χρόνια. Ανάλογη δυνατότητα δίνεται και σε όσους έχουν ανοιχτούς λογαριασμούς με τα ασφαλιστικά ταμεία. Την ίδια ώρα, πάντως, επιστρατεύονται και αυστηρές ποινές για όσους έχουν συσσωρευμένες υποχρεώσεις ασφαλιστικών εισφορών που υπερβαίνουν τα 150.000 ευρώ. Με σχετική ρύθμιση καθιερώνεται Αυτόφωρο και για όσους χρωστούν ασφαλιστικές εισφορές άνω των 150.000 ευρώ στα πρότυπα των συλλήψεων για όσους έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη προς την Εφορία.

Στο νομοσχέδιο προβλέπεται ακόμη το περαιτέρω άνοιγμα ορισμένων κλειστών επαγγελμάτων, όπως για παράδειγμα των δικηγόρων και των συμβολαιογράφων, επισπεύδεται η απελευθέρωση των οδικών μεταφορών, ενώ επιδιώκονται παράλληλα επιτάχυνση των αποκρατικοποιήσεων και διευκόλυνση των επενδύσεων.

Οι βασικές διατάξεις του νομοσχεδίου που συζητείται αυτές τις μέρες στη Βουλή είναι:

Αντικειμενικά κριτήρια

Ο κλοιός των φορο-ελέγχων σφίγγει για 800.000 ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες. Για τον προσδιορισμό των καθαρών κερδών τους, των οφειλόμενων φόρων και ΦΠΑ θα λαμβάνονται υπόψη τεχνικές έμμεσου προσδιορισμού, σταθμίζοντας μεταξύ άλλων τραπεζικές καταθέσεις και δαπάνες σε μετρητά. Επί της ουσίας το υπουργείο Οικονομικών επιστρατεύει μεθόδους που χρησιμοποιεί εδώ και χρόνια η αμερικανική φορολογική αστυνομία (IRS) αλλά και άλλες χώρες της ΕΕ προκειμένου να αποκρούσει τη φοροδιαφυγή στους κόλπους των ελευθέρων επαγγελματιών. Για την ενεργοποίηση των αντικειμενικών κριτηρίων, μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου θα απαιτηθεί υπουργική απόφαση με την οποία θα περιγράφεται επακριβώς ο τρόπος προσδιορισμού των καθαρών κερδών των ελευθέρων επαγγελματιών.

Ρύθμιση χρεών

Περίπου 900.000 φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις με ληξιπρόθεσμα χρέη 42 δισ. ευρώ μπορούν να υπαχθούν στην ευνοϊκότερη ρύθμιση που έχει καθιερωθεί ποτέ. Με ελάχιστη δόση 100 ευρώ τον μήνα και δόσεις που μπορούν να φτάσουν ακόμα και τις εξήντα (με διαγραφή προσαυξήσεων από 25% έως και 100% ανάλογα με τον αριθμό των δόσεων), οι οφειλέτες μπορούν να αποφύγουν Αυτόφωρο και κατασχέσεις περιουσιακών τους στοιχείων. Οσοι επιθυμούν να μπουν στη ρύθμιση θα πρέπει να υποβάλλουν στην εφορία ή το τελωνείο όπου είναι βεβαιωμένες οι οφειλές τους αίτηση έως τις 29 Φεβρουαρίου. Για πρώτη φορά μάλιστα, στη ρύθμιση μπορούν να υπαχθούν οφειλές οι οποίες καθίστανται ληξιπρόθεσμες έως και τις 29 Φεβρουαρίου, σε αντιδιαστολή με προηγούμενες ρυθμίσεις όπου υπάγονταν οφειλές οι οποίες είχαν γίνει ληξιπρόθεσμες σε παρελθόντα χρόνο. Υπάγονται δηλαδή και ληξιπρόθεσμα χρέη της τελευταίας στιγμής.

Οφειλές στα Ταμεία

800.000 επιχειρήσεις και επαγγελματίες με συνολικές οφειλές 11 δισ. ευρώ μπορούν να κερδίσουν διαγραφή προσαυξήσεων από 50% έως και 100% αν εξοφλήσουν (αντιστρόφως ανάλογα της διαγραφής προσαυξήσεων) εφάπαξ ή έως σε εννέα δόσεις. Οφειλές και πρόσθετες επιβαρύνσεις όπως είχαν διαμορφωθεί στις 31/12/2011 κεφαλαιοποιούνται και στη συνέχεια ρυθμίζονται με ευνοϊκούς όρους. Κάθε δόση δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 150 ευρώ και η σχετική αίτηση θα πρέπει να υποβληθεί στα ασφαλιστικά ταμεία έως τις 29 Φεβρουαρίου.

Αυτόφωρο για εισφορές

Το υπουργείο Εργασίας φέρεται να… ζήλεψε τη «δόξα» του υπουργείου Οικονομικών με τις αλλεπάλληλες συλλήψεις για χρέη προς το Δημόσιο – οι οποίες όμως επί του παρόντος δεν έχουν παρά ελάχιστα εισπρακτικά αποτελέσματα – και αποφάσισε ότι όσοι οφείλουν ασφαλιστικές εισφορές πάνω από 150.000 ευρώ θα είναι αντιμέτωποι με Αυτόφωρο. Η ποινική δίωξη θα ασκείται ύστερα από αίτηση του προϊσταμένου του ΙΚΑ προς τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών της έδρας του, συνοδευόμενη από πίνακα των οφειλομένων ασφαλιστικών εισφορών, συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους πρόσθετων τελών ή προσαυξήσεων. Η πράξη μπορεί να κριθεί ατιμώρητη, εάν το ποσό που οφείλεται εξοφληθεί μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης σε οποιονδήποτε βαθμό.

Εισπρακτικές

για ληξιπρόθεσμα…

Επιστρατεύονται για να «κυνηγήσουν» όσους έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη στο Δημόσιο στα ασφαλιστικά ταμεία αλλά και τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Παρ’ ότι ο ισχύον νόμος θέτει ουσιαστικούς περιορισμούς στις πρακτικές που χρησιμοποιούν οι εισπρακτικές εταιρείες, η πίεση που ασκούν (με αλλεπάλληλα τηλεφωνήματα ή και «επισκέψεις» στον χώρο εργασίας) στον οφειλέτη είναι γνωστές. Εφεξής θα κυνηγάνε και ληξιπρόθεσμα χρέη για λογαριασμό του Δημοσίου, με το έργο τους να επικεντρώνεται κυρίως στον εντοπισμό των περιουσιακών στοιχείων των οφειλετών τα οποία θα μπορούν να κατασχεθούν.

… και εξόφληση

ληξιπρόθεσμων σε «είδος»

Οσοι έχουν οφειλές προς το Δημόσιο και θέλουν να τις πληρώσουν αλλά δεν έχουν τη ρευστότητα, μπορούν να εκχωρήσουν στο Δημόσιο περιουσιακά τους στοιχεία όπως ακίνητα, αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής ή ακόμα και μετοχές. Οταν τα περιουσιακά αυτά στοιχεία πουληθούν το Δημόσιο θα εισπράξει το τίμημα για να κλείσει τους ανοιχτούς λογαριασμούς. Φοροτεχνικοί επισημαίνουν ότι η διάταξη αυτή είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστεί.

Κανένα επίδομα

υψηλότερο από τη σύνταξη

Συνταξιούχοι με σύνταξη χαμηλότερη των 400 ευρώ, δεν θα μπορούν να λαμβάνουν δώρο Χριστουγέννων και επιδόματα Πάσχα και αδείας, υψηλότερα από τα ποσά που ελάμβαναν πριν από την καθήλωση των επιδομάτων αυτών στα 400 και 200 ευρώ αντίστοιχα. Με την περικοπή της 13ης και 14ης σύνταξης, καθιερώθηκαν τα επιδόματα των 400 και 200 ευρώ. Ομως ο νομοθέτης δεν προέβλεψε ότι ορισμένοι συνταξιούχοι ελάμβαναν σύνταξη χαμηλότερη από 400 ευρώ και μετά το «μαχαίρι» στο δώρο Χριστουγέννων βρέθηκαν να λαμβάνουν μεγαλύτερο δώρο (π.χ. σύνταξη 300 και δώρο 400). Με τη σχετική διάταξη ανοίγει ο δρόμος για τις σχετικές προσαρμογές.

Δεν πληρώθηκες –

δεν πληρώνεις φόρο

Μισθωτοί που εισπράττουν καθυστερημένα και σε έτος μεταγενέστερο αποδοχές του 2011, μπορούν να φορολογηθούν για αυτές όταν τις εισπράξουν. Σήμερα προβλέπεται φορολόγηση ακόμα και επί χρωστούμενων αποδοχών, όμως σύμφωνα με στοιχεία των επιθεωρητών εργασίας, εννιά στις δέκα επιχειρήσεις καθυστερούν τις πληρωμές μισθών από λίγες μέρες έως και αρκετούς μήνες.

Εφεδρεία

Για όσους εργαζόμενους εντάσσονται σε καθεστώς εφεδρείας, η έκδοση της σύνταξης θα γίνεται το αργότερο εντός τεσσάρων μηνών μετά την κατάθεση των δικαιολογητικών.

Βαθμολόγιο

Υπάλληλοι του Δημοσίου με τα ίδια προσόντα, ανεξάρτητα από τον χρόνο απόκτησης των προσόντων τους, θα έχουν την ίδια βαθμολογική μεταχείριση.

Κλειστά επαγγέλματα

Επειτα από αρκετούς μήνες διαλόγου, υπαναχωρήσεων και πολιτικής περισυλλογής, ορισμένα κλειστά επαγγέλματα ανοίγουν πλήρως ή μερικώς. Με τις διατάξεις του νομοσχεδίου ο δρόμος ανοίγει για τη σύσταση δικηγορικών εταιρειών, καταργούνται οι περιορισμοί διαφήμισης και καθιερώνεται η υποχρέωση των δικηγορικών συλλόγων να δημοσιεύουν σε ετήσια βάση τα οικονομικά τους. Καταργείται παράλληλα η προϋπόθεση της ελληνικής ιθαγένειας για τους συμβολαιογράφους, ενώ εμπορικές επιχειρήσεις και κοινοτικοί μεταφορείς θα μπορούν να ασκούν από τις 29 Φεβρουαρίου το επάγγελμα του οδικού μεταφορέα. Δεν αντιμετωπίζονται πάντως οι επιφυλάξεις της τρόικας σχετικά με τις «νόμιμες αμοιβές» ή «τιμές αναφοράς» που έχουν αντικαταστήσει τις κατώτατες αμοιβές για τους μηχανικούς και τους δικηγόρους.

Φορολογικό πιστοποιητικό

Αντιμέτωπες με πρόστιμα από 10.000 έως και 100.000 ευρώ έρχονται όσες ΑΕ και ΕΠΕ δεν έχουν – όπως προβλέπει η υφιστάμενη νομοθεσία – φορολογικό πιστοποιητικό από ορκωτούς ελεγκτές. Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις μάλιστα θα ελεγχθούν κατά προτεραιότητα από τον ελεγκτικό μηχανισμό του υπουργείου Οικονομικών.

Επενδύσεις

Επιχειρείται η διευκόλυνση των στρατηγικών επενδύσεων και η τόνωση του επενδυτικού ενδιαφέροντος με τη μείωση του ποσοστού της εγγυητικής επιστολής για τη φερεγγυότητα του επενδυτή και τη γνησιότητα και ακρίβεια των δικαιολογητικών από το 2% στο 0,5% του συνολικού κόστους της επένδυσης. Η ρύθμιση έρχεται την ώρα όπου η έκδοση εγγυητικών επιστολών αντιμετωπίζει μεγάλες δυσκολίες εξαιτίας της επιφυλακτικότητας των τραπεζών και της δυσχερούς θέσης στην οποία έχουν περιέλθει οι επιχειρήσεις.

Μερίσματα

Η φορολόγησή τους θα είναι αυτοτελής με συντελεστή 25% και δεν θα φορολογούνται με βάση την κλίμακα όπως ίσχυε. Επιβαρύνονται όσοι εισέπρατταν μερίσματα και τα συνολικά τους εισοδήματα δεν υπερβαίνουν τα 32.000 ευρώ (οπότε οι συντελεστές της κλίμακας είναι χαμηλότεροι).

Αποκρατικοποιήσεις

Το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου μπορεί να αναθέτει σε χρηματιστηριακές εταιρείες την πώληση μετοχών εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Οι χρηματιστηριακές είτε θα εγγυώνται τη συνολική αναμενόμενη πρόσοδο είτε θα προσφέρουν τις προς πώληση μετοχές στις τρέχουσες τιμές με ή χωρίς άνοιγμα βιβλίου προσφορών.

Ρυθμίσεις χρεών ΟΤΑ

Θα μπορούν να δανειοδοτούνται από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για την εξόφληση χρεών τους που δημιουργήθηκαν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2011.