Το θρίλερ της Αϊοβα, με τη διαφορά των οκτώ ψήφων ανάμεσα στον Μιτ Ρόμνεϊ και τον απίστευτο Ρικ Σαντόρουμ, μπορεί να προσφέρεται για δημοσιογραφικές αναλύσεις αλλά έχει περισσότερο συμβολικό παρά ουσιαστικό χαρακτήρα. Εύκολα ή δύσκολα, ο πρώην κυβερνήτης της Μασαχουσέτης θα κερδίσει το καλοκαίρι το χρίσμα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Και στις εκλογές της 6ης Νοεμβρίου θα χάσει από τον Μπαράκ Ομπάμα.

Υπό φυσιολογικές πολιτικές συνθήκες, και παρά τον ενθουσιασμό που είχε προκαλέσει η εκλογή του, ο σημερινός Πρόεδρος δεν θα κατόρθωνε να επανεκλεγεί και θα το έριχνε στο γράψιμο. Οπως επισημαίνει όμως στην Κοριέρε ο αμερικανός πολιτειολόγος Μπέντζαμιν Μπάρμπερ, γνωστός και στην Ελλάδα από το βιβλίο του «Ο κόσμος των Mac κόντρα στους Τζιχάντ » (εκδ. Καστανιώτη), η σημερινή πολιτική κατάσταση στην Αμερική δεν είναι φυσιολογική. Κι αυτό, επειδή οι Ρεπουμπλικανοί είναι όμηροι των ακροδεξιών, των φονταμενταλιστών της θρησκείας και των λοιπών εξτρεμιστών, οι οποίοι γνωρίζουν ότι δεν μπορούν να επιβάλουν τον δικό τους υποψήφιο, έχουν όμως έναν μακροπρόθεσμο στόχο: να επιβάλουν στο κόμμα την ιδεολογική τους «καθαρότητα».

Τα στελέχη του σκληρού πυρήνα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, λέει ο Μπάρμπερ, συμπεριφέρονται όπως οι χριστιανοί στο Κολοσσαίο της αρχαίας Ρώμης: θυσιάζονται για να εδραιώσουν την ιδεολογία τους, τις αξίες τους, για να ξεκινήσουν μια σταυροφορία. Οσο περνούν οι εβδομάδες όμως, και αρχίσει να αποκτά εκλέκτορες και αυτοπεποίθηση, ο Ρόμνεϊ θα αρχίσει να παίρνει τις αποστάσεις του από τους εξτρεμιστές και να προβάλει τη μετριοπαθή του πλευρά. Στο κάτω κάτω, στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα γράφτηκε μόλις το 1994, όταν ετοιμαζόταν να δώσει τη μάχη της Γερουσίας εναντίον του Εντουαρντ Κένεντι. «Ολοι αναγνωρίζουν ότι δεν είμαι ένας τυπικός Ρεπουμπλικανός», είπε το 2002, «είμαι μετριοπαθής, οι απόψεις μου είναι προοδευτικές». Μερικά χρόνια αργότερα, βέβαια, έκανε μια συντηρητική στροφή – αλλά οι τούμπες είναι συνηθισμένες στους πολιτικούς.

Ο μεγάλος φόβος του Ομπάμα είναι ακριβώς αυτός: ότι θα βρεθεί αντιμέτωπος με έναν μετριοπαθή. Θα προτιμούσε να επαναληφθεί το προηγούμενο του 1964 – όταν οι Ρεπουμπλικανοί εξέλεξαν τον Μπάρι Γκολντουότερ, έναν προφήτη του συντηρητισμού – και να έχει απέναντί του τον Ρικ Πέρι ή τη Μισέλ Μπάκμαν. Ολα δείχνουν όμως ότι θα τον σώσει το… Τea Party. Οι υποστηρικτές του τελευταίου, φοβούμενοι ότι ο μορμόνος Ρόμνεϊ θα κάνει συμβιβασμούς, δεν θα προσέλθουν στις κάλπες. Κι έτσι θα αντισταθμιστούν οι ψήφοι που θα χάσει μοιραία ο Ομπάμα από τα αριστερά.

Η Αϊοβα έχει μικρή σημασία και για έναν επιπλέον λόγο: ο μέσος ψηφοφόρος αποφεύγει τα caucus επειδή απαιτούν ενεργή συμμετοχή και αρκετές ώρες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο στην πολιτεία αυτή θριαμβεύουν συνήθως οι εξτρεμιστές και οι φονταμενταλιστές (το 2008 είχε κερδίσει ο Μάικ Χάκαμπι). Αυτός είναι επίσης ο λόγος που ο νικητής της Αϊοβα σπανίως εκλέγεται πρόεδρος. Στην πραγματικότητα, ο μοναδικός αντίπαλος του Ομπάμα είναι ο εαυτός του.